Δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά βλέπω, ακούω και ξέρω να διαβάζω.
Εξάλλου, δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στους οικονομολόγους, δεξιούς και αριστερούς. Δεν προβλέψανε καμία από τις μεγάλες τοπικές και διεθνείς κρίσεις, οπότε βάσιμα υποθέτω ότι η επαφή τους με την οικονομική πραγματικότητα είναι στην καλύτερη περίπτωση μερική. Ούτε δίνουν, έστω εκ των υστέρων, λύσεις στα μεγάλα προβλήματα της οικονομίας, διεθνώς. Η Αμερική και η Ευρώπη βολοδέρνουν εδώ και μερικά χρόνια με τρομερές επιπτώσεις στην κοινωνία και όποιο οικονομικό μέτρο πάρθηκε, όποια οικονομική πολιτική εφαρμόστηκε δεν έλυσε το πρόβλημα, στην καλύτερη περίπτωση το μπάλωσε. Η αύξηση της ισχύος των οικονομολόγων είναι αντιστρόφως ανάλογη των οικονομικών αποτελεσμάτων. Η υποταγή της πολιτικής στους χρηματιστές, επενδυτές και οικονομολόγους παράγει και τους ανεπαρκείς πολιτικούς που κυβερνούν την Αμερική, την Ευρώπη και την Ιαπωνία, τους τρεις μεγάλους μεταπολεμικούς πυλώνες του καπιταλισμού.
Η Ελλάδα στα μαύρα (μέρος πρώτο)
Ως εκ τούτου, με το φτωχό οικονομικά μυαλό μου, παρατηρώ και λέω: Μετά από τέσσερα (τουλάχιστον) χρόνια κρίσης, με εξοντωτικά μέτρα σε βάρος της κοινωνίας και της χώρας ως οντότητας, με αποφάσεις επί αποφάσεων, μνημόνια επί μνημονίων, δάνεια επί δανείων, το αποτέλεσμα δεν είναι απλώς στάσιμο, αλλά βαθιά αρνητικό, παρ’ όλες τις εξαγγελίες και τις περί του αντιθέτου προβλέψεις. Όλοι, μα όλοι ανεξαιρέτως, οι δείκτες (οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτικοί και πολιτισμικοί) είναι τόσο αρνητικοί που ούτε οι πιο απαισιόδοξοι δεν μπορούσαν να το προβλέψουν.
Ας δούμε, λοιπόν, την αληθινή κατάσταση σε μερικούς νευραλγικούς τομείς:
1 Εργασία: Η ανεργία έφτασε, από το 10,3% το 2009 στο 27% των εργατοϋπαλλήλων, ήτοι 1.350.000 άνεργοι, χωρίς να υπολογίζονται οι άνεργοι ελεύθεροι επαγγελματίες και όσοι δουλεύουν πάρτ-τάιμ. Ειδικά μεταξύ των νέων, η ανεργία είναι 61%. Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ εκτιμά ότι στο τέλος του 2013 οι άνεργοι θα ανέρχονται σε 2.300.000 άτομα! Συνολικά, στη χώρα, οι μη απασχολούμενοι αγγίζουν τον εξωφρενικό αριθμό των 4.690.163 έναντι των 3.642.102 ανθρώπων που έχουν εργασία! (Καθημερινή, 15/2/13)
Οι κυβερνώντες στραγγίζουν τους Έλληνες και την Ελλάδα μόνο για να κερδίζουν οι τοκογλύφοι που τους κρατάνε στην εξουσία. Ακόμα κι αν πραγματοποιηθούν όλες οι αποκρατικοποιήσεις που σχεδιάζουν, ακόμα κι αν δεν μείνει ίχνος δημόσιας περιουσίας στην Ελλάδα, ακόμα κι αν πουλήσουν το νερό, τη γη και όλες τις εταιρίες και ιδιοκτησίες του κράτους, σύμφωνα με εκτίμηση του Τάκη Αθανασόπουλου, προέδρου του Ταμείου Αξιοποίησης της Περιουσίας του Δημοσίου, θα δημιουργηθούν 140.000 νέες θέσεις εργασίας, μέχρι το 2020! Δηλαδή, μας δουλεύουν κανονικά! Οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι οι αγοραστές που θα έχουν αποκτήσει την Ελλάδα σε ξεφτιλιστικές τιμές. Αυτοί θα ρίχνουν και τα ψίχουλα στο λαουτζίκο.
