Ένας χρόνος κλείνει σχεδόν από τότε που βρεθήκαμε, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα κατοίκων της περιοχής, στην Ειδομένη για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη χώρα μας κρύβονταν στα χωράφια. Θύματα κυκλωμάτων λαθροδιακίνησης, άνθρωποι σκιές που συχνά γίνονταν λεία επιτήδειων και καταληστεύονταν, ξυλοκοπούνταν και αναγκάζονταν να διαβιούν μέρες ολόκληρες στην ύπαιθρο μέσα στο βαρύ χειμώνα.
Από την αρχή η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας ήταν άμεση. Απλοί άνθρωποι βρέθηκαν και βρίσκονται στο πλευρό των προσφύγων- μεταναστών, στήνοντας στην ύπαιθρο ιατρεία με εθελοντές γιατρούς, μαγειρεία και προσφέροντας κουβέρτες, ρούχα και είδη προσωπικής υγιεινής. Το καθεστώς που απαγόρευε στους πρόσφυγες να βρίσκονται στη μεθόριο περιοχή, οδήγησε πολλούς αλληλέγγυους στον εισαγγελέα, ενώ η κατάσταση αντιμετωπίστηκε κυρίως με την ευελιξία των αστυνομικών αρχών της περιοχής.
Καθώς μεταβάλλονται οι συνθήκες και τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν στην περιοχή, γιγαντώνεται το κύμα αλληλεγγύης. Άνθρωποι από όλη τη χώρα σπεύδουν να βοηθήσουν, συλλογικότητες, αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι, απλοί άνθρωποι και άτυπες ομάδες που οργανώνονται. Όλοι θέλουν να βοηθήσουν και συχνά η υπερπροσφορά οδηγεί σε τραγελαφικά γεγονότα μέχρι και σε αντεγκλήσεις για το ποια ομάδα θα κάνει τη διανομή. Η μεγαλύτερη ανάγκη παρουσιάζεται τις μεταμεσονύκτιες ώρες, όταν και οι εθελοντές λιγοστεύουν. Η οργάνωση του χώρου οδηγεί και στον προγραμματισμό των αποστολών. Το φαινόμενο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αγγίζει τα όρια του «φιλανθρωπικού τουρισμού» καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γεμίζουν με selfie φωτογραφίες, με τους πρόσφυγες. Υπήρξαν στιγμές που οι εθελοντές ήταν περισσότεροι από τους πρόσφυγες αλλά και στιγμές όπου στους χιλιάδες ανθρώπους που περίμεναν να περάσουν, δίνονταν μόνο παξιμάδια από τους λιγοστούς αλληλέγγυους.
Την επίσημη παρουσία του κράτους υποκαθιστούν σιγά-σιγά οι ΜΚΟ και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ τόσο στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης όσο και στην οργάνωση της διανομής φαγητού και ρούχων. Κονδύλια δίνονται, υπάλληλοι προσλαμβάνονται και οι αλληλέγγυοι συνεχίζουν με αμείωτη ένταση. Σύντομα ο προβληματισμός για τον ρόλο των εθελοντών σε έναν τέτοιο χώρο transit, δημιουργείται σε ολοένα και περισσότερους εμπλεκόμενους καθώς καταδεικνύεται η ματαιότητα μιας τέτοιας προσπάθειας απογυμνωμένης από το πολιτικό πρόταγμα. Αν δεν δοθεί η μάχη για να εξαλειφθούν οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους να βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους για να οδηγηθούν σε ένα ασφαλέστερο μέρος, η αλληλεγγύη δεν είναι αρκετή. Το κίνημα αυτό πρέπει να πάρει σαφή χαρακτηριστικά, να μετατραπεί σε ένα αντιπολεμικό, αντιιμπεριαλιστικό, αντικαπιταλιστικό κίνημα και να ενεργοποιήσει όλους αυτούς που δραστηριοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Η προσπάθεια να μοιραστούν ξανά οι σφαίρες επιρροής, να καταληστευθούν οι φυσικοί πόροι χωρών και να αυξηθούν οι πωλήσεις της πολεμικής βιομηχανίας οδηγούν σε κέρδη γι’ αυτούς και θύματα για μας. Ο ιδιότυπος αυτός πόλεμος, θα οδηγήσει στην επιβολή αυταρχικών πολιτικών στο όνομα της ασφάλειας. Η Ευρώπη φρούριο ήδη χτίζεται. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές έχει αρχίσει ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε πρόσφυγες, που συνεχίζουν για να αποτελέσουν το φτηνό εργατικό δυναμικό της Ευρώπης, και μετανάστες που θα επαναπροωθούνται για να αποτελέσουν «πελάτες» των κυκλωμάτων διακίνησης. Η θέση λοιπόν όλων όσοι κατανοούν την πραγματική διάσταση του προβλήματος είναι τόσο στα σημεία όπου συνάνθρωποί μας χρειάζονται βοήθεια όσο και στους δρόμους σε μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια και σε εκδηλώσεις ενημέρωσης. Ο μόνος «πόλεμος» που μας αφορά είναι αυτός που πρέπει να δοθεί για να μπορέσουν όλοι οι άνθρωποι να ζουν με αξιοπρέπεια εκεί όπου αυτοί επιλέγουν. Αυτός που πρέπει να δοθεί ενάντια σε αυτούς που καταστρέφουν τις ζωές μας.
Στις 16 Ιανουαρίου 2016 συμμετέχουμε στις ταυτόχρονες αντιπολεμικές διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις του κόσμου σε μια αυτοοργανωμένη προσπάθεια αφύπνισης. Παράλληλα γίνεται προσπάθεια για συντονισμό δράσεων και για αντιπολεμικές εκδηλώσεις σε κάθε πόλη. Γίνεται πλέον ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα δεν είναι οι πρόσφυγες-μετανάστες αλλά οι πολιτικές που τους δημιουργούν.
Χαράλαμπος Μακρίδης
