Διαβάστε τα προηγούμενα Μέρος Α’, Μέρος Β’, Μέρος Γ’, Μέρος Δ’, Μέρος Ε’, Μέρος ΣΤ’, Μέρος Ζ’
Η Φοινίκη μαραζώνει
Του Γιώργου Κυριακού
Η Φοινίκη, έδρα του ομώνυμου Δήμου*, 8 χλμ. από το Ιόνιο Πέλαγος, ήταν στην αρχαιότητα το κέντρο του ελληνικού φύλου των Χαόνων. Η ιστορική της παρουσία μέχρι τα νεώτερα χρόνια συναντάται σε δεκάδες μνημεία και ευρήματα. Ο Δρόμος συνομίλησε με τον Περικλή Νάτση, πρόεδρο του Συλλόγου Φοινικαίων στην Αθήνα και πρώην δημοτικό Σύμβουλο Φοινίκης:
Πώς είναι η κατάσταση σήμερα από πλευράς συμμετοχής κ. Νάτση;
Ο Σύλλογος Φοινικαίων είναι από τους μεγαλύτερους και καλά οργανωμένους συλλόγους της περιοχής. Μέχρι τα έτη 2011-2014 η συμμετοχή στις εκδηλώσεις, στα δρώμενα και στις κοινωφελείς δραστηριότητες ήταν πρωτοφανής. Όμως με τον ερχομό της κρίσης πολλοί νέοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν. Για άλλη μια φορά «ήρθαμε φτωχοί και φύγαμε χρεωμένοι» λένε πλέον συγχωριανοί που είχαν τακτοποιήσει τη ζωή τους. Αυτό ήταν μεγάλο χτύπημα στο Σύλλογο, αφού οι περισσότεροι ήταν σε μια ώριμη και παραγωγική περίοδο της ζωής τους.
Παρ’ όλα αυτά ανταμώνουν οι Φοινικαίοι στο χωριό…
Βεβαίως! Η μεγάλη αντάμωση των Φοινικαίων γίνεται τον Δεκαπενταύγουστο, με τον κόσμο να έρχεται από όλα τα πλάτη και μήκη της γης. Η διασπορά της Φοινίκης είναι μεγάλη, με 42 οικογένειες στην Μασαχουσέτη, 19 οικογένειες στη Νορβηγία και 23 στην Γερμανία, όπως επίσης στην Αγγλία και άλλες χώρες, ενώ οι περισσότεροι Φοινικαίοι ζουν μόνιμα στην Αθήνα. Η αγάπη για τον τόπο τους, έκανε την Φοινίκη μια πραγματική πόλη. Από το 1997 μέχρι το 2011 κτίστηκαν πάνω από 500 νέα σπίτια, κάτι που φανερώνει το δέσιμο των ανθρώπων με τον τόπο τους.
Είναι τόσο όμορφα;
Η πατρίδα μας είναι ένας πανέμορφος τόπος, μέσα στον κάμπο ανάμεσα σε δύο ποτάμια, περιτριγυρισμένη από ψηλά βουνά. Σαν να βρίσκεται στο κέντρο ενός μεγάλου αμφιθεάτρου δίπλα στη θάλασσα κι απέναντι από την Κέρκυρα. Σε κάποια εκδήλωση είχα πει πως «αν οι Ισραηλίτες που επέστρεφαν από την Αίγυπτο προς τη γη της Επαγγελίας ήξεραν για τη Φοινίκη, εδώ θα ερχόντουσαν». Οι Έλληνες έχουμε παρουσία σε αυτόν τον τόπο εδώ και 4.000 χρόνια, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα της Φοινίκης.
