Σκέψεις με αφορμή την ψήφο στα 17
Του Τάσου Βαρούνη
«Τόπος στα νιάτα» θα σήμαινε, πρώτα απ’ όλα, οι μαθητές να έχουν μόρφωση. Ικανότητες και προοπτικές. Όχι κουκί κάθε τέσσερα χρόνια. Δεν γίνεσαι έτσι «υπεύθυνος πολίτης». Γιατί ποια πεδία υπευθυνότητας προσφέρονται σήμερα προς καλλιέργεια; Σε τι μπορεί κάποιος νέος να προοδεύσει, να «προκόψει» που έλεγαν παλιότερα; Ανάμεσα στους «φύτουκλες» της Βουλής των Εφήβων –που συχνά, βέβαια, λένε πιο ουσιαστικά πράγματα από τους βουλευτές- και τα «αλάνια» που περιφέρονται, υπάρχει κάτι άλλο; Ανάμεσα στον ανταγωνισμό και τα «εγώ» -που συνήθως καταρρακώνονται- και τα «μαζί» -αλλά πού; στο περιθώριο;- τι πρέπει να εφευρεθεί ως νεανική ταυτότητα;
Γιατί η Ελλάδα γερνάει. Χάνει διαρκώς τη ζωτικότητά της. Φθείρεται σε κάθε της υπόσταση. Ως χώρα. Ως άνθρωποι που την κατοικούν. Δύσκολο να σκεφτείς το μέλλον με αισιοδοξία. Αδειάζει από καθετί νέο. Οι νεότεροι την εγκαταλείπουν, εδώ σπαταλιούνται. Ένας απίστευτος ρατσισμός εκδηλώνεται ενάντια στη νεολαία, παρά τη λατρεία και τη συνεχή επίκλησή της. Οι ιδέες που προβλήθηκαν ως νέες και γέννησαν ελπίδες, κατέρρευσαν. Η παραγωγή –γενικώς η παραγωγή- έχει σταματήσει. Και μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, ο Τσίπρας προσφέρει ψήφο στους 17άρηδες. Γελοίο.
Ένα χρόνο νωρίτερα, «πρόσβαση» και «εμπλοκή» στις διαδικασίες του πολιτικού σκηνικού. Στο πολιτικό σύστημα απέναντι στο οποίο οι νέοι στέκονται καχύποπτα έως εχθρικά. Κανενός αίτημα δεν ήταν η ψήφος στα 17. Βέβαια, κάποιοι πωρωμένοι αριστεροί ευρωπαϊστές επικαλούνται το Συμβούλιο της Ευρώπης. «Πάρτε μέρος σε κάτι απωθητικό». Ίσως για να συνηθίζουν. Ότι λογικό δεν είναι το να πετούν πορτοκάλια ή πέτρες στη Βουλή αλλά το να ψηφίζουν. Ίσως να μη χρειάζονται καταλήψεις και τέτοια, υπάρχει ο «κανονικός» δρόμος των εκλογών. Ο Τσίπρας προσδοκά εκλογική πελατεία, δεν είναι όμως σίγουρο το τι τελικά θα εισπράξει. Αυτή η χώρα δεν χωρά πια μαζί και τους νέους και τους «γερασμένους».
Αλλά και ένα χρόνο νωρίτερα, χάνονται «δικαιώματα» που σχετίζονται με το «νεαρό» της ηλικίας. Κι αυτό δεν είναι λεπτομέρεια. Η ψήφος θα συμπαρασύρει αντιστοίχως τη σχέση των νέων με το κράτος και την πολιτεία, την εργασία, τη δικαιοσύνη. «Μπορείς να ψηφίζεις; Τέρμα οι ευαισθησίες απέναντι στην ηλικία σου». Κανονικός πολίτης πια. Εκτός βέβαια, αν αυτό θεωρείται θετικό. Η ανεκδιήγητη Λιάνα Κανέλλη, μιλώντας για την άδεια οδήγησης στα 17, ζήτησε να δίνεται ακόμα νωρίτερα. Έτσι, τα delivery boys που δουλεύουν από τα 16 με μηχανές, θα μπορούν να διεκδικήσουν από τους εργοδότες τους αυτοκίνητα αντί για «παπάκια». Τράτζικ.
