Το Ματζικέρτ δεν ήταν μια βαριά στρατιωτική ήττα. Αντιθέτως ήταν ήσσων. Το περισσότερο του στρατεύματος διεσώθη. Και θα μπορούσαν οι Βυζαντινοί με μια επόμενη στρατιωτική επιχείρηση να ανατρέψουν τις (μικρές κατ’ αρχάς) συνέπειες της ήττας. Πράγμα που κατ’ επανάληψιν συνέβαινε στην Ανατολία εκείνη την εποχή.
Βεβαίως συνελήφθη ο Αυτοκράτορας κι αυτό είχε βαρύ σημειολογικό αποτύπωμα. Παρ’ ότι αφέθηκε ελεύθερος από τον Αλπ Αρσλάν (που και αυτό είχε τη δική του σημειολογία) ο Ρωμανός Διογένης εξουθενώθηκε από τους δικούς του.
Δεν ήταν λοιπόν καταλύτης μιας γενικότερης καμπής το Ματζικέρτ; Ήταν, αλλά όχι λόγω της στρατιωτικής ήττας, αλλά λόγω της πολιτικής διαχείρισης αυτής της ήττας. Αποξενωμένη από τις ίδιες της τις επαρχίες η αυτάρεσκη Κωνσταντινούπολη και για τον φόβο της ενδυνάμωσης των στρατιωτικών της Ανατολής, άφησε την Ανατολία λάφυρο τους Σελτζούκους (οι οποίοι δεν πίστευαν στην τύχη τους).
Ακόμα και οι προσπάθειες στη συνέχεια των Κομνηνών να ανακτήσουν την Ανατολία (και θα σταθεροποιήσουν τη Βαλκανική) βασίσθηκαν σε τρία λάθη (που επέφεραν την τελική κατάρρευση). Στη νόθευση του νομίσματος. Στην παραχώρηση των λιμένων (των προσόδων και του εμπορίου) στους Βενετούς και στους Γενουάτες. Στην ανάθεση των στρατιωτικών του κράτους σε Λατίνους μισθοφόρους.
***
Πάσα ομοιότητα με τη σημερινή συγκυρία είναι τελείως… συμπτωματική. Ο Kατευνασμός προσπαθεί να διαχειρισθεί μια στρατιωτική ήττα, πριν καν αυτή να υπάρξει, ενώ ταυτοχρόνως ωθεί προς μια στρατιωτική σύγκρουση από θέσεις υπονομευμένες.
………………….
Νόμισμα, δεν έχουμε. Έχουμε ένα νόμισμα-δάνειο που θα το πληρώνουμε ες αεί. Ένα νόμισμα κίβδηλο σε ό,τι μας αφορά και πέλεκυ στα χέρια των Βαράγγων που μας «προστατεύουν».
………………….
Όσο για τα λιμάνια (εκτός του ότι τα έχουμε εκχωρήσει και τα εκχωρούμε στην κυριολεξία), η εκχώρησή τους αντιστοιχεί στην εκχώρηση του εθνικού πλούτου (διά των μνημονίων και της υποθήκευσης περιουσίας και πόρων).
***
Όλβιοι οι της ιστορίης έχουσιν μάθησιν. Ή για να το πούμε αλλιώς, όποιος δεν μαθαίνει από την Ιστορία, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει.
Και τέλος, ας παραθέσουμε το πιο αποτρόπαιο, ότι δηλαδή από την Ιστορία μαθαίνουμε ότι δεν μαθαίνουμε από την Ιστορία. Δυστυχώς.
***
Έχω ξαναγράψει για αυτήν την ιστορική αντιστοιχία. Κι επιμένω διότι το πολιτικό σύστημα (και το πολιτικό προσωπικό) διαχειρίζεται σε όλη τη μεταπολίτευση την ήττα μας στην Κύπρο (και στα Ίμια) με όρους που την καθιστούν οριστική και καθοριστική.
Τη διαχειρίζονται με όρους Κατευνασμού (της Τουρκίας) και Υποτέλειας (στη Δύση). Αν δεν αλλάξει αυτή η βασική δομή στον πολιτικό (και στρατηγικό) μας τρόπο, κάθε διαχείριση της όποιας συγκυρίας θα κατατείνει στη «σταδιακή απώλεια της Ανατολίας». Στη διαρκή δηλαδή συρρίκνωση.
Τα κομπογιαννίτικα μαθηματικά της κρίσης και οι ανάλογες συμπεριφορές των ελίτ επί παντός του επιστητού, είναι πλέον ατελέσφορες (όπως ήταν πάντα) και πεπερασμένες.
Και θα τελειώσω με ένα ιστορικό παράδειγμα. Το 1401 οι Οθωμανοί συνετρίβησαν από τους Μογγόλους (ποιο Ματζικέρτ;). Συνετρίβησαν στη μάχη της Άγκυρας. Όμως, 50 χρόνια μετά άλωσαν την Πόλη.
………………
Για τους Έλληνες λοιπόν σήμερα είναι αναγκαίο να ανατρέψουν και να υπερβούν τη Μεταπολίτευση. Και στο πολιτικό επίπεδο, και στο πολιτιστικό. Και βεβαίως, μόνον ο λαός μπορεί να αναλάβει τέτοιο τιτάνιο έργο. Με τελείως όμως διαφορετικές κομματικές αναφορές από τις σημερινές.
Αλλιώς, η διαδρομή από το Ματζικέρτ στο Μυριοκέφαλο κι από ’κει στις «λαγκαδιές του κάτω κόσμου» αναπόφευκτη.
***
Διακόσια χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821 αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες μιας ανολοκλήρωτης (όπως σχεδόν όλες) Επανάστασης. Συνέπειες που οδηγούν σε μια νέα Επανάσταση ή στον μαρασμό.
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
22•IV•2021
