Οι ξένοι, λοιπόν, ζουν το μύθο τους, αλλά και οι εύποροι ντόπιοι βλέπουν την Ελλάδα σαν ξένη χώρα αδιαφορώντας για την κατρακύλα της εφ’ όσον απολαμβάνουν τον ήλιο, το φαγητό, το κλιματιστικό, την πισίνα, το τζιπ, το χαβαλέ. Τουρίστες κι αυτοί. Οι βλάβες στο σώα και το πνεύμα της Ελλάδας δεν τους απασχολούν. Κι απ’ την άλλη, μια μερίδα ευαίσθητων φιλοπάτριδων, οικοσυνειδητών και καλλιεργημένων πολιτών, αντιδρούν σε όσα τερατώδη γίνονται, αλλά είναι στο περιθώριο. Και οι πολλοί, οι μικρομεσαίοι, κόβουν λόγω αφραγκίας τις διακοπές τους στο μίνιμουμ και μάλλον θεωρούν την καταστροφή αναπόφευκτη δίνοντας προτεραιότητα στην επιβίωσή τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που έδωσε ελπίδες μέχρι το 2015, κατέβασε πολύ χαμηλά τον πήχη και δεν μπορεί να κινητοποιήσει κανέναν για να αποτρέψει το παραμικρό κακό. Ο αμφίβιος σερβιτόρος που φωτογραφήθηκε και αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκαλώντας αποδοκιμασίες και ειρωνικά σχόλια δεν αποτελεί ούτε εξαίρεση ούτε κατάχρηση, απεικονίζει το τρέχον αναπτυξιακό μοντέλο.
Εμείς που φωνάζουμε από όποιο μέσο μικρού ή μέσου βεληνεκούς διαθέτουμε, δεν ακουγόμαστε παραέξω, μερικές φορές ούτε από τους δικούς μας ή, στην καλύτερη περίπτωση, απλά ακουγόμαστε, χωρίς δια ταύτα, αντιμετωπίζοντας παθητικότητα και απραξία ακόμα και στο στενό μας περιβάλλον. Από απογοήτευση, ηττοπάθεια, ίσως και μοιρολατρία.
Ο αμφίβιος σερβιτόρος είναι το παρόν και προαναγγέλλει το άμεσο μέλλον. Γιατί αυτό είναι το επερχόμενο, το θλιβερό μέλλον.
Κι αν κάποιοι παρηγορούνται επειδή ο φωτογραφημένος αμφίβιος σερβιτόρος είναι μελαμψός, δηλαδή από άλλη χώρα, ξένος, η παρηγοριά τους, δεν είναι μόνο αδικαιολόγητη από ανθρωπιστική πλευρά, είναι και παραπλανητική γιατί μέχρι να πουν τρις θα έχει τσαλακωθεί όταν θα αντιληφθούν ότι και τα δικά μας παιδιά, οι ντόπιοι, οι λευκοί, τα Ελληνόπουλα και οι Ελληνοπούλες, έχουν κι αυτά γίνει αμφίβια, άλλα από αποκλεισμό και υποτίμηση των προσόντων τους και άλλα για να πάρουν τα μπαχτσίσια, τα τιπ επί το ευρωπαϊκότερον, από τους αραχτούς και ευγνώμονες για τις πλωτές υπηρεσίες τους, στις θαλάσσιες ξαπλώστρες των βιασμένων ελληνικών νησιών και παραλιών.
Ανοχή
Οι γονείς των Ελληνόπουλων μπορεί να μην το έχουν ακόμα αντιληφτεί ότι τα παιδιά τους για τα οποία ξόδεψαν περιουσίες και έγνοιες για να τα σπουδάσουν, για να διασφαλίσουν μια ζωή σε ένα καλύτερο επίπεδο που αντιστοιχεί σε σπουδές, διπλώματα και γλώσσες, έχουν προγραφεί από το σύστημα, από την εξουσία, από την κυβέρνηση και από όσους κινούν τις κλωστές αυτών των μαριονεττών που υποδύονται τους κυβερνήτες του κρατιδίου. Ακόμα κι αυτοί που διαμαρτύρονται, ακόμα κι αυτοί που δεν ψηφίζουν Νέα Δημοκρατία, αν όχι όλοι, πάντως σίγουρα οι περισσότεροι αποφεύγουν να δουν κατάματα την πραγματικότητα, συμβιβάζονται μ’ αυτήν, την εξωραΐζουν και την ανέχονται.
