Το μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα επανέρχεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για την Ευρώπη, ως μια διαρκής κρίση εν αναμονή. Τα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας γίνονται πεδίο μάχης που φτάνει στα όρια και της στρατιωτικής αντιπαράθεσης, με τους μετανάστες να εργαλειοποιούνται για μια ακόμη φορά, κάνοντας φανερές και τις άμεσες γεωπολιτικές προεκτάσεις του ζητήματος, με την Ευρώπη να κατηγορεί τη Ρωσία του Πούτιν για σχέδιο αποσταθεροποίησης.
Κάπως έτσι ο διάλογος για τη «νέα ευρωπαϊκή στρατηγική μετανάστευσης και ασύλου» τροφοδοτείται με νέα επεισόδια, πάντα διαπλεκόμενος με τις γεωπολιτικές επιδιώξεις των βασικών παικτών της Ε.Ε. – που μπορεί να γίνουν πολύ αυστηροί με την Ρωσία, όπως εν προκειμένω, την ίδια στιγμή που κλείνουν τα μάτια στην Τουρκία του Ερντογάν. Αυτήν συνεχίζουν να τη χρηματοδοτούν και να τη στηρίζουν, παρόλο που επανειλημμένα δρα ως χώρα-δουλέμπορος, όχι μόνο στο Αιγαίο και τον Έβρο, αλλά πλέον και στην Ανατολική Ευρώπη: οι μετανάστες και πρόσφυγες μεταφέρθηκαν στο Μινσκ από την Άγκυρα, προφανώς στα πλαίσια οργανωμένου σχεδίου, με απευθείας πτήσεις της Turkish Airlines…
Και κερατάδες, και δαρμένοι;
Ως κομμάτι των όσων ήδη επισημάνθηκαν πρέπει να ιδωθεί και το περιστατικό με την Ολλανδή δημοσιογράφο Ίνγκεμπορ Μπέγκελ και την «ερώτηση» προς τον Μητσοτάκη σχετικά με τις επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο*. Ευρωπαϊκοί κύκλοι, αυτοπροσδιοριζόμενοι ως προοδευτικοί και ανθρωπιστές, κλείνουν τα μάτια στα εγκλήματα της Τουρκίας (που επιμένει να δρα ως κράτος-διακινητής), και στοχοποιούν τη χώρα μας, αξιώνοντας από αυτήν να παραιτηθεί από το κυριαρχικό δικαίωμα (και υποχρέωσή της) να φυλάει τα σύνορά της.
Μπορεί και αυτό το περιστατικό να μετατράπηκε σε επικοινωνιακό ζήτημα προς μικροπολιτική κατανάλωση, με τον κυβερνητικό Τύπο να πανηγυρίζει για τη σθεναρή στάση του πρωθυπουργού (άσχετα αν η στάση αυτή δεν κρατιέται όταν οι ίδιες πάνω-κάτω κατηγορίες ακούγονται από επίσημα χείλη, όπως για παράδειγμα από την ευρωπαία επίτροπο Γιόχανσον τον περασμένο Απρίλιο) και την αντιπολίτευση να ανάγει την Ολλανδή δημοσιογράφο σε νέο τοτέμ του ανθρωπισμού. Όμως ήδη παράγει αποτελέσματα: ο τουρκικός Τύπος κάνει σημαία τις δηλώσεις της δημοσιογράφου, κυκλοφορώντας με τίτλους όπως «Ψεύτη Μητσοτάκη!» και κατηγορώντας την Ελλάδα για εγκλήματα κατά των μεταναστών. Ενώ και ο ίδιος ο Ερντογάν σπεύδει να εκμεταλλευθεί το γεγονός, δηλώνοντας σε πρόσφατη συνέντευξη του: «Αν ανοίξουμε τα σύνορά μας, δεν ξέρω τι θα πάθει η Ελλάδα. Και επιπλέον, η Ελλάδα είναι η χώρα που στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο βυθίζει τα σκάφη των προσφύγων και τους καταδικάζει σε θάνατο»…
Χώρα «hot-spot»
Και ενώ τα παραπάνω μονοπωλούν τον σχετικό με το μεταναστευτικό δημόσιο λόγο, πραγματικότητα για τη χώρα μας παραμένει η ασφυκτική κατάσταση που δημιουργεί η επιλογή να μετατραπεί η Ελλάδα σε φράχτη και χώρο εγκλωβισμού μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία – καθ’ υπόδειξη του ευρωπαϊκού κέντρου. Οι ροές προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τον Έβρο παραμένουν σταθερές, με τη δράση των κυκλωμάτων διακίνησης να υποβοηθείται –ή και να ενορχηστρώνεται– από τις τουρκικές αρχές, κατά παράβαση βέβαια της πολυσυζητημένης συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας. Χαρακτηριστική περίπτωση, το σαπιοκάραβο υπό τουρκική σημαία που ξεκίνησε από λιμάνι της Τουρκίας, μεταφέροντας πάνω από 400 μετανάστες, και εξέπεμψε SOS νότια της Κρήτης. Τα διαβήματα της Αθήνας προς την Άγκυρα να δεχτεί πίσω το πλοίο της, ως όφειλε, έπεσαν όπως ήταν αναμενόμενο στο κενό – με την Αθήνα να αποδέχεται εν τέλει τον ελλιμενισμό του πλοίου στο λιμάνι της Κω (το οποίο προφανώς, περιγελώντας τη γεωγραφία, θεωρήθηκε το «κοντινότερο λιμάνι» που ορίζει το διεθνές δίκαιο), και τη μεταφορά των 400 μεταναστών στην εκεί δομή.
