Οι προτεραιότητες αλλάζουν όσο αλλάζουν και οι όροι της αναμέτρησης. Του Γιώργου Σαπουνά.
Η συζήτηση για την κοινή δράση και την Ανασύνθεση της Αριστεράς τα τελευταία 15 χρόνια βασίστηκε στις διαπιστώσεις για τις κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού και τις αντίστοιχες προκλήσεις και δυνατότητες για το κίνημα και την Αριστερά και οδήγησε στην συγκρότηση νέων «πλατιών κομμάτων», όπως η γερμανική Αριστερά, το πορτογαλικό Μπλόκο κ.ά. Αντίστοιχα στην Ελλάδα συγκροτήθηκαν ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Όμως τα τελευταία 2 χρόνια το κοινωνικό πλαίσιο έχει τροποποιηθεί δραματικά, με την επιτάχυνση του ιστορικού χρόνου στις συνθήκες της κρίσης του νεοφιλελευθερισμού (στεγαστικά δάνεια και τοξικά ομόλογα, διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και σήμερα κρίση των κρατικών χρεών).
Η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο! Η ποσότητα των μέτρων που περνούν σε ελάχιστο χρόνο δημιουργεί μια νέα ποιότητα στους όρους του ταξικού και πολιτικού αγώνα. Το κριτικό σημείο υπήρξε η υπογραφή του Μνημονίου.
Σήμερα, δημιουργούνται οι όροι για την κίνηση και πολιτική έκφραση μιας κοινωνικής συμμαχίας που αποτελεί την πλειοψηφία και περιλαμβάνει εργαζόμενους, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ανέργους, μικρομεσαίους επαγγελματοβιοτέχνες και αυτοαπασχολούμενους, αγρότες, νεολαία και αποκλεισμένα και κατώτερα λαϊκά στρώματα.
Η ύπαρξη αυτής της, εν δυνάμει, κοινωνικής συμμαχίας μας θέτει εμπρός σ’ ένα εντελώς νέο πρόβλημα. Την πολιτική έκφρασή της ως δύναμη ικανή να ανατρέψει το καθεστώς του Μνημονίου. Είναι δυνατόν να στοιχηθεί όλος αυτός ο κόσμος άμεσα σε τόπο πολιτικό και ιδεολογικό «αριστερό» ή ακόμα και «αντικαπιταλιστικό»; Και μάλιστα από μια Αριστερά η οποία είναι πολυδιασπασμένη, θεωρητικά ανομοιογενής και αμήχανη και οργανωτικά εδώ και πολλές δεκαετίες στην θέση του κομπάρσου με πρωταγωνιστή τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας που μέχρι και σήμερα αποτελούν την πλειοψηφία μέσα στα συνδικάτα.
Όλος αυτός ο κόσμος είναι ένα πολύχρωμο πάζλ από πεποιθήσεις και ταυτότητες. Αναδεικνύεται το έλλειμμα της Αριστεράς στο πεδίο των ιδεών και του οράματος στα μάτια της κοινωνίας, για λόγους εν πολλοίς ιστορικούς, που όμως αφήνουν εκτεθειμένα και ανεπαρκή όλα τα «μοντέλα» της!
Δεν είναι η Αριστερά που θα λύσει πρώτα τα ιδεολογικοπολιτικά της θέματα, θα επιτύχει την ενότητά της και έπειτα θα διευρυνθεί κοινωνικά έως ότου γίνει ηγεμονική και πλειοψηφική δύναμη ανατροπής.
Επείγει η μετωπική συσπείρωση και κίνηση ενός πολύ πλατιού κοινωνικού κομματιού που μέσα απ’ αυτή του την εμπειρία και τις νίκες του θα αναγνωρίσει και θα πιστέψει πρώτα απ’ όλα στην δική του συλλογική δύναμη, και στην συνέχεια στην δύναμη των σοσιαλιστικών ιδεών και οραμάτων. Η θεωρητική παραγωγή, ο διάλογος, η κοινή δράση, η πολιτική ενότητα της Αριστεράς, όλες αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν.
Όμως αλλάζουν οι προτεραιότητες καθώς αλλάζουν οι όροι της αναμέτρησης.