Γιατί πώς αλλιώς να εξηγήσω ότι δεν τους βλέπουμε ποτέ σε κινητοποιήσεις, σε διάφορες μορφές έκφρασης κάποιας διαμαρτυρίας, λες και τα δικά τους παιδιά κι εγγόνια δεν πλήττονται από την τεχνητή αυτή κανονικότητα ή δεν απειλούνται άμεσα ή έμμεσα από τη νοσηρότητά της. Αν έφυγαν, που έφυγαν, 500.000 νέοι με πτυχία στο εξωτερικό, μετανάστες δηλαδή, πού είναι οι γονείς τους, κοντά ένα εκατομμύριο άνθρωποι; Οι οποίοι σίγουρα δεν θα ψηφίζουν όλοι το ίδιο κόμμα, γιατί δεν μπορεί να έχουν μεταναστεύσει μόνο τα παιδιά των αριστερών και όχι των δεξιών. Σίγουρα, έχουν φύγει τα παιδιά από 500.000 οικογένειες ανεξάρτητα από την πολιτική τοποθέτηση των γονιών τους.
Βέβαια, αυτοί οι γονείς, δεξιοί, αριστεροί, κεντρώοι, ανένταχτοι κι αδιάφοροι, μπορεί να πίνουν πιο εύκολα το πικρό ποτήρι του ξενιτεμού των παιδιών τους, να το ωραιοποιούν κιόλας, όντας ανακουφισμένοι που τα παιδιά τους βρήκαν άκρες στο εξωτερικό και έπιασαν δουλειά σε κάποιο νοσοκομείο, ξενοδοχείο ή γραφείο σε μια πόλη της Νορβηγίας, της Γερμανίας ή της Αγγλίας. Εντούτοις, μάλλον νιώθουν κατά βάθος ότι δεν είναι η πρώτη επιλογή η δική τους και των παιδιών τους, ότι είναι λύση ανάγκης ελλείψει άλλης καλύτερης στον τόπο τους. Κι όμως, παρηγορούνται, συμβιβάζονται, δεν αντιδρούν και περιμένουν το τηλεφώνημα του παιδιού τους με λαχτάρα και τις όποιες διακοπές για να ξαναβρεθούν για λίγες μέρες. Δεν νομίζω ότι υπάρχει γονιός που φαντάστηκε έτσι το μέλλον του παιδιού του και το δικό του. Λες και γύρισε η ζωή στο 1960, την εποχή που ο Καζαντζίδης τραγουδούσε για την ξενιτιά!
Αμφίβιοι
Αλλά κι αυτή είναι η μισή αλήθεια. Γιατί αν αυτά τα παιδιά που δραπέτευσαν από τη χώρα γλίτωσαν τουλάχιστον την ταπείνωση να κάνουν το υποβρύχιο ή την καρέτα-καρέτα για να βγάλουν ένα μεγαλύτερο, και μόνο για δυο, άντε τρεις μήνες, μεροκάματο, τα άλλα παιδιά που είτε δεν έχουν πτυχία και ειδικότητες με ζήτηση στην Ευρώπη είτε δεν έχουν άκρες στο εξωτερικό είτε δεν θέλουν να ξενιτευτούν, δεν έχουν κι αυτά γονείς, αδέλφια, φίλους και συγγενείς; Δεν έχουν κι αυτά θεμιτές φιλοδοξίες για αξιοπρεπή διαβίωση; Αυτά πρέπει να γίνουν αμφίβια για να ζήσουν; Να ονειρεύονται με βατραχοπέδιλα; Γιατί βατραχοπέδιλα δεν φορούν μόνο τα παιδιά που δουλεύουν στις παραλίες. Φορούν και όλα τα παιδιά που κάνουν δουλειές του ποδαριού. Δουλειές για μερικές βδομάδες, δουλειές-αρπαχτές, δουλειές που ποτέ δεν τις επιθύμησαν ότι θα υποχρεώνονταν να τις υποστούν εφ’ όρου ζωής.
Ζώντας στα Εξάρχεια, με εκατοντάδες καφετέριες, μεζεδοπωλεία, σουβλατζίδικα, ταβέρνες, εστιατόρια, πιτσαρίες, τοστάδικα, μπαρ και καφετζίδικα, ξέρουμε τα παιδιά που δουλεύουν σ’ αυτά τα μαγαζιά. Τα πιο πολλά είναι αρχιτέκτονες, φιλόλογοι, μαθηματικοί, γραφίστες, ηχολήπτες, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, μόνο γιατροί-σερβιτόροι και νοσοκόμοι-σερβιτόροι λείπουν από τα φαγάδικα, γιατί αυτούς ακόμα τους απορροφάει το σύστημα αφού οι περισσότεροι φεύγουν πρώτοι στο εξωτερικό και έτσι υπάρχει περιορισμένη διαθεσιμότητα. Αλλά σχεδόν όλα τα άλλα επαγγέλματα δημιουργούν άνεργους οι οποίοι αναζητώντας εργασία τη βρίσκουν μόνο εκεί που το σύστημα κατευθύνει την οικονομία. Στις υπηρεσίες χαμηλών προσδοκιών, σερβιτόροι, διανομείς, κούριερ, καμαριέρες και λαντζέρηδες, άντε και ψήστες και βοηθοί μαγείρων.
