Η ανακοίνωση της απόφασης της νέας διοίκησης Τραμπ να συγχωνεύσει την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) στο State Department, διακόπτοντας τις δραστηριότητές της σε μια σειρά περιοχές του πλανήτη, έφερε μαζί της και έναν καταιγισμό αποκαλύψεων για τη δράση της υπηρεσίας και τα δίκτυα χρηματοδοτήσεων και επιρροής που για χρόνια είχε χτίσει. Το νεοσυσταθέν Τμήμα Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE) υπό τον Ε. Μασκ, έχοντας αποκτήσει πλέον ολοκληρωτικό έλεγχο επί των ομοσπονδιακών δομών και πρόσβαση στο σύστημα πληρωμών του Υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ, οδηγεί σε αργία περίπου 10.000 εργαζόμενους στην USAID, καλώντας όσους εργάζονται σε αποστολές στο εξωτερικό να επιστρέψουν στις ΗΠΑ. Μαζί αποκτά τον έλεγχο και των περίπου 50 δισ. δολαρίων που δίνονται ετησίως ως προϋπολογισμός για την USAID, για να τα ανακατευθύνει σε δράσεις που υπηρετούν αποτελεσματικότερα τους σκοπούς του.
Ο πόλεμος για τον έλεγχο του βαθέος κράτους στην Ουάσιγκτον βγάζει στην επιφάνεια σκελετούς χρόνων, καλά κρυμμένους. Μια σειρά γεγονότα και αποκαλύψεις για την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ σε πραξικοπήματα ή απόπειρες επηρεασμού της κοινής γνώμης σε διάφορες γωνιές του πλανήτη, που είχαν χαρακτηριστεί ως συνωμοσιολογίες, αποδεικνύονται τώρα ως μεθοδικά αποκρυπτόμενες αλήθειες από την κοινή γνώμη.
Πώς θα μπορούσε άλλωστε η Ουάσιγκτον, η ηγέτιδα του «δημοκρατικού κόσμου» και της «σωστής πλευράς της ιστορίας», να παραδεχτεί πως χρηματοδοτεί αδρά, εδώ και χρόνια, επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης κυβερνήσεων και αλλαγές καθεστώτων σε μια σειρά χώρες; Πώς θα μπορούσε να παραδεχτεί πως πίσω από τα μεγάλα λόγια για τα δικαιώματα, τη συμπερίληψη, την ανθρωπιστική βοήθεια χρηματοδοτούνταν μια σειρά από εξαρτώμενες ΜΚΟ και πρόσωπα που ενεργοποιούνταν προς όφελος της κάθε φορά προωθούμενης ατζέντας από τις ΗΠΑ, όπως και ένα δίκτυο στρατολόγησης απευθείας ελεγχόμενο από τη CIA;
Ο βρώμικη ιστορία της USAID
Η ιστορία της USAID δεν είναι πρόσφατη. Ιδρύθηκε το 1961 ως βασικό εργαλείο των προγραμμάτων διεθνούς βοήθειας των ΗΠΑ και στους σκοπούς της αναφέρονται μεταξύ άλλων «η ανακούφιση μετά από καταστροφές, η συνεργασία για περιβαλλοντικά ζητήματα, η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη κ.ά.». Πίσω από τα «ανθρωπιστικά προγράμματα» κρυβόταν μια γιγάντια επιχείρηση διείσδυσης των ΗΠΑ με στρατολόγηση ΜΚΟ, δημοσιογράφων, πολιτικών, με διαμόρφωση της πολιτικής και κοινωνικής ατζέντας, με έλεγχο δομών υγείας και εκπαίδευσης, αλλά και με επιχειρήσεις κυβερνητικής αποσταθεροποίησης και ανατροπής κυβερνήσεων. Το ανθρωπιστικό προκάλυμμα επιτρέπει στην USAID να δρα σχεδόν σε όλες τις χώρες του πλανήτη, τόσο σε θεωρούμενες φιλικά διακείμενες προς την πολιτική των ΗΠΑ όσο και σε «εχθρικό έδαφος». Μάλιστα τα δίκτυα που στήνει μεθοδικά εν καιρώ ειρήνης ενεργοποιούνται με θεαματικό τρόπο στο πλευρό του στρατού των ΗΠΑ και της CIA σε στιγμές έντασης ‒βλέπε προετοιμασία πολέμου στην Ουκρανία, πραξικοπήματα στη Λ. Αμερική‒ ή και πολεμικής ανάφλεξης ‒ βλέπε Αφγανιστάν.
