Του Γιώργου Τοζίδη
Βρισκόμαστε μία εβδομάδα πριν από τις Ευρωεκλογές και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης ελάχιστη συζήτηση διεξάγεται για τις επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξέσπασε το 2008 στις χώρες της Ευρωζώνης. Στο πλαίσιο του αφιερώματος είναι χρήσιμη η καταγραφή της εξέλιξης των σημαντικών οικονομικών μεγεθών των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία) της Ιρλανδίας, της Γερμανίας αλλά και της Ευρωζώνης και των ΗΠΑ, όπως αυτά καταγράφονται στην τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ (διαθέσιμη στο www.oecd.org).
Από τον πίνακα 1 προκύπτουν τα εξής:
1. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωζώνης που κατέγραφε αρνητικούς ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ κατά το χρονικό διάστημα 2008-2013 και η μόνη χώρα που, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ, θα έχει αρνητικό πρόσημο και το 2014.
2. Σε καμία από τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δεν καταγράφηκε σωρευτική μείωση μεγαλύτερη του 10% (ούτε και στην Ιρλανδία).
3. Παρά τη μικρή σωρευτική αύξηση του ΑΕΠ της Γερμανίας, η στασιμότητα του ΑΕΠ της Ευρωζώνης είναι αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας και η σύγκριση με την εξέλιξη του ΑΕΠ στις ΗΠΑ αποδεικνύει ότι υπήρχε και άλλος δρόμος για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Από την εξέλιξη του δείκτη ανεργίας (πίνακας 2) παρατηρείται ότι:
1. Στη χώρα μας καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό αύξησης του δείκτη (355%). Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας είναι περίπου ίδιο με αυτό της Ευρωζώνης, της Γερμανίας και της Πορτογαλίας και σαφώς χαμηλότερο από αυτό της Ισπανίας. Αντίθετα, το 2013 η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην ανεργία.
2. Παρά το γεγονός ότι προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής εφαρμόσθηκαν και σε Ιρλανδία και Πορτογαλία, η αύξηση της ανεργίας σε αυτές τις χώρες ήταν σαφώς μικρότερη απ’ ό,τι στη χώρα μας.
3. Η μόνη χώρα στην οποία καταγράφηκε μείωση του δείκτη ανεργίας ήταν η Γερμανία, παρ’ ότι το 2008 ο σχετικός δείκτης ήταν στα επίπεδα του μέσου όρου της Ευρωζώνης.
Όπως προκύπτει από τον πίνακα 3, η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων υλοποιήθηκε με διαφορετικές ταχύτητες:
1. Στην Ελλάδα καταγράφηκε ο ταχύτερος ρυθμός μείωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων με αποτέλεσμα να προβλέπεται ότι το 2014 ο σχετικός δείκτης θα κινείται στο μέσο όρο της Ευρωζώνης και το 2015 θα είναι μικρότερος(!). Η ραγδαία μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στηρίχθηκε στην εκπτώχευση και την εξαθλίωση της πλειονότητας της ελληνικής κοινωνίας και συνδέεται άμεσα με την ανθρωπιστική κρίση στην πατρίδα μας.
2. Η ταυτόχρονη ύπαρξη υψηλών δημοσιονομικών ελλειμμάτων και θετικών ρυθμών ανάπτυξης στις ΗΠΑ καταρρίπτει το νεοφιλελεύθερο μύθο ότι ελλείμματα και ανάπτυξη δεν μπορούν να συνυπάρχουν.
Από την εξέλιξη των επενδύσεων σχηματισμού παγίου κεφαλαίου (πίνακας 4) προκύπτει ότι:
1. Οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόσθηκαν για την αντιμετώπιση της κρίσης στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και την Ιρλανδία είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή σημαντικού μέρους του παραγωγικού δυναμικού αυτών των χωρών. Αντίθετα, στη Γερμανία, η σωρευτική μεταβολή των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου είναι θετική διευρύνοντας με αυτόν τον τρόπο το παραγωγικό χάσμα με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.
2. Εντύπωση προκαλεί η αύξηση των επενδύσεων στις ΗΠΑ και ιδιαίτερα οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για τα έτη 2014 και 2015. Αν επαληθευτούν, τότε οι ΗΠΑ όχι μόνο θα έχουν ανακτήσει τις απώλειες των ετών 2008-2009, αλλά και θα έχουν αυξήσει το παραγωγικό δυναμικό τους.
Από τον πίνακα 5 για την εξέλιξη του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ), προκύπτουν οι ακόλουθες παρατηρήσεις:
1. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου πέτυχαν την ισοσκέλιση του ΙΤΣ (εξαλείφοντας τα ελλείμματα που καταγράφονταν τα προηγούμενα χρόνια) μόλις το 2013, παρά τη δραστική μείωση του εργατικού κόστους και την απορρύθμιση των αγορών.
2. Ανάλογη είναι η εξέλιξη για τις χώρες της Ευρωζώνης, ενώ εντυπωσιακοί είναι οι ρυθμοί μεγέθυνσης των πλεονασμάτων του ΙΤΣ που καταγράφει η Γερμανία την περίοδο 2008-2013.
Συμπεράσματα
Από την παράθεση των παραπάνω οικονομικών στοιχείων προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
1. Οι πολιτικές λιτότητας δεν διεύρυναν μόνο τη φτώχεια και την ανεργία στην Ευρωζώνη, αλλά, ταυτόχρονα, ενίσχυσαν και τη θέση της Γερμανίας στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία, επιβεβαιώνοντας τη θέση ότι το ευρώ σχεδιάστηκε και λειτουργεί προς όφελος της γερμανικής οικονομίας.
2. Τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν, επίσης, ότι η χώρα μας επλήγη περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη από την εφαρμογή των μνημονίων. Είναι η μόνη χώρα στην οποία συμβαδίζει η ανθρωπιστική κρίση με την οικονομική καταστροφή, χωρίς να συνυπολογίζεται η λεηλασία της δημόσιας περιουσίας και η καταστροφή του περιβάλλοντος.
Για την αντιμετώπιση των συνεπειών απαιτείται ένα πρόγραμμα ενδογενούς παραγωγικής ανασυγκρότησης με άξονες την πολιτιστική αναγέννηση και τη ριζική διοικητική μεταρρύθμιση. Τίποτα λιγότερο…
(www.gtozidis.wordpress.com)
