Το «συμβάν», που θα έλεγε κι ο Αλέν Μπαντιού, υπερέβη κάθε πρόβλεψη και κάθε προσδοκία, αλλά και κάθε επιφύλαξη και κάθε φόβο. Και για να είμαι πιο ακριβής, δεν πρόκειται για ένα και μοναδικό συμβάν, αλλά για διαδοχικά συμβάντα που το ένα ξεπηδάει μέσα από το άλλο. Κάτι σαν τη ρώσικη ματριόσκα, με τη μία κούκλα να βγαίνει μέσα από την άλλη. Αν, όμως, η πρώτη «μπάμπουσκα», όπως αποκαλούν τη ματριόσκα στην Ελλάδα, το πρώτο συμβάν, είναι η κρίση που εκδηλώνεται το 2009, τα επόμενα συμβάντα δεν είναι καθόλου μικρότερης σημασίας.
Ενδεικτικά, η γενικευμένη πτώχευση, ο περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας, η άνοδος και στερέωση της Χρυσής Αυγής, ο υποβιβασμός των κομμάτων εξουσίας, η κινητοποίηση της κοινωνίας και, βεβαίως, η εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ στα ύψη δεν είναι καθόλου συνηθισμένα φαινόμενα. Ίσως, όμως, το τελευταίο, μέχρι στιγμής, συμβάν να αποδειχτεί ότι είναι το δραματικότερο με τις πιο απρόβλεπτες και πιο δυσάρεστες συνέπειες. Γιατί, αναμφίβολα, το τελευταίο συμβάν που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι η συντριπτική ήττα της Αριστεράς χάρη στη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα μνημονιακό. Κι αυτό, εκ πρώτης όψεως, ακούγεται σαν παραδοξότητα. Ήττα οι διαδοχικές εκλογικές νίκες που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνηση;
Κι όμως. Εφεξής, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Γιατί περί ήττας πρόκειται, αφού ο νέος ΣΥΡΙΖΑ νίκησε θυσιάζοντας την Αριστερά. Η Αριστερά, με δεδομένη την ταύτισή της με τον ΣΥΡΙΖΑ στη συλλογική συνείδηση, έχασε τα βασικά στοιχεία που τη διαφοροποιούσαν από τις πολιτικές δυνάμεις του συστήματος. Κι αυτό δεν μετριάζεται επειδή θα συνεχίζει να αποκαλείται Αριστερά. Αναπόφευκτα, η ελληνική Αριστερά, με την ισχύ της κύριας έκφρασής της, τον ΣΥΡΙΖΑ, έχασε τα ριζοσπαστικά της χαρακτηριστικά, αυτά που εμπεριείχαν στοιχεία ανατροπής του συστήματος, και εξομοιώθηκε μ’ αυτό που στην Ευρώπη αποκαλείται «Αριστερά» και περιλαμβάνει τα καθεστωτικά σοσιαλδημοκρατικά, εργατικά και δημοκρατικά κόμματα, που έχουν από καιρό αποβάλλει τα κύρια αριστερά τους γνωρίσματα, με τα περισσότερα απ’ αυτά να είναι πιο νεοφιλελεύθερα από τα πιο δεξιά κόμματα της Ευρώπης. Και μια από τις συνέπειες είναι ότι, σήμερα, η άκρα Δεξιά είναι αυτή που προσελκύει πλατιά εργατικά στρώματα προβάλλοντας πολιτικά ζητήματα φιλεργατικά, τα οποία παραδοσιακά ανήκαν στη φαρέτρα της Αριστεράς.
Στην Ελλάδα, ενώ είχε χρεοκοπήσει όχι μόνο η παραδοσιακή Δεξιά και η ελληνικής κατασκευής σοσιαλδημοκρατία, αλλά και ο αγοραίος φιλοευρωπαϊσμός της ΔΗΜΑΡ, με την πλήρη απαξίωση της πάλαι ποτέ «ανανεωτικής Αριστεράς», ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, με μια σειρά εύστοχων ελιγμών εγκλώβισε την ελληνική κοινωνία, που βρισκόταν σε φάση ριζοσπαστικοποίησης, στο ασφυκτικό πλαίσιο των αντιδραστικών κύκλων του διεθνούς συστήματος τοκογλυφίας-λεηλασίας, εκτροχιάζοντας την μαχητική πορεία ανόδου της και μηδενίζοντας τις ελπίδες της, με συνοπτικές διαδικασίες.
Μετά από δύσκολες εσωτερικές ανακατατάξεις, μέσα από μια δύστοκη διαδικασία αποδέσμευσης από τα πελατειακά κόμματα εξουσίας, η κοινωνία που είχε συνταχθεί ενεργητικά ή παθητικά με την Αριστερά, βρέθηκε ξαφνικά μετέωρη, εκ νέου αντιμέτωπη με τα διλήμματα που της έθετε το μπλοκ της κεντροδεξιάς, αλλά αυτή τη φορά τοποθετημένα από την Αριστερά, στην οποία είχε στηρίξει τις προσδοκίες της για αλλαγή πλεύσης ξεπερνώντας όλες τις δεσμεύσεις και αναστολές της. Το σοκ ήταν τόσο μεγάλο, απότομο και απρόσμενο, που η κοινωνία δεν είχε πλέον την ευλυγισία να αντιδράσει αρνητικά, παρ’ όλο που ένα πολύ σημαντικό κομμάτι, ιδίως νέων, προτίμησε την αποχή, έχοντας μόλις ολοκληρώσει τη στροφή του στην Αριστερά και μην έχοντας πειστική εναλλακτική αντιμνημονιακή επιλογή της τελευταίας στιγμής.
