Αν και ο πόλεμος κατά του ISIS έχει ουσιαστικά τελειώσει, οι πολεμικές συγκρούσεις στα μέτωπα της πολύπαθης Συρίας κλιμακώνονται επικίνδυνα, απειλώντας να οδηγήσουν σε μια απρόβλεπτης έντασης γενίκευση της σύρραξης σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Ο διεθνοποιημένος, δια αντιπροσώπων των ΗΠΑ και Ρωσία, πόλεμος στη Συρία δίνει πια θέση του σε μια διπλή επέμβαση σε βάρος της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Επέμβασης από δύο ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις που κινούνται με διαφορετικές και ανταγωνιστικές προθέσεις αλλά κοινά, σε βάρος της ειρήνης, αποτελέσματα.
Εισβολή της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία
Η Τουρκία εισβάλει, για δεύτερη φορά, στη Συρία και επιτίθεται στην περιοχή του Αφρίν, στη βορειοανατολική Συρία, με στρατηγικό στόχο να αποτρέψει τη δημιουργία κουρδικού κρατιδίου στην περιοχή. Η ακραία προκλητική επέμβαση της Άγκυρας στηρίζεται στην ανοχή της Ρωσίας, που στην πραγματικότητα δίνει το «πράσινο φως» για την εισβολή, με πρόθεση τη διεύρυνση του χάσματος στη Ν.Α. πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό η Ρωσία προτιμά, σε αυτή τη φάση, να δυσαρεστήσει τους Κούρδους και να δυσχεράνει τις γέφυρες και επαφές μαζί τους, προκειμένου να ικανοποιήσει τις επιθετικές μεγαλοκρατικές βλέψεις του Ερντογάν.
Την ίδια στιγμή, η εισβολή της Τουρκίας στη Συρία οδηγεί στα άκρα τη σχέση της με ΗΠΑ και Ισραήλ. Και οι δύο χώρες θεωρούν τον άξονα Ιράν-Συρίας- Χεζμπολά (Λίβανος) ως τον μεγάλο αντίπαλο των επιδιώξεών τους στην περιοχή. Η παρουσία ενός ελεγχόμενου από τις ίδιες κρατιδίου, που θα διασπούσε τη γεωγραφική συνέχεια αυτού του άξονα, θεωρείται κρίσιμης γεωστρατηγικής σημασίας ζήτημα. Ήδη, από την επόμενη μέρα της κατάρρευσης του ISIS, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε την απόφασή της να παραμείνει στη βορειοανατολική Συρία, επιβάλλοντας στην πράξη τη διχοτόμηση της χώρας. Ο στρατηγικός σχεδιασμός των ΗΠΑ είναι να παραμείνουν ως ενεργή, πρωταγωνιστική συνιστώσα των εξελίξεων στη Συρία, και βέβαια των ενεργειακών πηγών ολόκληρης της Μέσης Ανατολής.
Επέκταση της εισβολής και ανατολικότερα;
Στο σχέδιο αυτό σημαντικό ρόλο παίζουν οι Κούρδοι μαχητές του YPG και των υπόλοιπων δυνάμεων που απαρτίζουν το μέτωπο των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), και για αυτό το λόγο συνεχίζουν οι ΗΠΑ την υποστήριξή τους – εξοργίζοντας τον Ερντογάν και οδηγώντας, παρά την πρόθεσή τους να μην να μην «χαριστεί» η Τουρκία στις επιδιώξεις και την απόλυτη επιρροή του Πούτιν, τις σχέσεις των δύο χωρών στα άκρα. Η πρόθεση, μάλιστα, της Τουρκίας να επεκτείνει τις στρατιωτικές δραστηριότητές της ανατολικότερα, στην περιοχή Μανμπίτζ, συναντά την ισχυρή άρνηση των ΗΠΑ, καθώς στην περιοχή εδρεύουν ισχυρές στρατιωτικές της δυνάμεις.
