Στα πλαίσια του αφιερώματός μας στην τοπική αυτοδιοίκηση, δημοσιεύουμε αποσπάσματα από μια πρόσφατη συνέντευξη του Γιάννη Τσούτσια, επικεφαλής της κίνησης δημοτών Βριλησσίων «Δράση για μια άλλη πόλη» και δημοτικού συμβούλου αυτού του δήμου. Ο λόγος που μας παρακίνησε να προχωρήσουμε σε αυτή τη δημοσίευση είναι ότι ο Γιάννης Τσούτσιας συγκαταλέγεται στους ανθρώπους που όντως έχουν μια άλλη οπτική για την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία κινείται σε κατεύθυνση ανάλογη με τις αναζητήσεις μας. Άλλωστε αυτό διαφαίνεται, πιστεύουμε, από τις απαντήσεις του στην εν λόγω συνέντευξη. Τις κάθε άλλο παρά συμβατικές ερωτήσεις υποβάλλει, για λογαριασμό των Βριλησσιώτικων Νέων, ο Γιώργος Παναγόπουλος. Μπορείτε να αναζητήσετε ολόκληρη τη συνέντευξη, σε μορφή βίντεο, στο ιστότοπο vrilissiotikanea.blogspot.com ή στην ιστοσελίδα της «Δράσης» (www.drasivrilissia.gr).
Μιλάς για συμμετοχή των πολιτών σε μια εποχή που όλοι είναι σε έναν καναπέ και βλέπουν Netflix. Οι πολλοί, συγγνώμη, όχι όλοι. Μιλάς σε μια εποχή που ακούς ότι οι περισσότεροι Βριλησσιώτες είναι τουρίστες. Μπορεί να μην ξέρουν τον δήμαρχό τους, για παράδειγμα. Κι εσύ μου λες ότι αυτούς τους δημότες θέλεις να τους προσελκύσεις να συμμετέχουν, θέλεις να είναι στις αποφάσεις. Με τόσα προβλήματα που διαχειρίζεται καθημερινά ο καθένας, οικονομικά, επιβίωσης, ακρίβειας… πώς θα γίνουν όλα αυτά, πρακτικά; Ποιο είναι το καινούριο μοντέλο το οποίο ποθείτε;
Ξέχασέ το το μοντέλο, δεν υπάρχει κανένα καινούριο μοντέλο και είμαστε όπως είμαστε. Να μου πείτε, πού πάει αυτό; Είναι βασικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η αυτοδιοίκηση πάει κατά διαόλου, από κάθε άποψη. Από άποψη επιλογών, από άποψη οικονομικών, από το αν υπηρετεί τον ρόλο της. Είναι ένα πράγμα που όλο και ξεραίνεται. Είσαι ένας άγνωστος μεταξύ αγνώστων, δεν επηρεάζεις τίποτα, δεν έχεις κανέναν ρόλο. Συγγνώμη, αυτό δεν είναι αυτοδιοίκηση. Αυτοδιοίκηση είναι ο άνθρωπος στον χώρο του, στο περιβάλλον του, να μπορεί να έχει λόγο, να του διασφαλίζει μια παρουσία. Δεν είναι να κοιμάσαι, να ξυπνάς και να κάθεσαι να διαλέγεις, ο Πισιμίσης ή ο Βαφειάδης θα μου απαντήσει σε αυτό που θέλω; Άρα να τον ψηφίσω. Θέλω να πω, βιώνουμε ένα αδιέξοδο μοντέλο. Είναι ακριβώς όπως η χώρα: Τα πράγματα είναι μπλοκαρισμένα. Χωρίς την εμπλοκή των ανθρώπων δεν υπάρχει μια κατάσταση προωθητική, μια κατάσταση διεξόδου. Χωρίς την εμπλοκή του λαού δηλαδή, αλλά τώρα δεν είναι της μόδας να το λες και πολύ…
Πώς θα γίνει πρακτικά αυτό;
Αν δεν γίνει, ξαναλέω, πάμε σε ερημοποίηση, πάμε σε μια χώρα πουλημένη που δεν θα την αναγνωρίζεις, πάμε σε έναν δήμο που θα είναι ίδιος με τον διπλανό, που δεν θα καταλαβαίνεις τίποτα. Επειδή το κεντρικό ερώτημα δεν είναι πώς θα ασχοληθεί ο άνθρωπος. Το κεντρικό ερώτημα είναι αν θα ξαναγυρίσουμε στην πολιτική, και πώς μπορείς να εμπλακείς ως άνθρωπος σε αυτά που σε απασχολούν. Αυτό είναι το ερώτημα! Πρέπει ο άλλος να νοιώσει ότι αυτό πρέπει να απαντηθεί. Πώς θα ξαναεμπλακείς αν δεν σε νοιάζει; Εμείς αυτό προσπαθούμε να κάνουμε, να βρούμε έναν τρόπο για να μπορούν οι άνθρωποι κάπως να εμπλέκονται στα σημαντικά.