Κι αυτό δεν είναι τόσο προσωρινό όσο φαίνεται ή νομίζεται εκ πρώτης όψεως. Στα σουβλατζίδικα και τις πιτσαρίες που έχουν πολλούς διανομείς, αυτοί που ξεκίνησαν ως προσωρινοί, έχουν συμπληρώσει ήδη πάνω από μια δεκαετία. Κόλλησαν, ελλείψει διαθέσιμων επιλογών. Και σ’ αυτούς προστίθενται συνεχώς συνομήλικοι και ακόμα μεγαλύτεροι σε ηλικία. Τους βλέπεις να περιμένουν όρθιοι να πάρουν τις παραγγελίες από τους ψήστες, με κουρασμένα πρόσωπα, με τριμμένα ρούχα, να κουβαλούν μια μεγάλη ψυχική απογοήτευση και μια ανάλογη σωματική ταλαιπωρία, τριαντάρηδες, σαραντάρηδες και πενηντάρηδες υποχρεωμένοι με καύσωνα, κρύο και βροχή να γυρίζουν όλη την Αθήνα πάνω στα μηχανάκια μέσα στην κυκλοφοριακή κόλαση, για να παραδώσουν πίτσες και σουβλάκια, από το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα! Μπορεί η εικόνα του σερβιτόρου που κουβαλάει το δίσκο με τους καφέδες με το νερό μέχρι τους ώμους να είναι αποστομωτικά τραγική, αλλά και η δουλειά των επίγειων μεταφορέων δεν είναι ούτε ευκολότερη ούτε σταθερότερη.
Ουδέν μονιμότερον
Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα λίγα ενεργά σωματεία εργαζομένων που υπάρχουν, είναι των διανομέων, των κούριερ και ντελιβεράδων. Και είναι πολύ δυναμικό, ευτυχώς, αλλά αυτό δεν αλλάζει την κατάσταση για το πού οδηγείται η νεολαία, ο λαός και η χώρα. Παρτ-τάιμ ή φουλ-τάιμ, μόνιμες ή εποχικές, είναι δουλειές που έχουν προσωρινό χαρακτήρα του τύπου «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού» χωρίς να προσφέρουν κανένα φωτεινότερο μέλλον, καμία ελκυστική προοπτική. Κι όλες οι άλλες δουλειές, οι πιο κανονικές, ας πούμε, οι πιο στρέιτ, προσαρμόζονται σ’ αυτές τις μοντέρνες δουλείες. Γιατί αυτή είναι η τάση στην οποία οδηγούν τα πράγματα αυτοί που διαχειρίζονται τα κοινά. Ό,τι πιο χρήσιμο και ό,τι πιο αναγκαίο για το ευ ζην των πολιτών και για την πρόοδο της χώρας έχει υποβιβαστεί στα Τάρταρα.
Οι μισθοί των εκπαιδευτικών, όπως και των γιατρών, αλλά και των μουσικών και των ηθοποιών, είναι κάτω και από τις αμοιβές των χιλιάδων αστυνομικών που φυλάνε τα γραφεία των κομμάτων με ασπίδες και βόμβες κρότου λάμψεις, χειροπέδες, δακρυγόνα, πυροσβεστήρες, γκλομπ, περίστροφα και σφαίρες, κρεμασμένα όλα πάνω τους, ένα επάγγελμα που μεγαλώνει όσο ο κυνισμός της εξουσίας ισχυροποιείται και η τάση για καταστολή ενισχύεται, ενώ η πνευματικότητα των φρουρών καταβυθίζεται στην άβυσσο της άγνοιας και της υποταγής.
Όσο για τις παραδοσιακές χειρονακτικές τεχνικές εργασίες, του υδραυλικού, του ηλεκτρολόγου, του οικοδόμου και του μπογιατζή ή του επιδιορθωτή ρούχων, με καλύτερες προσόδους όταν οι αμοιβές είναι αδήλωτες, αυτές έχουν περιέλθει τις τελευταίες δεκαετίες στους μετανάστες που έχουν έρθει στην Ελλάδα γι’ αυτό το σκοπό. Αυτούς δεν θα τους συναγωνιστούν τα Ελληνόπουλα, ούτε αυτοί συναγωνίζονται τα Ελληνόπουλα, πρόκειται για δυο κόσμους παράλληλους, αμφότεροι είναι παιδιά άλλης φάσης ανάπτυξης, ενός άλλου οικονομικού και, αλληλένδετα, ενός άλλου πολιτισμικού μοντέλου.