2 Ύφεση: Παρ’ όλες τις πομπώδεις εξαγγελίες των προηγούμενων ετών για γρήγορη ανάκαμψη, πρόπερσι η εθνική οικονομία έχασε 6,1%, πέρσι 6,45% και φέτος υπολογίζεται ότι θα χάσει άλλο ένα 4,5-5%. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), δηλαδή ο συνολικά παραγόμενος πλούτος σε αγαθά και υπηρεσίες, που ήταν 233 δισ. το 2008, έχει πέσει στα 195 δισ. (δηλαδή, μειώθηκε κατά 38 δισ.!) και το βιοτικό επίπεδο «επιστρέφει» στο επίπεδο του 1980! (Καθημερινή, 1/2/13)
3 Εξωτερικό χρέος: Ενώ υποτίθεται ότι όλα τα μνημόνια και οι συμβάσεις και τα μέτρα αποβλέπουν στη μείωση του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας αφενός και στην ανάπτυξη αφετέρου, όλοι οι αριθμοί αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο. Παρ’ όλα τα περιβόητα κουρέματα και τις προσαρμογές των επιτοκίων, το ποσοστό χρέους της Ελλάδας σε σχέση με το ΑΕΠ, εκτινάχθηκε από το 120% στο 152,6%! Το αντίστοιχο όλων των προβληματικών υπερχρεωμένων οικονομιών είναι πολύ χαμηλότερο. Της Ιρλανδίας 117%, της Πορτογαλίας 120,3% και της Ιταλίας 127,3%. Το χρέος της Ελλάδας συνεχίζει να αυξάνεται κατά 3,4% ανά τρίμηνο! Ακόμα κι αν γινόταν ένα θαύμα και το ΑΕΠ, αντί να συνεχίσει να μειώνεται, αυξανόταν κατά 2,5% το χρόνο (πάνω από το ρυθμό αύξησης της Γερμανίας, δηλαδή!), το πλεονάζον δεν θα έφτανε όχι για την εξόφληση του χρέους, αλλά ούτε για την αποπληρωμή των τόκων! Γι’ αυτό, όλες οι τάχα μου αισιόδοξες εκτιμήσεις τους είναι χοντρές παπαρολογίες!
4 Τράπεζες: Οι τράπεζες απορρόφησαν χαριστικά 25 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ένα πολύ μεγάλο μέρος των νέων δανείων που παίρνει η χώρα και τα χρεώνεται όλος ο ελληνικός λαός. Επίσης, χαρίστηκαν στις ιδιωτικές τράπεζες τα φιλέτα της Αγροτικής και της Εμπορικής Τράπεζας, και τώρα απειλείται το φιλέτο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που δεν θα έχει κρατική τράπεζα. Παρ’ όλ’ αυτά τα προκλητικά και σκανδαλώδη, με τη συγχώνευση Εθνικής Τράπεζας και Eurobank, που προβάλλεται ως ενδυνάμωση του τραπεζικού συστήματος (ξέχασαν τα «πλεονεκτήματα» από την ενίσχυση του ανταγωνισμού που επικαλούνταν όταν ίδρυαν νέες τράπεζες), οι μετοχές των δύο τραπεζών αντί να ανέβουν, την ημέρα που έκλεινε η προσθεσμία για τους μετόχους, έπιασαν πάτο! Της Εθνικής από 2,30 ευρώ (πριν από την κρίση ήταν κοντά στα 30 ευρώ!) έπεσε στα 99 λεπτά και της Eurobank από 1,25 ευρώ στα 47 λεπτά!