Αν δεν το κάνεις αυτό… και εδώ είναι η ευθύνη της αριστεράς που λέγαμε πριν: Ότι δεν έχει ποτέ μιλήσει για την ανάθεση και τη συμμετοχή. Μιλάμε για το δίπολο ανάθεση και συμμετοχή. Το οποίο δεν έχουμε ποτέ καλλιεργήσει, δεν έχουμε μιλήσει γι’ αυτά. Η ανάθεση δεν βγαίνει, διότι η ίδια είναι το πρόβλημα. Δηλαδή, για να σου το πω πολύ απλά: Αν θέλουμε να παίρνουμε έναν κατάλογο προγραμμάτων, και να λέμε ότι κάθε τέσσερα χρόνια ψηφίζουμε, και να μας δουλεύουν και από αυτά να γίνεται το ένα δέκατο, και να ασχολούνται όσοι ασχολούνται ένα μήνα πριν τις εκλογές, και 10 μέρες μετά οι στεναχωρημένοι να πάνε σπίτι τους… Σαν να λέμε δηλαδή, εγώ δεν θα κάνω τίποτα, θα κάνει ο Πισιμίσης ή ο οποιοσδήποτε άλλος.
Λοιπόν, αυτό είναι ένα μοντέλο. Η πλάκα όμως είναι ότι ο κάθε Πισιμίσης δεν σε θέλει εσένα. Αυτός είναι ο αδιέξοδος κύκλος. Ο κάθε πολιτευτής, κατά του οποίου βάλλουμε, θέλει να κάνει τη δουλειά του με τον τρόπο που το αντιλαμβάνεται αυτός, με τις δικές του προτεραιότητες – που είναι και κομματικές και ενδεχομένως των όποιων συμφερόντων τον έχουν στηρίξει, ενδεχομένως και των προσωπικών του φιλοδοξιών. Ο κάθε δήμαρχος, με τους αντιδημάρχους και τους γραμματείς του, δεν θέλουν εσένα και εμένα. Δεν θέλουν δράση, δεν θέλουν καμία παρέμβαση από κάτω, για να μην τους ενοχλούμε. Δεν θέλουν τους δημότες.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι αν δεν σπάσει αυτό το μοντέλο, αν δεν συγκρουστούμε με αυτό, δεν υπάρχει σωτηρία, δεν υπάρχει δημοκρατία. Θα μου πεις, ο άλλος δεν ενδιαφέρεται. Εντάξει, εάν δεν σε νοιάζει η δημοκρατία… Διότι δεν υπάρχει ζωή χωρίς δημοκρατία, δεν υπάρχει αυτοδιοίκηση χωρίς συμμετοχή. Και όλοι αυτοί για τους οποίους μιλάμε είναι κόντρα σε αυτό το πράγμα. Πρέπει να χάσουν για να προχωρήσει αλλιώς το πράγμα.
Καταλαβαίνω τι λες, και χαίρομαι που το λες με ένταση. Επίτρεψέ μου όμως να σου πω, ότι αυτό που συμβαίνει τα τελευταία πολλά χρόνια στα Βριλήσσια δεν το θεωρώ πολιτική. Είναι μια διαχείριση, μόνο μια διαχείριση. Δεν υπάρχει καμία οραματική αντίληψη από τη δημοτική αρχή. Δεν υπάρχει καν όνειρο των πολιτών. Δεν υπάρχει κάτι που να τους συνεγείρει, να τους συναθροίζει, να τους συνενώνει. Και το χειρότερο είναι ότι οι προθέσεις είναι αγνές, είμαι πεπεισμένος, αλλά έτσι…
Εξακολουθείς να μιλάς σε ένα σχήμα, ότι κάτι άλλο δεν τους τραβάει. Ότι δεν είναι οι ίδιοι μέσα, ότι περιμένουν κάτι άλλο να τους παρακινήσει.
Λέω ότι λείπουν στοιχειώδη στοιχεία πολιτικής.