Όμως σήμερα;
Συχνά λέω και πιστεύω, «πατρίδα μας δεν είναι τα βουνά και οι κάμποι, πατρίδα πάνω απ’ όλα είναι οι άνθρωποι». Σήμερα ο τόπος μας από ανθρώπους μαραζώνει. Ακόμα και αυτοί που είχαν επιλέξει να παραμείνουν στη Φοινίκη, αναγκάζονται να ξενιτευτούν. Αν εξαιρέσεις τον Αύγουστο, ο τόπος μας μοιάζει με απέραντο νεκροταφείο. Βλέπεις ζωή και κίνηση μονάχα στις κηδείες και τα μνημόσυνα. Ο Σύλλογος μας ήταν πρωτοπόρος σε κάθε προσπάθεια για να βελτιώσουμε την κατάσταση στο χωριό. Παράδειγμα ήταν η ενεργή συμμετοχή μας στην αναστήλωση της Εκκλησίας της Παναγιάς, στην κατασκευή του υδραγωγείου από το Γαλάζιο Μάτι [δημοφιλής πηγή του ποταμού Μπίστριτσα], δίπλα στον τότε έπαρχο κ. Ζήσο Λούτση, που σήμερα είναι διευθυντής του Γραφείου Μειονοτικής Εκπαίδευσης. Άλλο ένα έργο του συλλόγου ήταν η δενδροφύτευση του κεντρικού δρόμου μπροστά στο δημαρχείο, όπως και στο γήπεδο του σχολείου.
Άλλες προσπάθειες;
Ο εθελοντικός καθαρισμός του χωριού με τεράστια συμμετοχή. Μέσα σε 4 ώρες απομακρύνθηκαν συνολικά 28 φορτηγά μπάζα! Στα έργα του Συλλόγου συμπεριλαμβάνεται το κτίσιμο των πέτρινων κερκίδων στο γήπεδο της Φοινίκης – το οποίο παρέμεινε ημιτελές, διότι καμία αρχή δεν είχε το όραμα και το θάρρος να το ολοκληρώσει. «Είναι ωραίο να περηφανευόμαστε για τον τόπο μας και την ιστορία του, για έργα που έκαμαν άλλοι σε άλλες εποχές, αλλά πιο σωστό είναι να γεμίζουμε υπερηφάνεια για το τι κάναμε εμείς για τον τόπο μας». Το 2013 ο Σύλλογος Φοινικαίων, σε συνεργασία με τον Σύλλογο «Χάονες», διοργάνωσε μουσικοχορευτικό φεστιβάλ με θέμα «Ταυτότητά μας ο πολιτισμός μας». Συμμετείχαν πολλά χορευτικά από όλη τη Βόρειο Ήπειρο, παρουσία 3.000 θεατών.
Τον ερχόμενο Οκτώβριο γίνεται η απογραφή πληθυσμού στον τόπο σας. Ποια είναι η θέση σας;
Είμαστε σε συνεχή επαφή για το θέμα με τη δημοτική αρχή, και η θέση μας είναι ότι σε αυτές τις 45 ημέρες που διαρκεί η προθεσμία, όλος ο κόσμος μας πρέπει να δώσει το παρών, γιατί είναι για το καλό μας. Πρέπει όχι μόνο να είμαστε αλλά και να φαινόμαστε νοικοκυραίοι του τόπου μας, διότι ο πληθυσμός του Δήμου είναι άμεσα συνδεδεμένος με τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού των Δήμων… Σας προσκαλώ να επισκεφθείτε τη Φοινίκη τον Δεκαπενταύγουστο, να ανεβείτε στην ακρόπολή της και να δείτε όσα σας περιέγραψα!
* Βλ. συνέντευξη με τον Δήμαρχο Φοινικαίων (φύλλο 575).
