Έρευνα, εμβόλια, συμφέροντα και πολιτική
Eπιμέλεια: Χριστόδουλος Δολαψάκης
Η αναζήτηση της λέξης «COVID19» στο PubMed, τη μεγαλύτερη ιατρική βάση δεδομένων παγκοσμίως, έχει αποτέλεσμα 119.000 άρθρα . Σύμφωνα με τον ιστότοπο του ελληνικού συνδέσμου ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών, 3136 Έλληνες επιστήμονες έχουν συμμετάσχει ως τώρα στη συγγραφή 1955 άρθρων σχετικών με τον SARS-CoV2 με 50 εργασίες να δημοσιεύονται κατά μέσο όρο την εβδομάδα.
Θα μας τρελάνουνε
Μετά από 1,5 χρόνο πανδημίας έχει συσσωρευτεί ένας τεράστιος όγκος πληροφορίας, αλλά το ερώτημα παραμένει: Tι πραγματικά γνωρίζουμε; Ο πρώτος πληθυντικός δεν αφορά γενικώς «την επιστήμη» αλλά τους κατοίκους αυτού του πλανήτη, διότι η επιστημονική γνώση εν μέσω πανδημίας οφείλει να συνοψίζεται, να κωδικοποιείται και οι κύριες πλευρές της να μετατρέπονται σε πράξη με στόχο την προάσπιση της ζωής και της υγείας, σωματικής και ψυχικής. Σε μια πανδημία οι επιστημονικές πληροφορίες οφείλουν να είναι χρήσιμες και χρηστικές, τουλάχιστον αυτές που δημοσιοποιούνται με τόσο θόρυβο και για να είναι τέτοιες πρέπει να «στοχεύουν» στην κοινωνία και όχι μόνο στα επιστημονικά συνέδρια. Η τρομερή αντίθεση μεταξύ του όγκου των πληροφοριών και της χρηστικότητάς τους, η ανικανότητα μεταφοράς αυτών των πληροφοριών στις ντόπιες κάθε φορά συνθήκες και ακόμα χειρότερα ο ορυμαγδός αντιφατικών και αντικρουόμενων πληροφοριών ‒που όλες έχουν επιστημονικό περιτύλιγμα‒ είναι το λογικό, εκούσιο ή ακούσιο, αποτέλεσμα του σύγχρονου χαρακτήρα της επιστήμης και του επιστήμονα και οργανικό μέρος του σχεδιασμού για μια κοινωνία φοβισμένη. «Θα μας τρελάνουνε» λέει ο κόσμος και λέει μία μεγάλη αλήθεια. Υπάρχει η αβεβαιότητα, ο πειραματισμός, οι υποθέσεις που μπορεί να καταρριφθούν για να έρθουν καινούριες ‒χαρακτηριστικά γνωρίσματα της επιστημονικής μεθόδου‒ αλλά αυτά δε γίνονται εν κενώ. Το ουσιώδες ερώτημα είναι εάν συμβαίνουν σε μια κατεύθυνση κοινωνικού οφέλους ή αντιθέτως για προσωπική φιλοδοξία, ανέλιξη, οικονομικό και πολιτικό όφελος ή ακόμα χειρότερα υποταγμένα εν τη γενέσει τους σε μια πολιτική όπου η πανδημία, ο φόβος, το άγνωστο είναι η νέα κανονικότητα. Η εμπιστοσύνη οικοδομείται όταν το αποτέλεσμα της επιστημονικής μεθόδου αναγνωρίζεται ως κοινωνικά ωφέλιμο και όχι χάρις στην επιστημονική μέθοδο αυτή κάθε αυτή. Φυσικά γενιές επιστημόνων έχουν διαπαιδαγωγηθεί νομίζοντας το τελευταίο, οπότε γίνονται εύκολα υποχείρια ή συνεργοί στις πανδημικές πολιτικές. Οι διακριτές «φάσεις» της επιστημονικής έρευνας και φρασεολογίας στην πανδημία, στην αρχή θαυματουργές θεραπευτικές παρεμβάσεις, μετά θαυματουργά εμβόλια, ακολούθως τρομακτικές μεταλλάξεις (όλα αυτά με καταιγισμό άρθρων, μελετών και δηλώσεων) είναι ζήτημα «καθαρής» επιστημονικής επιλογής ή μήπως υποταγής έστω με δεσμά αόρατα;
Η ιστορία των εμβολιασμών έναντι του SARS-CoV-2 θα αποτελέσει για τον ιστορικό του μέλλοντος την επιτομή της υποταγής της επιστήμης στις πανδημικές πολιτικές
Νέο επεισόδιο: Ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων
Η ιστορία των εμβολιασμών έναντι του SARS-CoV-2 θα αποτελέσει για τον ιστορικό του μέλλοντος την επιτομή της υποταγής της επιστήμης στις πανδημικές πολιτικές. Από παντού φαίνεται ότι η αποτελεσματικότητά τους είναι τέτοια που ένας μαζικός εμβολιασμός θα ήταν η αρχή του τέλους της πανδημίας. Οι μεταλλάξεις για τις οποίες με τόση σπουδή ενημερωνόμαστε συμβαίνουν όχι λόγω του εμβολιασμού αλλά λόγω της απουσίας του. Ο ιός κυκλοφορεί και μεταλλάσσεται όπως ξέρει να κάνει. Η παραγωγή και η διανομή των εμβολίων είχαν εγγενή την ανεπάρκεια της ποσότητάς τους και τη χρήση τους ως πιόνια σε ένα παιχνίδι γεωπολιτικών συμφερόντων. Η καθιέρωση «διαβατηρίων εμβολιασμού» την ίδια στιγμή που οι επιστήμονες δε γνωρίζουν τη διάρκεια της προστασίας που προσφέρουν και το ρόλο τους στην αλυσίδα μετάδοσης ‒άλλος ένας τομέας έρευνας που όλως τυχαίως δεν προχωράει‒ είχε αποφασιστεί μαζί με την ανακάλυψή τους.