Αλλά και όλες μαζί οι 7 βασικές τράπεζες, από τον περασμένο Οκτώβριο μέχρι σήμερα, έχουν χάσει το 55% της χρηματιστηριακής τους αξίας, παρ’ όλες της συγχωνεύσεις, τα χαρίσματα και τα δανεικά κι αγύριστα δισεκατομμύρια. «Περισσότεροι από 600.000 μικροεπενδυτές βλέπουν τη συνεχή υποχώρηση» της αξίας των μετοχών τους, γράφει στην Καθημερινή (17/2/13) ο Ανέστης Ντόκας, ο οποίος επισημαίνει ότι «έως το ξεκίνημα της κρίσης (οι τράπεζες) ήταν στέρεες και ανθεκτικές, με συμπαγείς υπολογισμούς και γενικώς θωρακισμένες». Με τις μνημονιακές πολιτικές, οι τράπεζες βούλιαξαν. Η χρηματιστηριακή αξία της μεγαλύτερης τράπεζας, της Εθνικής, «διολίσθησε χαμηλότερα του 1 δισ. ευρώ». Από μέγαρα έγιναν παράγκες!
5 Σπίτια- δάνεια: «Στις 300.000 ανήλθαν το 2012 τα νοικοκυριά που καθυστέρησαν τη δόση του στεγαστικού τους δανείου. Ήδη, 200.000 από αυτά απειλούνται να χάσουν το σπίτι τους», γράφει η Ευγενία Τζώρτζη στην Καθημερινή (17/2/13). «Η απόκτηση κατοικίας που αποτέλεσε το όραμα της τελευταίας δεκαετίας για εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, κινδυνεύει να χαθεί οριστικά, συμπαρασύροντας σε μια ανατροπή της κυρίαρχης τάσης της ιδιοκτησίας, που θέλει το 80% των ελληνικών νοικοκυριών να διαθέτουν το δικό τους… κεραμίδι». Η εμφάνιση των αστέγων στους δρόμους της Αθήνας, ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο στην μεταπολεμική Ελλάδα, καθιστά άχρηστη την προσφυγή σε στατιστικές. Η πραγματικότητα μιλάει μόνη της.
Τελικά, επειδή ποτέ δεν πήραν τα σπίτια οι κομμουνιστές, αποφάσισαν να τα πάρουν οι καπιταλιστές! Στην Αμερική, έχουν ήδη κατασχεθεί έξι εκατομμύρια σπίτια, τα οποία οι τράπεζες τα κατεδαφίζουν για να μην πέσουν κι άλλο οι αξίες λόγω της υπερπροσφοράς απούλητων κατοικιών! Ε, ρε κόσμε!
6 Επιχειρήσεις- δάνεια: Σύμφωνα με την Καθημερινή, «ο συνολικός αριθμός αυτών που εμφανίζουν μερική ή ολική αδυναμία αποπληρωμής προσεγγίζει τις 150.000, έναντι μόλις 170.000 περίπου μικρών επιχειρηματικών δανείων που συνεχίζουν να αποπληρώνονται ομαλά». Επίσης, «σε σημείο ρεκόρ έχουν φτάσει οι καταγγελίες καταναλωτικών δανείων και καρτών… Τα καταναλωτικά δάνεια που έχουν καταγγελθεί οριστικά μέχρι σήμερα, ανήλθαν στο τέλος του 2012 στις 880.000 από 220.000 το 2005… ενώ ο αριθμός των πιστωτικών καρτών που δεν πληρώθηκε έφτασε τις 610.000». Μπορεί, λοιπόν, με δεδομένη την τρομακτική μείωση μισθών και συντάξεων, την πελώρια ανεργία, το κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων καταστημάτων και βιοτεχνιών, την εξωφρενική φορολόγηση με βάση τεκμήρια και όχι εισοδήματα, να μας πει κανείς πώς θα εξοφληθούν τα 227,7 δισεκατομμύρια που οφείλει συνολικά ο ιδιωτικός τομέας στις τράπεζες;
7 Οικοδομή: Πάντοτε έλεγαν ότι η οικοδομή αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας. Τώρα, όμως, με τις πολιτικές της τεχνητής ύφεσης, η οικοδομή πνέει τα λοίσθια. Και μαζί με την αγορά των σπιτιών, καταρρεύσανε οι τομείς των οικοδομικών υλικών, από σίδερα και τσιμέντο μέχρι τούβλα και τζάμια, καθώς και όλοι οι συγγενικοί τομείς, όπως θέρμανση, ύδρευση, ηλεκτρολογικά, είδη υγιεινής, μονώσεις, ασανσέρ, οικιακός εξοπλισμός κ.λπ. Ολόκληροι επαγγελματικοί κλάδοι βυθίστηκαν στην ανεργία: οικοδόμοι, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, σοβατζήδες, μπογιατζήδες, σιδεράδες… η λίστα είναι πολύ μεγάλη. Και σαν μην έφτανε η κάθετη πτώση των πωλήσεων και ενοικιάσεων, φορτώσανε την ιδιοκτησία με ένα σωρό νέους φόρους, αβάσταχτους ακόμα και για τους έχοντες κάποια οικονομική άνεση. Και τώρα απειλούν να αυξήσουν τις αντικειμενικές αξίες, την ώρα που οι τιμές των σπιτιών και των ενοικίων έχουν πέσει κάτω από το μισό! Από το 2011 στο 2012, μέσα σε ένα μόνο χρόνο, η μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας είναι 65,4% (Καθημερινή, 15/2/13)! Υπάρχουν 270.000 απούλητα ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, για τα οποία οι ιδιοκτήτες τους χρωστούν δάνεια και πληρώνουν πολλαπλούς φόρους! Πραγματική πανωλεθρία.