Πραγματικότητα για τη χώρα μας παραμένει η ασφυκτική κατάσταση που δημιουργεί η επιλογή να μετατραπεί η Ελλάδα σε φράχτη και χώρο εγκλωβισμού μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία – καθ’ υπόδειξη του ευρωπαϊκού κέντρου
Το όλο θέμα πέρασε στα ψιλά των ειδήσεων, αλλά το μήνυμα της Τουρκίας είναι ξεκάθαρο: Όποτε θέλουμε μπορούμε να φορτώνουμε δεκάδες ή και εκατοντάδες μετανάστες σε ένα πλεούμενο (ακόμη και 400, δηλαδή σχεδόν μισό hot-spot), και να το στέλνουμε απέναντι. Κι επιπλέον να κατηγορούμε την Ελλάδα, σε συντονισμό με «προοδευτικά» ευρωπαϊκά ΜΜΕ και ΜΚΟ, για έλλειψη ανθρωπισμού εάν αυτή ζητήσει να εφαρμοστούν τα προβλεπόμενα στο διεθνές δίκαιο και στη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας (που επιλεκτικά γίνεται κουρελόχαρτο, με την ελληνική κυβέρνηση να παριστάνει ότι δεν το αντιλαμβάνεται, ή τέλος πάντων να μην επιμένει και πολύ στην εφαρμογή της).
Σε άλλο κόσμο οι κυβερνώντες
Τα παραπάνω βέβαια δεν φαίνεται να πτοούν στο παραμικρό τους κυβερνώντες τη χώρα μας. Αυτοί επιμένουν να πανηγυρίζουν για την… αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων («των συνόρων της Ευρώπης», όπως επαναλαμβάνουν – μόνοι τους τα λένε, μόνοι τους τα ακούν…) από τις λιμενικές αρχές και την υποχρεωτικότατη Frontex – η οποία υλοποιεί άριστα τον σχεδιασμό της Ε.Ε., που με τη σειρά της κάνει ξεδιάντροπα τα στραβά μάτια στην Τουρκία, ενώ ξεσπαθώνει κατά της «απαράδεκτης» Λευκορωσίας και της «υπονομευτικής για την ασφάλεια» Ρωσίας.
Οι φραστικές καταγγελίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη για την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την γείτονα δεν αρκούν για να ανατρέψουν την κατάσταση, ειδικά όσο η χώρα επιδεικνύει «πλήρη σεβασμό» στη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, και εφαρμόζει πιστά τον σχεδιασμό της Ε.Ε. για μόνιμη παραμονή των μεταναστών σε ελληνικό έδαφος. Η Ευρώπη πληρώνει (φτηνά) για να εγκλωβιστούν στη χώρα μας όσοι έρχονται από Τουρκία, και η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να αποδέχεται το ντιλ. Οι νέες δομές στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με χρηματοδότηση και έλεγχο από την Ε.Ε., πλέον και με τις ευλογίες του… Πάπα Φραγκίσκου (που αναμένεται να επισκεφθεί για δεύτερη φορά την Λέσβο τον προσεχή Δεκέμβριο), κατασκευάζονται τάχιστα, παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων. Με τη δομή της Σάμου, πολλαπλάσιας χωρητικότητας απ’ ό,τι αρχικά είχε ανακοινωθεί, να γίνεται ο οδηγός και για τις επόμενες.
