Του Μάριου Διονέλλη.
Μια σημαντική πρωτοβουλία απέναντι στο σύστημα των μεσαζόντων και χονδρεμπόρων ανέλαβαν οι κτηνοτρόφοι στην Κρήτη, δημιουργώντας τον δικό τους εμπορικό συνεταιρισμό και πετυχαίνοντας ήδη δικαιότερες τιμές για τους παραγωγούς.
Τα Κρητικά Μιτάτα, όπως ονόμασαν τον συνεταιρισμό τους, πέτυχαν ήδη να αυξήσουν τα έσοδα των παραγωγών χωρίς να επηρεαστεί η τελική τιμή για τον καταναλωτή, ενώ λόγω της κλειστής αγοράς στο νησί, ήδη ευνοήθηκαν και κτηνοτρόφοι που δεν είναι μέλη του συνεταιρισμού.
Πως λειτουργεί ο συνεταιρισμός
Συνολικά 85 ηρακλειώτες κτηνοτρόφοι και ακόμα δύο από το Ρέθυμνο μπήκαν στην ιδέα της αυτοδιαχείρισης του κόπου και των προϊόντων τους. Αποφάσισαν να πηγαίνουν πλέον μόνοι τους τα ζώα στα σφαγεία και να πωλούν απευθείας στην αγορά με δική τους ετικέτα η οποία εγγυάται και την πιστοποίηση προέλευσης των κρεάτων τους. Όλα τα σφάγια που διατίθενται στην αγορά από τα Κρητικά Μιτάτα, φέρουν ειδική αυτοκόλλητη ετικέτα δυο όψεων και μιας χρήσης. Στη μια πλευρά βρίσκεται ο λογότυπος της Ομάδας Παραγωγών και στην άλλη ο κωδικός της κτηνοτροφικής μονάδας απ’ όπου προέρχεται το σφάγιο. Μέσα στο γενικότερο κλίμα των «ελληνοποιήσεων» αρνιών η επιλογή αυτή αποτέλεσε κίνηση-ματ για την εξασφάλιση της ιχνηλασιμότητας και την εγγύηση προς τους καταναλωτές ότι το κρέας που αγοράζουν είναι από την Κρήτη.
Και καλύτερες τιμές
Σημαντικότερο όμως όφελος για τον συνεταιρισμό ήταν οι καλύτερες τιμές αφού πωλώντας απευθείας εισπράττει 6,70 ευρώ το κιλό, την ώρα που οι τελευταίες συμφωνίες που είχαν πάρει από τους μεσάζοντες της ελληνικής αγοράς οι κτηνοτρόφοι ήταν στα 4,5 ευρώ. Εν μέσω της κορύφωσης της πασχαλινής αγοράς η κίνησή τους συμπαρέσυρε μοιραία και τους χονδρέμπορους οι οποίοι άρχισαν να δίνουν καλύτερες τιμές στους υπόλοιπους παραγωγούς της Κρήτης ώστε να ανακόψουν την είσοδό τους στο νέο συνεταιρισμό.
Ο νέος συνεταιρισμός έχει ελάχιστα λειτουργικά έξοδα. Το λειτουργικό κόστος καλύπτεται από την εμπορία των υποπροϊόντων (δέρματα – εντόσθια) ενώ η διαχείριση του κρέατος γίνεται με τη μέθοδο της εκκαθάρισης, δηλαδή από την τιμή της χονδρικής αφαιρείται το κόστος σφαγής και μεταφοράς και η υπόλοιπη καθαρή αξία του κρέατος αποδίδεται ακέραια στον παραγωγό (γύρω στα 6 ευρώ το κιλό).
Τους πολεμά το «σύστημα»
Ασφαλώς η κίνηση των παραγωγών δεν αντιμετωπίστηκε με καλό μάτι από το «σύστημỨτης εγχώριας αγοράς. Και αυτό γιατί πέραν του «παραγκωνισμού» των μεσαζόντων οι κτηνοτρόφοι έδωσαν ουσιαστική απάντηση στο ζήτημα της προέλευσης των σφαγίων. Όταν ένα ελληνικό κρεοπωλείο αγοράζει δέκα αρνιά από την Ελλάδα και άλλα 80 από το εξωτερικό και στη συνέχεια τα πουλά όλα ως ελληνικά, ασφαλώς δε θα αγοράσει τα προϊόντα με το ειδικό αυτοκόλλητο και τον κωδικό του παραγωγού από την Κρήτη. Έτσι, τα Κρητικά Μιτάτα βρήκαν κλειστές τις πόρτες της ελληνικής αγοράς. Δεν έκατσαν όμως με σταυρωμένα τα χέρια…
Οι κτηνοτρόφοι της Κρήτης συνδύασαν τη λογική του δίκαιου εμπορίου με τα «αγαθά» της ελεύθερης αγοράς και αφού τα ελληνικά κρεοπωλεία δεν αγόραζαν τα προϊόντα τους απευθύνθηκαν και εκτός Ελλάδας κλείνοντας συμφωνία με τη γαλλικών συμφερόντων (Carrefour – Μαρινόπουλος) για την αγορά 3.500 αρνιών και κατσικιών την περίοδο του Πάσχα. Έτσι, τουλάχιστον για την Κρήτη αν ο καταναλωτής ήθελε να βρει σίγουρα ελληνικό κρέας να ψωνίζει από γαλλικό σούπερ-μάρκετ… Στα σκαριά επίσης είναι και συμφωνία με Τούρκους ζωέμπορους.
«Να πιάνει τόπο ο κόπος μας»
«Τα έχει αυτά ο καπιταλισμός, δεν τον ανακαλύψαμε εμείς», λένε στον Δρόμο οι κτηνοτρόφοι των Κρητικών Μιτάτων, εξηγώντας πως οι ίδιοι απευθύνθηκαν πρώτα στους ντόπιους κρεοπώλες και μετά στις πολυεθνικές, ωστόσο εκείνοι δεν τους προτίμησαν.
Χαρακτηριστικά είναι όσα λέει στον Δρόμο ο πρόεδρος του νέου συνεταιρισμού Κώστας Καράτζης: «Η δημιουργία του συνεταιρισμού αναπτερώνει το ηθικό των κτηνοτρόφων της Κρήτης, που έπεσαν θύματα στυγνής εκμετάλλευσης των ζωεμπόρων της ντόπιας αγοράς οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την οικονομική εξαθλίωση του κλάδου και την αδυναμία προμήθειας ζωοτροφών»