Θα σου μεταφέρω μια εμπειρία. Επειδή πολλοί λένε ότι μιλάμε θεωρητικά, ότι αυτά είναι δύσκολα. Η ερώτηση πολύ χαζή: Πώς ασχολείσαι 16 χρόνια με την αυτοδιοίκηση άμα είναι τόσο βλακώδη και απλά τα πράγματα, και χωρίς ουσία; Πώς κάθεσαι στα δημοτικά συμβούλια; Καλά αυτοί που έχουν τα συμφέροντά τους, αλλά εμείς που δεν τα έχουμε; Η απάντηση είναι ότι έχουμε λάθος εικόνα για την αυτοδιοίκηση. Αυτά δεν είναι μικρά, δεν είναι ασήμαντα. Κάθε φορά που κατακτώ κάτι, κάθε φορά που καταφέρνω να συνεννοηθώ με άλλους τρεις, που προσπαθώ να τους πω πως υπάρχει αυτό το θέμα, που αρχίζει να με ενδιαφέρει αυτό το θέμα, που αρχίζω να βγαίνω από τον προσωπικό μου κόσμο, και να συναντάω άλλους ανθρώπους πάνω σε 2-3 στόχους, πάνω σε μία πρόταση, κάθε φορά νοιώθω αυτό το πράγμα – ότι έχω κάτι κερδίσει.
Το μικρό, δεν είναι μικρό. Κάθε φορά που αφυπνίζεσαι και ξεκινάς από ένα σημείο, και πας σε ένα άλλο σημείο, και έχεις κάνει ένα βήμα, έχεις φύγει από τα μικρά. Γιατί έχεις φύγει; Επειδή έχεις την εμπειρία ότι κάτι κάνεις. Ότι μπορεί κάτι να σε παρακινήσει και να έχει αποτέλεσμα. Αυτή είναι η ζωή μας. Αλλιώς είμαστε φυτά. Δηλαδή αλλιώς θα συζητάμε, τι δίνει ο ένας, τι δίνει ο άλλος, και εγώ τι θέλω, να πηγαίνω να πίνω ένα καφέ, να μου φτιάξει δυο δρόμους και έναν ποδηλατόδρομο. Και μεθαύριο θα πάω στην Κηφισιά, και μετά παραπάνω.
Μιλάμε για άνθρωπο, τοπικότητα, πολίτη, δημότη. Αν δεν πας στο γηπεδάκι του μπάσκετ, δεν θα μάθεις ποτέ ότι σου αρέσει το μπάσκετ. Αν δεν σου διασφαλίσει ο άλλος τη δυνατότητα να κάνεις ένα θεατρικό, δεν θα σκεφτείς ποτέ ότι θα σου άρεσε να κάνεις ερασιτεχνικό θέατρο. Μέσα από αυτό το βλέπουμε εμείς τον δήμο. Τα πάντα υπηρετούν μια κοινωνικότητα, και μια δυνατότητα των ανθρώπων να συναντιούνται, και άρα να έχουν την προϋπόθεση ώστε στη συνέχεια να μπορούν να κάνουν και δυο πράγματα. Αυτό μας κρατάει 16 χρόνια, και μας κοροϊδεύουν κάποιοι – με τα μέτρα τους, δικαίως. Και σου λένε «καλά ρε, δεν βαρεθήκατε;». Η απάντηση είναι «όχι, δεν βαρέθηκα, γιατί έχω αυτή τη χαρά, έχω τη χαρά να κάνω πράγματα». Είμαι σίγουρος ότι αυτά που κάνουν αυτοί θα τα κάναμε καλύτερα. Έχουμε πιο πολύ μεράκι γι’ αυτό που κάνουμε, είμαστε πιο πολύ της προσφοράς σε αυτό που κάνουμε, δεν περιμένουμε τίποτα, δεν το συνδέουμε με τις καρέκλες και τις θέσεις.
Πού θα πάνε μετά τις εκλογές οι 400 χαμογελαστοί τύποι, που βγαίνει ο καθένας κάθε πρωί με όρους διαφήμισης «καλωσορίζουμε τον κ. Τάδε στην ομάδα μας»; Εντάξει. Δηλαδή αυτή είναι η πολιτική τους, και σε αυτήν έχουμε πέσει, και αυτό το πράγμα πρέπει να αλλάξουμε. Αν κάποιος δεν το καταλαβαίνει, ή θέλει να του το φέρουμε ότι γίνεται έτσι κι έτσι κι έτσι, και να λύσουμε το παγκόσμιο πρόβλημα του πώς οι άνθρωποι παρακινούνται να πράξουν, όχι, δεν είμαστε σε θέση να το κάνουμε. Αλλά έχουμε ένα μοντέλο, έχουμε μια ιστορικότητα, έχουμε ένα παράδειγμα, και έχουμε και την καλή μας διάθεση.