Κατά το παρελθόν η USAID έχει πρωταγωνιστήσει σε πραξικοπήματα στη Λατινική Αμερική και την Αφρική, έχει παίξει ενεργό ρόλο ‒από κοινού με το δίκτυο των ΜΚΟ του γνωστού και μη εξαιρετέου G.Soros‒ στις έγχρωμες επαναστάσεις στη μετασοβιετική Αν. Ευρώπη, έχει χρηματοδοτήσει παραστρατιωτικές οργανώσεις που βαρύνονται με εγκλήματα πολέμου, έχει υποστηρίξει εθνοκαθάρσεις και κυβερνητικά εγκλήματα φιλικών προς τις ΗΠΑ καθεστώτων ‒ με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το πρόγραμμα μαζικής στείρωσης 300 χιλιάδων γυναικών (κυρίως ιθαγενών) στο Περού τη δεκαετία του ‘90, που χρηματοδοτήθηκε με περισσότερα από 35 εκατ. δολάρια από την USAID.
Τέλος ενεργητικότατος ήταν ο ρόλος που έπαιξε στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, έχοντας ενεργητική συμμετοχή ‒πάλι σε συνεργασία με το δίκτυο Σόρος‒ στα γεγονότα που οδήγησαν στην αλλαγή καθεστώτος το 2004, ενώ από τότε έχει παίξει ρόλο στον έλεγχο των ΜΜΕ (9 στα 10 ΜΜΕ στη χώρα χρηματοδοτούνται από την USAID) και όχι μόνο. Συνολικά, η USAID έχει παράσχει στην Ουκρανία 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε ανθρωπιστική βοήθεια, 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε αναπτυξιακή βοήθεια και περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεση δημοσιονομική στήριξη.
Ο «ανθρωπιστικός» ιμπεριαλισμός
Η πολιτική διείσδυση πηγαίνει χέρι-χέρι με την εμπέδωση μιας κοινής ιδεολογίας, που μέχρι πρότινος για τις ΗΠΑ περιλάμβανε ότι ονομάζουμε Woke ατζέντα, την προώθηση της Πράσινης Ανάπτυξης, την λογική των ανοιχτών συνόρων, της ελεύθερης αγοράς και της παγκόσμιας διακυβέρνησης κ.ά. Ο παγκοσμιοποιητικός λόγος επιβλήθηκε (με το αζημίωτο) ως ο μόνος αποδεκτός, ενώ οργανώσεις και πρόσωπα που στήριξαν την εν λόγω ατζέντα έβρισκαν για χρόνια χρηματοδοτήσεις και ανοιχτές προσβάσεις σε ΜΜΕ, πανεπιστήμια κ.α.
Είναι χαρακτηριστικό το θηριώδες πρόγραμμα οικονομικών ενισχύσεων προς ΜΜΕ που έτρεχε για χρόνια η USAID στο όνομα της «ανεξαρτησίας» της ενημέρωσης. Διαμαρτύρονται τώρα οργανώσεις δημοσιογράφων όπως οι «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα» για το πάγωμα των εν λόγω κονδυλίων που χαρακτηρίζουν ως πλήγμα προς τη δημοσιογραφία και τη δημοκρατία. Οι λέξεις χάνουν το νόημα τους. Πόσο ανεξάρτητο μπορεί να είναι ένα Μέσο όταν χρηματοδοτείται από το αμερικανικό κράτος, πόσο αξιόπιστες μπορεί να είναι οι πανομοιότυπες αναλύσεις των «ανεξάρτητων» αυτών μέσων που κατασκευάζουν αντί να αποτυπώνουν την πραγματικότητα;
Η κρίση στο εσωτερικό των ΗΠΑ και οι αντανακλάσεις αυτής σε όλο τον πλανήτη, ίσως, να γίνει αφορμή για να αποκαλυφθούν υπόγειες χρηματοδοτήσεις και εξαρτήσεις, οργανισμών και προσώπων. Αυτό μόνο κακό δεν είναι για τν δημοκρατία. Ας ελπίσουμε ‒και ας προσπαθήσουμε‒ η φαντασμαγορία του ξηλώματος των δικτύων του παρελθόντος να μην γίνει ο επικοινωνιακός μοχλός για την εγκαθίδρυση των νέων μηχανισμών ελέγχου και ιμπεριαλιστικής διείσδυσης.
Πρέσπες και Σχέδιο Ανάν: Τα δίκτυα επιρροής της USAID σε Ελλάδα και Κύπρο
Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τη λίστα δράσης της USAID. Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την περιοχή μοιάζει να επικεντρώνεται στη διαμόρφωση της εκπαίδευσης και της κοινής γνώμης γύρω από θέματα ταυτότητας και εξωτερικής πολιτικής.
Από όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας, στην Ελλάδα η USAID είχε στενή συνεργασία με το δίκτυο των ΜΚΟ του Open Society Foundation του Σόρος ‒ με το οποίο λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία. Οι απευθείας ή έμμεσες χρηματοδοτήσεις της USAID έφταναν σε οργανώσεις και οργανισμούς που είχαν δραστηριοποίηση σε θέματα όπως το μεταναστευτικό / προσφυγικό ή τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ υπήρχαν και απευθείας χρηματοδοτήσεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα όπως το Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδας με στόχο τη διαμόρφωση μελλοντικών ηγετών σε διάφορους τομείς. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει για τη χρηματοδότηση από την USAID του «Κέντρου για τη δημοκρατία και τη συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», την οργάνωση του διαμεσολαβητή για το Μακεδονικό M. Nimitz που έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη και δραστηριοποιείται σε θέματα «βαλκανικής συνεργασίας» και όχι μόνο.