Το πρόβλημα παραμένει προς το παρόν άλυτο και, καθώς ο Ερντογάν εμφανίζεται αποφασισμένος να προχωρήσει το σχεδιασμό του, ο κίνδυνος άμεσης εμπλοκής, έστω και από «λάθος», δύο ΝΑΤΟϊκών συμμάχων προσδίδει απρόβλεπτες συνέπειες στις εξελίξεις. Άγνωστος συντελεστής σε αυτή την περίπτωση είναι η αντίδραση της Ρωσίας, η οποία αντέδρασε σε υψηλούς τόνους όταν, την περασμένη εβδομάδα, οι Αμερικανοί βομβάρδισαν δυνάμεις που πολεμούσαν στο πλευρό του Άσαντ στο Ντέιρ αλ-Ζορ, εγείροντας βάσιμες ανησυχίες για το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου με τις ρωσικές δυνάμεις που βρίσκονται στην περιοχή.
Δημοσιογραφικές πληροφορίες κάνουν λόγο για συγκέντρωση ισραηλινών δυνάμεων στα σύνορα με το Λίβανο, και για προετοιμασία εισβολής με στόχο τη Χεζμπολά, δημιουργώντας βάσιμες ανησυχίες για γενίκευση της σύρραξης
Αεροπορικές επιθέσεις του Ισραήλ στην κεντρική Συρία
Η εικόνα γίνεται εξαιρετικά πιο επικίνδυνη μετά τις αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ κατά του συριακού στρατού στα περίχωρα της Δαμασκού. Με πρόσχημα, σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, την πτήση ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους ιρανικής κατασκευής πάνω από εδάφη που βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή, το Τελ Αβίβ εξαπέλυσε δύο μεγάλης κλίμακας αεροπορικές επιδρομές στη Συρία – ενώ καταγράφηκε και η κατάρριψη ενός ισραηλινού αεροσκάφους F16. Δημοσιογραφικές πληροφορίες κάνουν λόγο για συγκέντρωση ισραηλινών δυνάμεων στα σύνορα με το Λίβανο, και για προετοιμασία εισβολής με στόχο τη Χεζμπολά, δημιουργώντας βάσιμες ανησυχίες για γενίκευση της σύρραξης.
Όχι τυχαία, το Ισραήλ το τελευταίο διάστημα αναφέρεται όλο και πιο πυκνά στην «αυξημένη ιρανική παρουσία» κοντά στα ισραηλινά σύνορα με Συρία και Λίβανο, και προειδοποιεί με στρατιωτική αντίδραση κατηγορώντας το Ιράν ότι «σύρει την περιοχή σε μια περιπέτεια με αβέβαιη έκβαση». Ο ίδιος ο Νετανιάχου έχει προειδοποιήσει κατ’ επανάληψη ότι η δράση του Ιράν και της Χεζμπολά κοντά στα ισραηλινά σύνορα αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και ότι δεν θα ανεχθεί μια μόνιμη, ιρανική παρουσία στα συριακά εδάφη.
Το ενδεχόμενο να ανοίξει ένα νέο μέτωπο μεταξύ Συρίας-Ισραήλ δεν αφήνει αδιάφορη τη Ρωσία, και αναγκάζει τον Πούτιν να προειδοποιήσει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό πως «πρέπει να αποφευχθούν οποιαδήποτε βήματα τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια νέα αντιπαράθεση στην περιοχή». Οι αβέβαιες, πρόσκαιρες τριγωνικές σχέσεις μεταξύ ομάδων χωρών με τους βασικούς πρωταγωνιστές των εξελίξεων στην περιοχή (ΗΠΑ και Ρωσία) συναντιούνται με τον επιθετικό τυχοδιωκτισμό και τις ιδιαίτερες βλέψεις μεγάλων περιφερειακών δυνάμεων – και έτσι καθιστούν ολόκληρη τη Μέση Ανατολή την πιο θερμή ζώνη του πλανήτη…
