Εμπόριο φιλανθρωπίας σε κλειστές δομές.
Του Σπύρου Παναγιώτου
Από την εποχή που η κυβερνητική πολιτική «έκλεινε το μάτι» σε πρόσφυγες και μετανάστες να έρθουν στη «χώρα της φιλοξενίας» κι ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάμβανε εργολαβικά την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών ιδεωδών, με αποκλειστικό συνεργάτη τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ έχουν μεσολαβήσει πολλά και τραγικά γεγονότα.
Η Ευρώπη, βαθιά διχασμένη πλέον, κλείνει τα σύνορά της, καταργεί στην πράξη τη Συνθήκη Σέγκεν, αναδεικνύει την Τουρκία σε θεματοφύλακα της ευρωπαϊκής ασφάλειας καταστρατηγεί κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου. Εναποθέτει τη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων στο ΝΑΤΟ, καταλύει κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας, υποδαυλίζει τον τουρκικό επεκτατισμό στο Αιγαίο. Βάζει σε κίνδυνο την ειρήνη στην περιοχή, ενώ βυθίζεται όλο και πιο πολύ σε συνθήκες βίας, φόβου και στρατιωτικού απολυταρχισμού. Με τα μέτρα προστασίας που πληθαίνουν στο έδαφός της λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων, ενισχύονται όλο και πολύ οι ακραία δεξιές, ρατσιστικές και ξενοφοβικές δυνάμεις στο εσωτερικό της, πιέζοντας το πολιτικό σύστημα σε πιο αυταρχικές επιλογές. Η Ελλάδα βρίσκεται υπό συνεχή πίεση και εποπτεία όχι μόνο από τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης αλλά και από όλες τις όμορες προς Βορρά χώρες, κλονίζοντας σχέσεις χρόνων, που διατηρούσε με ορισμένες από αυτές, όπως η Βουλγαρία και η Γιουγκοσλαβία.
Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι η «μικρή Ελλάς» θα κατάφερνε τόσα πολλά αρνητικά για τον εαυτό της, και ότι θα συνέβαλε με τη στάση της σε αυτές τις εξελίξεις σε ολόκληρη την Ευρώπη σε τόσο σύντομο διάστημα;
Τα χειρότερα έπονται…
Τρεις μέρες πριν από την εκκίνηση εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. – Τουρκίας θολό πέπλο σκεπάζει τα μελλούμενα. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ τη συμφωνία καταγγέλλει και προειδοποιεί για νομικές κυρώσεις σε όσους την εφαρμόσουν. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μέτρων και προεξοφλούν αδυναμία στην εφαρμογή τους. Πιέζουν την Ελλάδα να αναγνωρίσει την Τουρκία ως «ασφαλή χώρα», ώστε να απεμπλακεί η Ε.Ε. από αυτή την υποχρέωση αλλά και από τις νομικές ευθύνες που προκύπτουν από τη συμφωνία. Οι Τούρκοι στρατηγοί εγείρουν νέες απαιτήσεις και εμπόδια, με αποτέλεσμα η Νατοϊκή αρμάδα να δρα μόνο σε μια περιορισμένη περιοχή του Αιγαίου, έχοντας ώς τώρα εμποδίσει μόλις πέντε φουσκωτά πλοιάρια στο «παράτυπο» ταξίδι τους.
Το πρακτικό αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι ήδη πάνω από 52.000 έχουν εγκλωβιστεί στη χώρα, ενώ ο ρυθμός με τον οποίο καταφθάνουν νέοι δεν έχει ουσιαστικά ανακοπεί. Τα πρώτα φαινόμενα βίας, προϊόντα της απόγνωσης μπροστά στο ενδεχόμενο της απέλασης, προμηνύουν ακόμα μεγαλύτερα αδιέξοδα.
Από το κίνημα αλληλεγγύης στις κλειστές δομές
Αν μέχρι τώρα η κατάσταση «σωζόταν» με τη συγκλονιστική αλληλεγγύη των απλών ανθρώπων σήμερα περνάμε σε μια άλλη φάση.