Οι γονείς μας και οι γονείς των σημερινών παιδιών δεν είχαν άδικο που έδωσαν τα πάντα για να μας σπουδάσουν. Ήξεραν, και αυτό είναι σωστό, ότι η μόρφωση και η γνώση αναβαθμίζει τον άνθρωπο πνευματικά, κοινωνικά, ψυχολογικά και οικονομικά. Τον βγάζει από τη μουντζούρα, του καλλιεργεί μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, του ανοίγει τους ορίζοντες, του προσφέρει ευκαιρίες. Ούτε γεωργός δεν μπορεί να είναι κανείς στη σύγχρονη εποχή εάν δεν ξέρει να χειρίζεται υπολογιστή. Σήμερα, το πότισμα γίνεται αυτόματα, το ράντισμα με ντρόουν και η συγκομιδή με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, όπως και η ιατρική. Ούτε σε ακουμπάει ο γιατρός, συχνά δεν σε βλέπει καν, ούτε σου δίνει ματζούνια.
Το ανθρώπινο δυναμικό
Αυτό, λοιπόν, το δυναμικό, το μορφωτικό και το επιστημονικό, το δημιουργεί εδώ και δεκαετίες ο κάθε Έλληνας και ο πιο αγράμματος και ο πιο συντηρητικός. Κι αυτός είναι ο καθοριστικός παράγοντας για ευημερία και πρόοδο. Οι πολίτες ανταποκρίθηκαν στους καιρούς, βάζοντας κόπο, χρήμα και σκοτούρες. Επένδυσαν ψυχή τε και σώματι στη μόρφωση των παιδιών τους. Χωρίς να το βλέπει με καλό μάτι η ολιγαρχία που φοβόταν τους προλετάριους, αλλά φοβόταν και τους μορφωμένους.
Οι Κινέζοι πρώτα απελευθερώθηκαν και έμαθαν γράμματα και μετά απογειώθηκαν. Βγάζουν 11 εκατομμύρια απόφοιτους από τα πανεπιστήμια κάθε χρόνο και έχουν γεμίσει τη χώρα με πανεπιστήμια, τεχνολογικές σχολές, ερευνητικά κέντρα και βιβλιοθήκες. Έστειλαν εκατομμύρια παιδιά τους στα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλου του κόσμου, μέχρι να πολλαπλασιάσουν και να βελτιώσουν τα δικά τους, και τώρα αξιοποιούν τις δυνάμεις τους για να φτιάχνουν αυτοκίνητα που κινούνται χωρίς οδηγό, τρένα που ταξιδεύουν με 450 χλμ. την ώρα χωρίς να ακουμπούν στις ράγες, πυραύλους που προσγειώνονται στον Άρη με ρομπότ που αναλύουν τα γεωλογικά δεδομένα του πλανήτη και ενέργεια που μεταφέρεται ασύρματα, χωρίς κολόνες υψηλής τάσης, για μεγαλύτερη ταχύτητα και μικρότερες απώλειες κατά τη μεταφορά.
Το ανθρώπινο δυναμικό κάνει αυτά τα θαυματουργά. Το ανθρώπινο δυναμικό τα εφευρίσκει, τα σχεδιάζει και τα θέτει σε λειτουργία. Χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό, δεν υφίσταται τίποτα απ’ όλ’ αυτά. Κι αυτό το μοντέλο, με προσαρμογές στις ιδιαιτερότητες, τις ανάγκες και τις δυνατότητές τους, μελετούν και ακολουθούν όλο και περισσότερες χώρες στον κόσμο, μικρές, μεσαίες και μεγάλες, στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική, των αραβικών χωρών και της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένων, με διαφορετικά μονοπάτια και σε διαφορετικούς ρυθμούς, αλλά στην ίδια αντίληψη και κατεύθυνση. Το 85% της ανθρωπότητας προβληματίζεται, ψάχνεται, στοιχίζεται και αλλάζει, ενώ η Ελλάδα σέρνεται χρεοκοπημένη, λεηλατημένη και υποβαθμισμένη με ένα πολιτικό προσωπικό αναχρονιστικό, αντιδραστικό, αρπαχτικό και πολιτισμικά άδειο και μίζερο. Μια χώρα με εξαίσια φυσική ομορφιά, εύφορη και πλούσια, με ιστορία και πολιτισμό, με δημιουργικούς ανθρώπους και μεγάλες θυσίες, ξεπουλιέται σαν παλιοσίδερο και καίγεται σαν ξερόφυλλο