Εκδήλωση της ΔΕΕΕΜ Ομόνοια στην Αθήνα
Ο Δρόμος παρακολούθησε την ανοιχτή πολιτική εκδήλωση της ΔΕΕΕΜ Ομόνοια, στις 28 Μαΐου στην Αθήνα, με θέμα «Ελληνισμός στην Αλβανία. Εξελίξεις και προοπτική». Δραματική, για την κατάσταση ξεριζωμού των Βορειοηπειρωτών, αλλά και απρόσμενα επικριτική προς το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, ήταν η ομιλία του βουλευτή του ΚΕΑΔ Βαγγέλη Ντούλε, παρουσία του υφυπουργού Εξωτερικών Ανδρέα Κατσανιώτη. Ο Ντούλες αναφέρθηκε στο μπλοκάρισμα της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2016*, υπογραμμίζοντας πως ήταν η τελευταία κίνηση από πλευράς της Ελλάδας – αποτέλεσμα της οποίας ήταν να «παγώσουν» οι κατεδαφίσεις. Ο πυρήνας της ομιλίας του σχετικά με την απογραφή του Οκτωβρίου-Νοεμβρίου ήταν η «υποστολή των όλων κομματικών σημαιών». Οι κομματικοί εκπρόσωποι, στους χαιρετισμούς τους, πέταξαν την μπάλα στην εξέδρα με ευχολόγια, και χωρίς αναφορές στις ευθύνες τους για την ενωτική παρουσία της Μειονότητας. Από το κοινό, στη δημοκρατική αυτή διαδικασία, υπήρξαν αιχμές και ακούστηκαν ενδιαφέρουσες προτάσεις. Μεταξύ άλλων:
– Καταδικάστηκε η διάψευση για το «Σπίτι του Βορειοηπειρώτη» που είχε τάξει ο δήμαρχος Αθηναίων Κ. Μπακογιάννης**, καθώς και για ζητήματα διαχείρισης των ιδρυμάτων Βορειοηπειρωτών ευεργετών.
– Προτάθηκε μια οργανωμένη προσπάθεια απογραφής, κύρια στις περιοχές που δεν είναι αναγνωρισμένες ως μειονοτικές ζώνες, σε ελληνικές βλαχόφωνες ή αλβανόφωνες κοινότητες της Αλβανίας.
– Προτάθηκε αλλαγή του νόμου ώστε να προβλέπει την ίδρυση σχολείου όταν ο μειονοτικός πληθυσμός ξεπερνάει το 20% σε μικρές διοικητικές ενότητες, κι όχι στους νέους μεγάλους Δήμους
– Ασκήθηκε σφοδρή κριτική στη ΔΕΕΕΜ Ομόνοια για τους αποκλεισμούς άλλων πολιτικών τάσεων από τους κόλπους της και για την απόλυτη ταύτισή της με το ΚΕΑΔ, ζητώντας αλλαγές στο καταστατικό.
– Προτάθηκε μια συγκροτημένη δομή Τύπου και καταγραφής Συμβάντων, που θα παίξει ρόλο σε διεθνή φόρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα
– Κατατέθηκαν ενδιαφέρουσες προτάσεις για κοινά πολιτιστικά και αθλητικά γεγονότα χωριών από μειονοτικές και μη μειονοτικές ζώνες
Εν κατακλείδι θεωρούμε πως, για το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, τα ζητήματα των απ’ έκει «κείνται μακράν», κατά το πρότυπο «φροντίδας» για την Κύπρο. Σύμφωνα με το ίδιο πρότυπο («Η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα στηρίζει») οι εσωτερικές αδυναμίες και αντιφάσεις βολεύουν τη στάση του ελλαδισμού (αν δεν την ενισχύουν) ώστε να αδιαφορεί για την Ελληνική Μειονότητα, στο πλαίσιο εξυπηρέτησης των συμφερόντων της Ε.Ε. για την ένταξη της Αλβανίας. Από την άλλη, η στάση του Ντούλε πιθανόν να σηματοδοτήσει μια αλλαγή προς αυτό που ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης στο παρελθόν προέτρεπε: «Δεν πρέπει να τρέχετε εσείς πίσω από το ΥΠΕΞ, αλλά αυτό πίσω από εσάς».
* Με βάση την έκθεση που επέδωσε ο π. πρόεδρος της Ομόνοιας Λ. Παππάς στον τότε ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά.
** Βλ. συνέντευξη με τον πρόεδρο της Αδελφότητας Λογγιωτών Δερόπολης (φύλλο 579).