8 Τουρισμός: Η άλλη μεγάλη ατμομηχανή της οικονομίας στόμωσε και πήρε την κατηφόρα. Αντί να αυξηθεί τώρα που μειώθηκαν κι άλλο οι τιμές των ξενοδοχείων, από το 2011 στο 2012 καταγράφηκε πτώση 5,2%! Στην Αθήνα, μέσα στην τελευταία τριετία έκλεισαν 41 ξενοδοχεία! Οι ενοικιάσεις αυτοκινήτων πέφτουν ετησίως κατά 11%, και 7 στις 10 επιχειρήσεις ναυτιλιακών ειδών έχουν πρόβλημα επιβίωσης. Οι αφίξεις επιβατών στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος μειώθηκαν κατά 27% φτάνοντας στα 2,5 εκατ. έναντι 3,5 εκατ. το 2007. (Καθημερινή, 31/1/13) Η ασύδοτη οικοδόμηση των ωραιότερων περιοχών της χώρας, ο φτηνός κοινωνικός τουρισμός, οι ξενοδοχειακές μονάδες χιλιάδων κλινών όπου το «όλα περιλαμβάνονται» δεν αφήνει σχεδόν τίποτα στις τοπικές οικονομίες, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η χαμηλή έως ανύπαρκτη παιδεία φιλοξενείας και εξυπηρέτησης, οι υψηλές τιμές των εισιτηρίων των πλοίων και πολλές άλλες παθογένειες συνέβαλαν στη μεγέθυνση της κρίσης. Οι αλλοπρόσαλλες πολιτικές υπονόμευσαν τον τουρισμό και δημιούργησαν κοινωνίες των τριών μηνών, ανίκανες και απρόθυμες να διαχειριστούν τα προβλήματα που προκάλεσε η κρατική «φιλοσοφία της αρπαχτής» και ο ανταγωνισμός από την Τουρκία και άλλες γειτονικές χώρες. Τα θαλασσοδάνεια που μοιράζονταν στους ημέτερους και σε όσους ήταν πρόθυμοι να λαδώσουν, δημιούργησαν μια τουριστική οικονομία που μπάζει νερά από παντού.
Τώρα δε, με την κατάργηση των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος αδείας, η τουριστική «βιομηχανία» θα υποστεί άλλο ένα ισχυρό πλήγμα, αφού είναι γνωστό ότι στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στον Έλληνα «τουρίστα».