Στην Κύπρο (*) η USAID έχει ενεργό παρουσία αμέσως μετά την εισβολή και κατοχή του 1974, στηρίζοντας δράσεις ανακούφισης των προσφύγων κ.ά., στήνοντας παράλληλα τα δίκτυα αμερικανικής ήπιας ισχύος στο νησί ‒ τόσο στα κατεχόμενα όσο και στα ελεύθερα εδάφη. Τις τελευταίες δεκαετίες επικεντρώνει τη δράση της, σε συνεργασία με δομές του ΟΗΕ, στη στήριξη ομάδων που επιδιώκουν την «επικοινωνία και τον διάλογο των δύο κοινοτήτων», ξοδεύοντας δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε εκπαιδευτικά προγράμματα που στόχο είχαν και έχουν να ξαναγράψουν την ιστορία του νησιού, επαναπροσδιορίζοντας την κοινή λογική του κυπριακού λαού. Χαρακτηριστική είναι η απότομη αύξηση των χρημάτων που ρίχνουν οι ΗΠΑ στην Κύπρο το 2004 (βλ σχετικό διάγραμμα), με υπερδιπλασιασμό των προς διάθεση κονδυλίων. Ποια «ανθρωπιστική» ανάγκη επέβαλε αυτή την αύξηση; Είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς ότι πρόκειται για την προσπάθεια επιβολής του σχεδίου Ανάν, γεγονός που εξηγεί και τους, με το αζημίωτο, πρόθυμους και ένθερμους υποστηρικτές του.
* Για τη δραστηριότητα της USAID στην Κύπρο δείτε αναλυτικότερα τα σχετικά ρεπορτάζ στον ιστότοπο: cyprusindymedia.blogspot.com/search?q=usaid
Και η αμερικανική ηγεμονία;
Η διάλυση της USAID, οι γέφυρες επικοινωνίας με τη Ρωσία, οι εύθραυστες καταπαύσεις πυρός, σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνουν μια αναδίπλωση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού από τον στόχο της πλανητικής ηγεμονίας. Οι απειλές Τραμπ σε Παναμά, Καναδά, Γροιλανδία και οι πρόσφατες δηλώσεις του για τη μετατροπή της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μ. Ανατολής» δείχνουν τις όχι και τόσο ειρηνικές προθέσεις. Στη θέση των «ανθρωπιστικών πολέμων» έρχεται τώρα η ωμή ισχύς, αντί των ιδεολογημάτων του «δημοκρατικού κόσμου» τα στρατόπεδα συγκροτούνται μέσα από μεγάλα deals και μπίζνες και τον ρόλο των «δικαιωματιστικών» δικτύων τύπου Σόρος έρχεται τώρα να παίξει η διεθνής της εναλλακτικής δεξιάς υπό τον φυσικό της ηγέτη Έλον Μασκ.
Η νέα διοίκηση Τραμπ, σε αντίθεση με τους προκατόχους της, φαίνεται να αναγνωρίζει τα όρια της αμερικανικής υπερεπέκτασης, η οποία πλέον απειλείται από άλλα αναδυόμενα κέντρα. Στην προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της θέσης των ΗΠΑ στο νέο πλανητικό σκηνικό επιδιώκει πρωτίστως να ελέγξει το εσωτερικό μέτωπο και στη συνέχεια να επιβάλει τους δικούς της κανόνες διεθνώς ‒ στην πραγματικότητα τινάζοντας στον αέρα το μεταπολεμικό πλαίσιο διεθνών κανόνων και ρυθμίσεων στις διεθνείς σχέσεις.
Η κατάργηση της USAID έχει σαν πρώτιστο στόχο τον έλεγχο από τη νέα εξουσία των Τραμπ-Μασκ των αμερικάνικων δικτύων που απλώνονται σε όλο τον κόσμο και ο επαναπρογραμματισμός των στόχων και των, προς χρηματοδότηση, προγραμμάτων. Η απόσυρση της USAID από μια σειρά χώρες του πλανήτη μπορεί προς ώρας να αφήνει «χωρίς μισθό» μια σειρά πληρεξούσιους των ΗΠΑ (ΜΚΟ, δημοσιογράφους κ.ά.), όμως σύντομα νέα πρότζεκτ οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής διείσδυσης θα αρχίσουν να αναπτύσσονται, πιο στενά ελεγχόμενα από το State Department, ίσως με άλλο ιδεολογικό μανδύα, με την ίδια όμως επιθετικότητα και τις ίδιες εγκληματικές πρακτικές.