Τις τελευταίες ημέρες πληθαίνουν οι ειδήσεις και οι «ειδήσεις» για ανεπιθύμητες ενέργειες ή θανάτους που συνδέονται με τον εμβολιασμό. Τα επεισόδια ενός ιδιαίτερου και σπάνιου τύπου θρομβώσεων που σημειώθηκαν σε σχέση με το εμβόλιο της AstraZeneca οδήγησαν μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες να σταματήσουν προσωρινά τους εμβολιασμούς. Παρόλο που ο ευρωπαϊκός οργανισμός φαρμάκων (ΕΜΑ) συνέστησε τη συνέχισή τους, η Γαλλία και η Γερμανία σταματούν τον εμβολιασμό σε άτομα μικρότερα των 55 ετών ‒ αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πόσο αστείο είναι να μιλάμε για ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της πανδημίας.
Το εμβόλιο της AstraZeneca ‒που τυχαίνει να είναι το πιο οικονομικό, το πιο εύκολο στη μεταφορά και στη φύλαξη και αυτό από το οποίο εξαρτάται ο εμβολιασμός των χωρών του τρίτου κόσμου‒ σίγουρα έχει χάσει τη μάχη των εντυπώσεων και η έγκρισή του στις ΗΠΑ φαντάζει απίθανη. Ο θόρυβος που προκλήθηκε και που θα συνεχιστεί συγκαλύπτει ουσιώδη και δύσκολα ερωτήματα βιοηθικής σε σχέση με τα εμβόλια και τις ανεπιθύμητες ενέργειές τους. Τα αριθμητικά δεδομένα είναι τέτοια που να επιβάλλουν παύση των εμβολιασμών; Σε αυτή τη φάση αναμφισβήτητα όχι, το όφελος φαίνεται ασύγκριτα μεγαλύτερο. Ο τρόπος που παρουσιάζεται η είδηση, ο συνδυασμός της με άλλα επεισόδια που πιθανώς να μην έχουν σχέση και φυσικά το ίδιο το γεγονός μάλλον θα κλονίσει παντελώς την εμπιστοσύνη του κόσμου στο συγκεκριμένο εμβόλιο και θα χρησιμεύσει για να δικαιολογηθεί η συνέχιση της υγειονομικής κρίσης, όπως μας προετοιμάζει ο κ. Ηλίας Μόσιαλος υποστηρίζοντας στο facebook πως το τρίτο κύμα θα χτυπήσει τους αρνητές του εμβολιασμού.
Από την άλλη προκαλεί αίσθηση η παραίτηση του καθηγητή κ. Βλαχογιαννόπουλου από την επιτροπή φαρμακοεπαγρύπνησης (ΕΦΑΡ) του ΕΟΦ. Η επιστολή παραίτησης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς ο καθηγητής δηλώνει σαφώς ότι είναι υπέρ της συνέχισης των εμβολιασμών, επιμένει στην ανάγκη καθαρών μηνυμάτων προς τον κόσμο και καταγγέλλει με σαφή τρόπο την υποταγή της επιτροπής στην ανάγκη «καλών σχέσεων» με την πολιτική ηγεσία και την ανικανότητα άσκησης αυτόνομης υγειονομικής πολιτικής: «Αποτελεί καταισχύνη για το ιατρικό προσωπικό της ΕΦΑΡ η ομόθυμη συμφωνία των μελών της για την κοινοποίηση στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της χώρας της επικαιροποιημένης γνωμάτευσης του ΕΜΑ ότι το εν λόγω εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει σπάνια θρομβώσεις, ενώ μέχρι τότε κανένα μέλος της Επιτροπής δεν πιθανολόγησε συσχέτιση των εμβολίων ούτε με ένα περιστατικό θρόμβωσης. Πιστεύω ότι αυτό λέγεται εθελοδουλία και όχι ελεύθερη επιστημονική σκέψη».