Για να κλείσουμε, θα σου θυμίσω ότι και πριν 4 και πριν 8 και πριν 12 χρόνια, ξανακάναμε κουβέντα, και η «Δράση» ήταν «για μια άλλη πόλη», πάντα. Και τώρα σου θυμίζω ό,τι έλεγες τότε. Ποια είναι η άλλη πόλη που θα κάνατε αν είχατε το Δήμο; Δεν μιλάω για έργα, γι’ αυτά υπάρχουν οι υπηρεσίες και θα το αντιμετωπίζατε αυτό το θέμα. Τι σημαίνει πιο συνολικά «άλλη πόλη» για εσάς;
Θα θυμίσω το σύνθημα του 2010: «Επειδή η συμμετοχή είναι η προϋπόθεση». Πάντα αυτό λέγαμε. Στην πολιτική, και ιδίως στα τοπικά μας, το κεντρικό ζήτημα είναι η οπτική, δεν είναι να σου πω εγώ τη σωστή πρόταση, την ιδέα. Μπορεί να σου λέω λίγα πράγματα, και εσύ να μου πεις, αν ασχοληθείς, πολύ περισσότερα. Το πιστεύω αυτό που λέω. Επίσης πιστεύω ότι και πολλοί άλλοι εκτός από εμάς προβληματίζονται γι’ αυτά. Δεν είναι πλειοψηφικό ρεύμα, αλλά είναι αρκετοί για να τα κάνουμε πράξη. Επειδή στην αυτοδιοίκηση είναι εύκολο να τα κάνεις πράξη. Είναι εύκολο να τον δεις τον δήμαρχο, τον βλέπεις κάθε μέρα.
Εμείς σαν «Δράση» έχουμε διαμορφώσει μια πολιτειακή οπτική για τον δήμο και την αυτοδιοίκηση, δηλαδή μια οπτική με βάση την οποία φέρνουμε μια διαφορετική συγκρότηση. Αυτό θα έχει αντανάκλαση παντού. Στο πώς είναι οι δημοτικές υπηρεσίες. Στο αν φροντίζεις τα πράγματα, αν τα συντηρείς. Ο άλλος δεν την έχει τη λογική. Δεν είναι ότι είναι χαζός. Κι αυτός βλέπει το διαλυμένο παγκάκι, αλλά δεν είναι στην οπτική του να φτιάχνει και να συντηρεί. Στην οπτική του είναι να σου φέρει το καινούριο πρόγραμμα και να σου πει, «10 ηλεκτρικά ποδήλατα στην πόλη», και να πάρει βραβείο. Είναι άλλο πράγμα. Δεν λέω ότι ο άνθρωπος δεν το βλέπει. Αλλά είναι αλλού προσανατολισμένος. Κάνει άλλη δουλειά από αυτήν που κάνουμε εμείς.
Εμείς θέλουμε μια δουλειά για μια άλλη πόλη, που σημαίνει ότι όσο το ψάχνουμε, τόσο περισσότερα πράγματα μπορούμε να βρίσκουμε. Σίγουρα αυτό έχει και μια πλευρά προωθητική: ότι ευχαριστιόμαστε μεν, και ότι κάνουμε πολιτική δε. Επειδή το βασικό στοιχείο του μοντέλου των άλλων είναι ότι είσαι θεατής, έως και βλάκας, και ότι σε δουλεύουνε κιόλας. Κοιτάω αυτά που λένε τώρα «πολύχρωμη ανάπτυξη», «ο άνθρωπος στο κέντρο». Έχουνε πάρει έναν Μητσοτάκη και την επικοινωνιακή του τακτική και την προσαρμόζουν στον δήμο και ο καθένας λέει ό,τι θέλει. Με ρωτάς εμένα τι σημαίνει «άλλη πόλη». Πήγαινε να ρωτήσεις τι σημαίνει «πολύχρωμη ανάπτυξη», που λένε κάποιοι άλλοι, και αν έχει κάποιο περιεχόμενο. Και ο άλλος που σου λέει για τον «άνθρωπο στο κέντρο», λες και οι υπόλοιποι μιλάνε για την κατσίκα!
Τελικά, θέλουμε να εμπλακούμε επειδή τα πράγματα είναι κλειστά και αδιέξοδα. Το ίδιο συμβαίνει και με τη χώρα. Έχουμε μια χώρα που είναι σε υποχώρηση από κάθε πτυχή της: Εδαφική, περιβαλλοντική, γεωπολιτική, οικονομική… Είναι ένα πράγμα που αποσύρεται, και σιγά-σιγά μένει όλο και λιγότερη χώρα. Και αν θα έβαζες ένα στόχο είναι να ξαναπάρεις τη χώρα, να αποκτήσεις βαθμούς επανεθνικοποίησης, να πάρεις κάτι πίσω. Το ίδιο ισχύει και για την αυτοδιοίκηση: «Να πάρουμε την πόλη μας πίσω», που λέγαμε και το 2014. Δεν είναι απλά κοιμόμαστε, φεύγουμε, και είμαστε θεατές. Προσπαθούμε να είμαστε κανονικοί πολίτες και να προσφέρουμε τα μέγιστα.