9 Μισθοί: Σε αντίθεση με τις αθλιότητες που αποκάλυψε ο Γ.Γ. του υπουργείου Οικονομικών, Γιώργος Μέργος, για «ανάγκη» παραπέρα μείωσης των μισθών, έχει γίνει πια γνωστό ότι η μέχρι σήμερα μείωση δεν ήταν αναγκαία και τα μέτρα που έχουν ληφθεί χειροτερεύουν την κατάσταση της οικονομίας, σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχων του ΔΝΤ, της Ε.Ε., τραπεζών και κυβερνήσεων, νομπελιστών οικονομολόγων, πολιτικών, πανεπιστημιακών και μεγαλοχρηματιστών (βλέπε Σόρος, Κρούγκμαν, Φίσερ, Σόλμπες, Ντ’ Αλέμα, Φερχόφσταντ κ.ά.). Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μειώσεις μισθών (-30% από το 2009 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης) εξαθλιώνουν τους εργαζόμενους, σκοτώνουν την εσωτερική αγορά, μειώνουν τους φόρους στερώντας από το κράτος τα αναγκαία έσοδα και ελαχιστοποιούν τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία οδηγώντας τα σε αδυναμία καταβολής συντάξεων. Κατά μέσο όρο, κάθε Έλληνας έχει χάσει το 20% του εισοδήματός του μέσα σε τρία μόνο χρόνια! (Καθημερινή, 1/2/13) Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ακόμα και σε χώρες που βρίσκονται σε κρίση, δεν εφαρμόστηκαν τέτοιες εξουθενωτικές μειώσεις. Στην Ιρλανδία, που το μοντέλο του «τίγρη» κατέρρευσε, ο κατώτατος μισθός παραμένει στα 1.462 ευρώ. Στο Λουξεμβούργο είναι 1.640 καθαρά, στο Βέλγιο 1.500, στην Ολλανδία 1.429 και στη Γαλλία 1.365 ευρώ! Ο μισθός στην Ελλάδα, ήδη κάτω από την Πορτογαλία και τη Σλοβενία, τείνει προς τον ευτελή μισθό της Βουλγαρίας που είναι η πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης. Κατά τ’ άλλα, κύριε Κουβέλη, είμαστε Ευρωπαίοι!
Αλλά ακόμα κι αυτός ο ανεπαρκέστατος κατώτατος των 586 ευρώ μικτά, που εντελώς δουλικά και αυθαίρετα έχουν επιβάλλει οι μνημονιακοί συγκυβερνήτες, είναι κάτω και από τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, όπως αποδεικνύει ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, ειδικός στον προσδιορισμό του κατώτατου μισθού βάσει πολλών συντεταγμένων. «Βρίσκεται σε επίπεδο 9,3% κάτω από τις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας», δηλώνει στην Καθημερινή (17/2/13). Δηλαδή, καταληστεύουν τον κόσμο ακόμα και με τα δικά τους μέτρα και σταθμά, οι αχρείοι!
Επιπλέον, έκοψαν τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, με τα οποία οι εργαζόμενοι κάλυπταν μέρος των χαμηλών μισθών τους και ενίσχυαν το εμπόριο δυο φορές το χρόνο. Δηλαδή, με ένα σμπάρο δυο τριγώνια. Σκοτώνουν τον εργάτη και τον υπάλληλο, σκοτώνουν και τον μικροεπιχειρηματία, ταυτόχρονα! Ακόμα και το επίδομα αδείας έκοψαν, που σημαίνει ότι αφαίρεσαν από τους εργαζόμενους και το στοιχειώδες δικαίωμα των διακοπών! Μόνο ξένοι τουρίστες και ντόπιοι πλούσιοι στις παραλίες, εφεξής! Οι απλοί εργαζόμενοι καταδικασμένοι στα τσιμεντένια γκέτο, ακόμα και τον Αύγουστο!
«Το 2011, τα άτομα που βρέθηκαν υπό συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή όσοι είχαν εισόδημα μικρότερο των 5.951 ευρώ, έφθασαν τα 3.403.000, όταν το 2010 ήταν 3.031.000», γράφει η Ζέζα Ζήκου στην Οικονομική Καθημερινή.
Ποτέ και σε καμία χώρα δεν έγινε τέτοια σφαγή στα εισοδήματα των ανθρώπων με πρόσχημα τη «σωτηρία» τους! Ποτέ και πουθενά! Μόνο στην Ελλάδα, επί συγκυβέρνησης Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη!
Είναι ανατριχιαστικό, αλλά δεν κρύβεται: η αποτυχία της οικονομικής πολιτικής της συγκυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ είναι ολοκληρωτική και παταγώδης!
Στέλιος Ελληνιάδης
(έπεται συνέχεια για εμπόριο,
αγροτική παραγωγή, βιομηχανία κ.ά.)