Σαν να μην έφτανε αυτό, ο κ. Μηταράκης ανακοίνωσε πρόσφατα πως «σε συμφωνία με Γερμανία θα χρηματοδοτηθεί, στα πλαίσια του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, ένα οικιστικό πρόγραμμα στην Ελλάδα για να βοηθήσει αιτούντες άσυλο, που γίνονται πρόσφυγες και αναγνωρίζονται στη χώρα μας, να παραμείνουν εδώ». Το κάθε Βερολίνο να εξυπηρετηθεί, κι ας πάει και το παλιάμπελο…
* Βλ. και Κριτήρια, οπτικές και εργαλειοποίηση του προσφυγικού
Συνάντηση Μηταράκη-Σοϊλού: «Σε καλό κλίμα»…
Στο φόντο όλων των τελευταίων εξελίξεων μπορεί κανείς να «ξαναδιαβάσει» και την πρόσφατη συνάντηση του Έλληνα υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Μηταράκη, με τον Τούρκο υπουργό Εσωτερικών κ. Σοϊλού. Η συνάντηση αυτή πραγματοποιήθηκε στην Άγκυρα την προηγούμενη βδομάδα (δύο μόλις μέρες μετά την προσέγγιση του τουρκικού σαπιοκάραβου με τους 400 μετανάστες στα παράλια της Κρήτης). Και μάλιστα πραγματοποιήθηκε «σε καλό κλίμα», κατά δήλωση του Έλληνα υπουργού! (Γιατί όχι; Ολόκληρη καραβιά 400 ψυχών μας έστειλαν πεσκέσι οι γείτονες…). Στόχος της συνάντησης ήταν, λέει, η από κοινού αντιμετώπιση του μεταναστευτικού – που, όπως τόνισαν οι υπουργοί και των δύο χωρών, «αποτελεί κοινή πρόκληση».
Ο κ. Μηταράκης ζήτησε από την Τουρκία να εφαρμόσει την συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, που προβλέπει έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, και να ανοίξει εκ νέου ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, δηλώνοντας πως η χώρα μας συνεχίζει να στηρίζει την προσέγγιση Ε.Ε.-Τουρκίας. Ο κύριος Σοϊλού από την πλευρά του επέμεινε στο γνωστό τούρκικο παζάρι, προσερχόμενος στη συζήτηση με μια δέσμη 4 προτάσεων, που περιλαμβάνει την πρόβλεψη να δεχτεί πίσω η Τουρκία 1.450 μετανάστες (κάτι που ήδη έπρεπε να έχει πράξει, σύμφωνα με την συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας), και να ανοίξει δίαυλος επικοινωνίας μέσω των Λιμενικών Αρχών των δύο χωρών. Σε αντάλλαγμα ζήτησε από τη χώρα μας να μη φυλάει τόσο… επιθετικά τα θαλάσσια σύνορά της, και να απελάσει στην Τουρκία όσους Γκιουλενιστές βρήκαν καταφύγιο στη χώρα μας (τους αριστερούς πολιτικούς πρόσφυγες από την Τουρκία και το Κουρδιστάν η Αθήνα τους απελαύνει και χωρίς να της το ζητήσει η Άγκυρα…).
Κατά τα άλλα, είπαμε: «σε καλό κλίμα». Στην πραγματικότητα, η Τουρκία επιμένει σε έναν διακηρυγμένο υβριδικό πόλεμο. Για τη χώρα μας είναι υποχρέωση και ανάγκη επιβίωσης να καταγγείλει αυτόν τον σχεδιασμό, και να πιέσει προς κάθε κατεύθυνση (και δη στα «όργανα» της Ε.Ε., χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες, μέχρι και την άσκηση βέτο) για τη ματαίωσή του. Κομμάτι αυτού του αγώνα είναι όμως και η επιμονή στη φύλαξη των συνόρων της χώρας, ως ελάχιστο στοιχείο κυριαρχίας. Κι ας μην αρέσει αυτό σε όσους επιμένουν, με δήθεν ανθρωπιστικό πρόσημο, στη ρευστοποίηση των ελληνικών συνόρων.