Με ποια Αριστερά;
Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τα αναγνωρίσιμα συστατικά στοιχεία του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι κόμμα μονοδιάστατο. Μια ολιγομελής ομάδα εξουσίας. Χωρίς πολιτική πλατφόρμα. Βλέποντας και κάνοντας. Και οι ψηφοφόροι του νέου ΣΥΡΙΖΑ, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, δεν έχουν πλέον ψευδαισθήσεις. Αντιλαμβάνονται ότι μάλλον έπεσαν έξω, οι ελπίδες τους εξανεμίστηκαν και νιώθουν ότι η όποια προσπάθεια ανακοπής της κατάρρευσης σταμάτησε με την υιοθέτηση της καταστροφικής πολιτικής των Μνημονίων από την Αριστερά. Και όπως φάνηκε, το πολιτικό σύστημα δεν διέθετε άλλες διαθέσιμες εφεδρείες. Το ΚΚΕ παραμένει απροσπέλαστο σαν κόμμα και η ΛΑΕ δεν έπεισε στο ξεκίνημά της σαν υποκατάστατο του ΣΥΡΙΖΑ. Η αιφνιδιασμένη κοινωνία δεν μπορούσε να επανεκκινηθεί με ένα αμφιβόλου χρηστικότητας σύνθημα περί επιστροφής στη δραχμή.
Μ’ αυτή την «Αριστερά», το τρέχον σύστημα κέρδισε άλλη μία παράταση ζωής. Τα Μνημόνια, η λιτότητα, η πτώχευση, η κηδεμονία και η λεηλασία, όλα συνεχίζονται αμείωτα. Κι αυτή είναι η μοναδική πραγματικότητα που γνωρίζει ο κόσμος. Η κατάσταση των πολιτών χειροτερεύει. Η χώρα ξεγυμνώνεται από τον δημόσιο και ιδιωτικό πλούτο της. Τα σπίτια, παρ’ όλες τις καθησυχαστικές δηλώσεις, κινδυνεύουν σοβαρά. Οι μορφωμένοι νέοι εγκαταλείπουν μαζικά τη χώρα. Η κοινωνία γερνάει με απογοήτευση και απελπισία. Η μείωση των συντάξεων, η αύξηση των εισφορών και η μετάθεση για πολλούς ανθρώπους στη μετά θάνατο ζωή του χρόνου συνταξιοδότησης επισπεύδουν την αύτανδρη καταβύθιση του σκάφους στο σύνολό του. Το μαχαίρι της κηδεμονίας βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στο τραυματισμένο σώμα της πατρίδας.
Η ζημιά είναι πολλαπλή. Από τη μια αντί να αποτραπεί η συνέχιση της καταστροφής, αυτομόλησε άνευ όρων ο ισχυρότερος πολέμιός της και εντάχθηκε λειτουργικά στην υπηρεσία των αντιπάλων και από την άλλη απαξιώθηκε η Αριστερά, έχασε τη φυσιογνωμία της, ταυτίστηκε με το αντίθετό της, επιβεβαίωσε την πεποίθηση που φαινόταν ότι είχαμε αρχίσει εμπράκτως να διαψεύδουμε ότι «όλοι ίδιοι είναι».
Τώρα, είμαστε σε χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι ήμασταν πριν. Έχουμε τρία Μνημόνια σε βάρος μας, χάσαμε τον αριστερό φορέα πάνω στον οποίο στηρίχτηκαν όλες οι πιθανότητες για αλλαγή και όλες οι ελπίδες του κόσμου για φρένο στην καταστροφή, σπαταλήθηκε το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς άνευ του οποίου ποτέ δεν θα κερδίζαμε την εκτίμηση της κοινωνίας και αποκεφαλίστηκε πολιτικά, κοινωνικά και ψυχολογικά το κίνημα που αναπτυσσόταν μέσα στην κοινωνία φτάνοντας σε εντυπωσιακή κορύφωση με το βροντερό «όχι» στο δημοψήφισμα. Η Αριστερά είχε καταφέρει το σχεδόν επιστημονικής φαντασίας επίτευγμα να συνενώσει κομμουνιστές, σοσιαλιστές, κεντρώους, σοσιαλδημοκράτες, δεξιούς, ακόμα και ακροδεξιούς ψηφοφόρους, ανοίγοντας όχι απλά ένα παράθυρο, αλλά μία πύλη εξόδου από την κρίση, πρωτόγνωρη στα χρονικά. Δεν θα ήταν εύκολο το εγχείρημα ούτε χωρίς κόστος.
Όμως, ο πόλεμος κερδίζεται βήμα-βήμα, χωρίς σιγουριά για την τελική έκβαση, αλλά με πίστη, σθένος και αυτοθυσία. Δυστυχώς, ο συμβιβασμός, η ηττοπάθεια και ο άνευ όρων υποτελής ευρωπαϊσμός είχαν γερή ρίζα στον ΣΥΡΙΖΑ. Κι έτσι, με τις πλάτες της κρατικής εξουσίας, ορισμένοι από τους «δικούς» μας έκαναν το άσπρο μαύρο αδειάζοντας πάμπολλους αγωνιστές που είχαν συσπειρωθεί και αιφνιδιάζοντας παραλυτικά την κοινωνία, που άφησε τα όπλα να πέσουν κάτω ταπεινωμένη και μουδιασμένη από την αναπάντεχη οπισθοχώρηση.
Και τώρα, αναρωτιέται κανείς, τι άλλο να κρύβει η ματριόσκα;
Εγκιβωτισμένος,
Γκαούρ
