του Πιερλουίτζι Φαγκάν*
Η μακροχρόνια κυριαρχία της Δύσης στον κόσμο, η οποία ξεκίνησε ήδη από την εποχή των Μεγάλων Εξερευνήσεων του 16ου αιώνα, υπέστη πρόσφατα μια αντίρροπη κίνηση, όπως αναλύεται και περιγράφεται στις ολοένα και περισσότερες και σε βάθος αναλύσεις για τον λεγόμενο «πολυπολικό κόσμο». Πρόκειται για μια δημογραφική, πολιτιστική, οικονομική, χρηματοπιστωτική, στρατιωτική, τεχνολογική, γεωπολιτική και διπλωματική αντι-κίνηση που θα σημαδέψει τις επόμενες δύο δεκαετίες τουλάχιστον, και της οποίας το αποτέλεσμα είναι προβλέψιμο και μη αναστρέψιμο όσον αφορά την εξισορρόπηση των σχέσεων μεταξύ των δυνάμεων, των πολιτισμών και της πλανητικής συνύπαρξης.
Ίσως μόνο ένα μονοπολικό νησί απέμεινε, αυτό του ηθικού δικαίου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπάιντεν, μέσα σε ένα δευτερόλεπτο από την έναρξη της ουκρανικής σύγκρουσης, χρησιμοποίησε τον διαχωρισμό μεταξύ των νόμιμων (δημοκρατίες) και των παράνομων (απολυταρχίες), οδηγώντας τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να ψηφίζει και να παίρνει θέση επανειλημμένα, αν και με –ομολογουμένως– πολύ επιμέρους έμπρακτα αποτελέσματα. Ενώ όμως η προσπάθεια του Μπάιντεν απέφερε αβέβαια αποτελέσματα επί του πρακτέου, στο επίπεδο του λόγου η τοποθέτησή του ήταν η μόνη με θετικό πρόσημο. Όσο κι αν περιχαρακώθηκε και σχετικοποιήθηκε, αποκομμένη από ένα έμπρακτο αποτέλεσμα, η κυριαρχία του νησιού του ηθικού δικαίου επιβεβαιώθηκε και άντεξε.
ΤΙΣ ΠΡΟΑΛΛΕΣ, ένας μαύρος κύριος, ντυμένος σύμφωνα με τους συμβολικούς κώδικες του Δυτικού νομικού πολιτισμού, αποβιβάστηκε σε αυτό το νησί του ηθικού δικαίου εκπροσωπώντας την κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής. Και, ενώπιον του Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών, κατηγόρησε το Ισραήλ για πρόθεση γενοκτονίας. Το ίδιο το γεγονός είναι σαφές: για πρώτη φορά το Ισραήλ, και μαζί του ολόκληρη η ευρωπαϊκή και αγγλοσαξονική Δύση, κατηγορήθηκε για πρόθεση γενοκτονίας. Ο τόπος στον οποίο έγινε η κατηγορία, η οποία είναι εξάλλου νομικά σαφώς τεκμηριωμένη, προσδίδει την αίσθηση της καταδίκης πριν ακόμη αυτή υπάρξει. Κι έτσι εισήχθη στο μακροχρόνια μονοπολικό πεδίο του διεθνούς ηθικού δικαίου μια διπολικότητα. Επαναλαμβάνω, το νομικό ζήτημα καθίσταται δευτερεύον: το πρωτεύον είναι το πεδίο του δημόσιου λόγου. Και αυτό το πεδίο ήδη παραβιάστηκε.
Η κατηγορηματική πρόθεση ήταν προφανώς βασισμένη σε διαπιστωμένα γεγονότα: είτε στις δεκάδες χιλιάδες νεκρών, κυρίως γυναικών και παιδιών, είτε στον «στρατιωτικό τρόπο» με τον οποίο σκοτώθηκαν. Η άμεση δράση είναι σαφής. Υπάρχει όμως και η έμμεση, δηλαδή το σπρώξιμο των αμάχων σε δήθεν προστατευόμενες περιοχές της Γάζας, και στη συνέχεια ο βομβαρδισμός τους, η κατεδάφιση νοσοκομείων, η αποκοπή όλων των υλικοτεχνικών μορφών διαβίωσης (ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, τρόφιμα, πόσιμο νερό), το σαμποτάρισμα κάθε μορφής διεθνούς βοήθειας κ.ο.κ. Φυσικά, αν υπάρχουν τέτοια εγκλήματα, υπάρχουν και οι φυσικοί αυτουργοί, που συνήθως είναι οι στρατιωτικοί. Ούτε σε αυτό το πεδίο λείπουν οι αποδείξεις.
ΩΣΤΟΣΟ, ΜΕΧΡΙ ΕΔΩ, βρισκόμαστε στις τυπικές «φρικαλεότητες του πολέμου». Όμως ο Νοτιοαφρικανός νομικός, αντί να μείνει στη συναισθηματική μόχλευση της φρίκης του πολεμικού παραλογισμού (μόλις που υπαινίχθηκε τον τρομερό απολογισμό της), έδειξε αποφασιστικά προς μια σκόπιμη γενοκτονική πρόθεση, η οποία δηλώθηκε απερίφραστα και διάχυτα από τα ανώτατα πολιτικά αξιώματα του κράτους του Ισραήλ. Είναι αυτονόητο ότι, αν η ανάντη πολιτική ώθηση ήταν αυτή, κατάντη ακολουθούν οι πιο αμιγώς στρατιωτικές εγκληματικές πράξεις. Εφόσον το ισραηλινό κράτος είτε υποκίνησε σκόπιμα είτε απέτυχε να ελέγξει και να αποτρέψει τη γενοκτονική πράξη, είναι άμεσα ένοχο.
Ούτε το κίνητρο όλων αυτών, για παράδειγμα μια δικαιολόγηση παραθέτοντας όσα συνέβησαν την 7η Οκτωβρίου, έχει καμία σημασία: δεν υπάρχει «γιατί» για τη γενοκτονική πρόθεση. Οι ενέργειες του Ισραήλ είναι εμφανώς αδικαιολόγητες. Ακόμη περισσότερο επειδή, από την πλευρά της Δύσης, είτε αποσιωπήθηκαν, είτε σχετικοποιήθηκαν, είτε καταδικάστηκαν με αδύναμη φωνή, γνωρίζοντας όμως πάντα ότι σε πρακτικό επίπεδο αφήνουν τους Ισραηλινούς να ξεφύγουν. Και έτσι δικαιολογούν στην πραγματικότητα τις ενέργειές τους. Ο Νοτιοαφρικανός νομικός Tembeka Ngcukaitobi τοποθέτησε τη σημαία της άλλης άποψης στο νησί των διεθνών νομικών-ηθικών ζητημάτων: είναι μια μη αναστρέψιμη πράξη.
* Ο Πιερλουίτζι Φαγκάν είναι Ιταλός αναλυτής και συγγραφέας. Το παρόν άρθρο του, που εδώ αποδίδεται συντετμημένο, δημοσιεύθηκε στον διαδικτυακό τόπο Sinistra in rete (www.sinistrainrete.info).