«Οι νέοι είναι πιο ικανοί να κρίνουν και να αποφασίζουν από ό,τι παλιότερα, λόγω των νέων τεχνολογιών και της έκρηξης της γνώσης». Ίσως δυνατό επιχείρημα, μα μόνο του πάσχει. Η ενημέρωση δεν είναι η μόνη προϋπόθεση για την ικανότητα κρίσης, η γνώση δεν μπορεί να ταυτίζεται με την πληροφόρηση, η επικοινωνία –που σήμερα αποθεώνεται- δεν αρκεί για να συγκροτήσει δεσμούς και άρα αποφάσεις για κάτι «κοινό», «πολιτικό». Λογικά, η έκρηξη της τεχνολογίας θα συνεχιστεί. Αυτό, δηλαδή, θα σημαίνει ότι οι νέοι θα «ωριμάζουν» γρηγορότερα; Και στο κάτω-κάτω, αν κάποιος ήθελε πραγματικά να αξιοποιήσει αυτή την εξέλιξη, δεν βρήκε κάτι πιο ριζοσπαστικό, πλούσιο και «καθημερινό» απ’ ό,τι το εκλογικό δικαίωμα;
Από την άλλη, κάποιοι αντιδρούν στο μέτρο γιατί θα φέρει, λέει, την κομματικοποίηση στα σχολεία. Θυμούνται μάλιστα και το πόσο κακό έκαναν οι φοιτητικές παρατάξεις στα πανεπιστήμια. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν έχει κωλόχαρτο η τουαλέτα και περιοδικά η βιβλιοθήκη, αλλά η «παράταξη». Έτσι και στα σχολεία: ποιος νοιάζεται για τις χαμένες ώρες μαθημάτων ή για την έλλειψη καθηγητών; Το πρόβλημα είναι ότι θα υπάρξει πόλωση και έχθρα μεταξύ των μαθητών. Είναι παντελώς νυχτωμένοι. Γιατί (κάνουν πως) αγνοούν το «μεγάλο κόμμα» που υλοποιεί νυχθημερόν το πρόγραμμα αποβλάκωσης αλλά και γιατί νομίζουν ότι οι μαθητές είναι «ζώα».
Η συμμετοχή στην «αντιπροσωπευτική δημοκρατία» μιας αποικίας δεν μπορεί να διαφημίζεται ως προοδευτικό μέτρο. Προφανώς, η αξία και η σημασία του «να ψηφίζεις» είναι δεδομένη. Πρέπει, όμως, να δούμε και την ισχύ της στο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί. Ποιος υπολογίζει τους εκλογείς, ως προς τι μπορούν τελικά να αποφασίσουν, ποιος ο ρόλος τους στην τέτοια ή αλλιώτικη διακυβέρνηση. Μπορεί δηλαδή το «ενιαίο πρόγραμμα διάλυσης» των πολιτικών κομμάτων να αμφισβητηθεί αποκλειστικά με τα μέσα που προσφέρει το μεταδημοκρατικό καθεστώς;
Το παιχνιδάκι του «εκδημοκρατισμού» από μια κυβέρνηση που υπογράφει ό,τι της δώσουν στο Χίλτον είναι εξοργιστικό και απευθύνεται σε ηλίθιους. Όταν αποδέχεσαι και υλοποιείς την μετατροπή της χώρας σε «περίπου χώρα». Όταν κανείς από τους πυλώνες του πολιτικού συστήματος που έχει την κοινωνία στο περιθώριο δεν αγγίζεται. Όταν η λαϊκή βούληση αγνοείται ή ποδηγετείται παντοιοτρόπως σε αντίθεση με τους κάθε λογής διαπλεκόμενους. Το μόνο που δοκιμάζει η «Αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ, είναι το μέγεθος του «δουλέματος», επ’ ουδενί η δημοκρατία. Είναι αστείο –στην Ελλάδα του 2016- να συνδέεται ο εκδημοκρατισμός του πολιτικού συστήματος με την ηλικία του δικαιώματος ψήφου.
Ούτε πατερναλισμός, ούτε «γλείψιμο». Οι νέοι θα μιλήσουν με τον τρόπο που θα επιλέξουν.