Η Αριστερά για το Μέτωπο (και όχι το Μέτωπο της Αριστεράς), το οποίο μπορεί να οικοδομηθεί στην βάση ενός πλαισίου που θα εκφράζει την πλατιά κοινωνική συμμαχία και θα την βάζει σε κίνηση. Απ’ την συμμαχία αυτή αποκλείονται τμήματα και εκφράσεις της αστικής τάξης – που ούτως ή άλλως σήμερα στηρίζει σύσσωμη τις επιλογές της κυβέρνησης και του Μνημονίου – και αντικειμενικά, στην ηγεσία της βρίσκεται η εργατική τάξη και τα αιτήματά της.
Τρεις έννοιες ορίζουν το πλαίσιο ενός τέτοιου Μετώπου: η Δημοκρατία, η Συλλογικότητα και η Αλληλεγγύη.
Η Δημοκρατία αποτελεί το πλέον κατανοητό αίτημα που συμπυκνώνει μέσα του όλες τις διεκδικήσεις και τα αριστερά περιεχόμενα. Δημοκρατία σε σχέση με την κυβέρνηση που εφαρμόζει το απολύτως αντίθετο πρόγραμμα απ’ αυτό με το οποίο εκλέχτηκε και εκχωρεί την εξουσία που ο λαός της έδωσε στην Ε.Ε και το ΔΝΤ. Πρέπει να φύγει, όπως και κάθε κυβέρνηση που εξαπατά τον λαό!
Δημοκρατία σε σχέση με το ΔΝΤ και την Ε.Ε. Διοικούν άμεσα την χώρα χωρίς καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση απ’ τον ελληνικό λαό επιβάλλοντας μέτρα που συντρίβουν την ζωή της πλειοψηφίας. Να φύγει το Μνημόνιο, το ΔΝΤ και η αντιδημοκρατική, νεοφιλελεύθερη Ε.Ε.
Δημοκρατία σε σχέση με την οικονομία. Απενοχοποίηση του λαού για το χρέος: δεν χρωστάει, δεν πληρώνει! Απονομιμοποίηση του χρέους στα μάτια του λαού και απόρριψή του. Εθνικοποιήσεις τραπεζών και ΔΕΚΟ με επίκεντρο τον κοινωνικό και εργατικό έλεγχο, φορολογία του κεφαλαίου.
Η Συλλογικότητα είναι κεντρική έννοια στην συγκρότηση και την αποτελεσματικότητα των αντιστάσεων, στις πολύμορφες κοινωνικές εκφράσεις των ανοιχτών επιτροπών στις γειτονιές και τους χώρους δουλειάς, στην αναστήλωση του απαραίτητου μαχητικού συνδικαλισμού, στις παλιές και νέες μορφές του. Η Συλλογικότητα βρίσκεται στο επίκεντρο των διαδικασιών που διαμορφώνουν τις συνειδήσεις μέσα από την πληροφόρηση, την πολιτική συζήτηση και την ιδεολογική αντιπαράθεση και ζύμωση.
Η Αλληλεγγύη βρίσκεται στον αντίποδα του «κοινωνικού αυτοματισμού». Αλληλεγγύη στις αντιστάσεις, μεταξύ των τάξεων και των στρωμάτων της κοινωνικής συμμαχίας, μεταξύ των ομάδων, μεταναστών και ντόπιων, γυναικών και ανδρών, νεολαίας και μεγαλύτερων, μεταξύ των θυμάτων της κρίσης μέσω της οργάνωσης πολύμορφων εκφράσεων και δικτύων στήριξης των πιο αδύναμων και χτυπημένων.
Η οικοδόμηση μιας τέτοιας μετωπικής δουλειάς στην οργάνωση της κίνησης της κοινωνικής συμμαχίας και της πολιτικής της έκφρασης θα αναδείξει τον ρόλο της Αριστεράς και την ανωτερότητα των ιδεών και των οραμάτων της νομιμοποιώντας την μέσα στις συνειδήσεις ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων μέσα από το κριτήριο της άμεσης χρησιμότητας, παρά με προϋπόθεση την αποδοχή ολόκληρων αφηγήσεων και θεωρητικών παραδόσεων με αναφορά σε γεγονότα του μακρινού παρελθόντος.
Μια σημαντική πολιτική πρόκληση είναι μπροστά μας: οι περιφερειακές και αυτοδιοικητικές εκλογές. Μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε δημοψήφισμα ενάντια στο Μνημόνιο, την κυβέρνηση και τον «Καλλικράτη» βάζοντας μπροστά την μετωπική αντίληψη και πίσω τις ανάγκες για καταγραφή των υφιστάμενων πολιτικών σχηματισμών της Αριστεράς.
* Ο Γιώργος Σαπουνάς είναι μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.