Οι ανοικτές δομές φιλοξενίας μετατρέπονται σε κλειστές φυλακές. Εκεί θα κρατούνται πλέον για να «ταυτοποιηθούν» και έως ότου εκδικασθεί το αίτημα για άσυλο όσοι υποβάλλουν τα σχετικά έγγραφα. Όσων το αίτημα απορρίπτεται, ή δεν πληρούν τα κριτήρια του μετανάστη, θα οδηγούνται σε νέες φυλακές μέχρι να απελαθούν.
Σε αυτή τη νέα φάση οι δυνατότητες αλληλεγγύης συλλογικοτήτων και απλών ανθρώπων θα μειώνονται δραστικά έως ότου εξαφανιστούν. Την μεθοδευμένη πλέον, πλήρη απουσία του κράτους θα αντικαταστήσουν «επαγγελματίες της φιλοξενίας» μέσω ΜΚΟ και άλλων πιστοποιημένων δομών με πρόσβαση σε κομματικά επιτελεία και κυρίως σε ευρωπαϊκά κονδύλια.
Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι υπάρχουν ΜΚΟ και άλλες συλλογικές δομές με σημαντικό έργο και φιλότιμη αξιόλογη προσφορά στην υπόθεση των προσφύγων. Ταυτόχρονα, κανένας δεν μπορεί να μην αντιλαμβάνεται ότι γύρω από την «αλληλεγγύη» αναπτύσσεται «εμπόριο φιλανθρωπίας» κερδοσκοπίας αλλά και κομματικής εκμετάλλευσης. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν επίσημες δομές αλληλεγγύης με γνωστή προσφορά, (όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, η Διεθνής Αμνηστία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κ.ά.) διατυπώνουν δημόσια επιφυλάξεις για τη νομιμότητα των συμφωνιών και μεθοδεύσεων και σκέπτονται να απουσιάζουν από τις κλειστές δομές.
Ήδη τα μηνύματα είναι αποκαλυπτικά. Στο Λιμάνι του Πειραιά, ο πρόχειρος καταυλισμός των προσφύγων έχει «τεμαχιστεί» έτσι ώστε «όλοι» να κάνουν απερίσπαστοι το έργο τους. Έτσι, όσοι βρίσκονται στην πύλη Ε2 τους ανέλαβε ο δήμαρχος Πειραιά, Γ. Μώραλης, με την Εκκλησία, την πύλη Ε1 η Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία (μέλη ΣΥΡΙΖΑ & Αλληλεγγύη για Όλους) και την Πέτρινη Αποθήκη οι υπόλοιπες ομάδες. Την ίδια στιγμή στο λιμάνι δραστηριοποιούνται 13 ομάδες, ΜΚΟ και συλλογικότητες, με έντονο τον ανταγωνισμό μεταξύ τους για το έλεγχο του ζωτικού τους χώρου. Ο απλός κόσμος, που μέχρι σήμερα δίνει τον τόνο αλλά και εξασφαλίζει την αποτελεσματικότητα της αλληλεγγύης, πολλές φορές φεύγει απογοητευμένος από την αντιμετώπιση των «αρχηγών» και την απολυταρχική συμπεριφορά τους.
Έχει καταγγελθεί, με στοιχεία, ότι η εταιρία Γενική Ταχυδρομική, που έχει αναλάβει τη δωρεάν μεταφορά δεμάτων σε κοινωνικούς φορείς που βοηθούν πρόσφυγες, μεταφέρει αυτά τα δέματα στις αποθήκες της Παμπειραϊκής Πρωτοβουλίας, ανεξάρτητα από το ποιος αναγράφεται ως παραλήπτης. Όμορφος κόσμος…
Αντίστοιχες επιφυλάξεις για σχέδιο πολιτικής εκμετάλλευσης στην πλάτη των προσφύγων που χρησιμοποιεί πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, αναφέρονται με αφορμή τη δημιουργία μιας νέας ΜΚΟ με την επωνυμία «Καλώς τους» που στελεχώνεται από μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.
Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας πραγματικότητας που ο πολιτικός κυνισμός και η εκμετάλλευση θα επιχειρήσουν να σβήσουν το μεγαλείο της παρουσίας του απλού κόσμου. Το αν θα γίνει κατορθωτό είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων. Ο εξευτελισμός από μόνος του, δεν είναι δυνατό να συγκρατήσει κανέναν.
