Την περασμένη βδομάδα, ήταν η πρώτη επέτειος, η 201η, μετά την περσινή χρονιά που γιορτάσαμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Η χρονιά που είχαμε το κίνητρο να διαβάσουμε πολλά, να φρεσκάρουμε τα ξεχασμένα και να μάθουμε περισσότερα. Κυκλοφόρησαν πολλά βιβλία, γράφτηκαν εκατοντάδες άρθρα, έγιναν συζητήσεις στην τηλεόραση, αφιερώματα σε περιοδικά, ένθετα σε εφημερίδες, διαλέξεις, συνέδρια, ραδιοφωνικές εκπομπές, ακόμα και θεατρικά έργα ανέβηκαν. Η πανδημία εμπόδισε να γίνουν κι άλλα, αλλά ήταν μάλλον αρκετά. Σίγουρα, κάτι θα έμεινε σε όλους εμάς που έχουμε ενδιαφέρον για την ιστορία και περιέργεια για τα αδιευκρίνιστα και αμφιλεγόμενα σημεία. Προσωπικά, διάβασα πολλά βιβλία και άρθρα και η δική μου συνεισφορά ήταν μερικές ομιλίες, μπόλικα κείμενα στο «Δρόμο της Αριστεράς» και μια σειρά από εκπομπές με τη συμβολή συγγραφέων των οποίων τα βιβλία εκδόθηκαν μέσα στη χρονιά. Επίσης, πήρα μέρος στο μεγάλο συνέδριο για το ’21 που πραγματοποιήθηκε στη Νομική Σχολή με εντόπιες και διεθνείς συμμετοχές. Όμως, πολύ χρόνο και φαιά ουσία διέθεσα για να γράψω μια σύντομη ιστορία για το πώς διαμορφώθηκαν τα μουσικά ρεύματα από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι το 1922, μια μικρή μελέτη, με στοιχεία πρωτότυπης προσέγγισης, που δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα για τα 200 χρόνια που έκαναν τα «Τετράδια», που εκδίδει ο Στοχαστής. Ικανοποιημένος από τον απολογισμό, γιατί νιώθω ότι μπήκα βαθύτερα στο νόημα της Επανάστασης, καθώς έμαθα και ανακάλυψα πράγματα που μου διέφευγαν και γιατί τα μοιράστηκα και τα έθεσα στην κρίση πολλών ανθρώπων με αμφίδρομα ευεργετικές επιδράσεις.
Η πρώτη
Αναμφίβολα η Επανάσταση του ’21 ήταν μία από τις πρώτες εθνικοαπελευθερωτικές στη νεωτερική εποχή. Και η Ελλάδα ένα από τα πρώτα εθνικά κράτη με τη σύγχρονη έννοια του όρου. Αυτό μπορεί να μην το έχουν συνειδητοποιήσει πολλοί άνθρωποι. Γιατί συχνά αυτό που ισχύει σήμερα θεωρείται ότι ήταν ανέκαθεν δεδομένο. Αλλά ούτε τα εθνικά κράτη ούτε η αστική δημοκρατία υπήρχαν ανέκαθεν. Πολλοί νομίζουν, το θεωρούν μάλλον φυσικό, ότι η αστική δημοκρατία έχει μεγάλη ιστορία στην Ευρώπη. Δεν είναι, όμως, έτσι. Ψήγματά της, ναι, αλλά μέχρι εκεί, ψήγματα. Αυτή η αντίληψη περί δημοκρατίας στην Ευρώπη είναι ένα μεγάλο λάθος, μια τεράστια παρανόηση. Μέχρι τη δεκαετία του 1940, οι μισές χώρες στην Ευρώπη είχαν φασιστικά καθεστώτα, σχεδόν όλες οι άλλες αστικομοναρχικά, που με τα σημερινά δεδομένα, ακόμα κι αν είχαν κάποιας μορφής κοινοβούλια δεν θα τις θεωρούσαμε δημοκρατίες. Και η Αγγλία, από τις πιο παλιές και ελάχιστες χώρες με κοινοβούλιο, δεν ήταν μόνο βασίλειο γερά εδραιωμένο θεσμικά και μέσα στη συνείδηση των υπηκόων του, αλλά είχε και τη Βουλή των Λόρδων, που τα μέλη της είναι ισόβια και δεν εκλέγονται, αριστοκράτες, γαιοκτήμονες, ανώτατοι δικαστικοί, καρδινάλιοι και λοιποί ευνοούμενοι του βασιλείου με τίτλους, που επί αιώνες ασκούσαν κανονική εξουσία. Κι όταν «κουρεύτηκε» η Βουλή των Λόρδων, δεν καταργήθηκε. Άσε που και για την Βουλή των Κοινοτήτων δικαίωμα ψήφου είχε μόνο ένα μικρό μέρος του πληθυσμού. Πέρα, όμως, από τη Βρετανία ή την Ισπανία, κι άλλες χώρες της Ευρώπης έχουν ακόμα βασιλιάδες, έστω και διακοσμητικούς που υπενθυμίζουν στις κοινωνίες την πραγματική ιστορία των κρατών τους και, μάλιστα, σ’ αυτές περιλαμβάνονται μερικές από τις πιο εκσυγχρονιστικές στην Ευρώπη, όπως η Σουηδία, η Δανία και η Νορβηγία!
Φασιστικά
Ούτε, βέβαια, οι βασιλιάδες συγκρούστηκαν με τους φασίστες, αντίθετα, στα περισσότερα βασίλεια στήριξαν τα φασιστικά καθεστώτα, όπως π.χ. στην Ελλάδα, με το δίδυμο Μεταξά – Γεωργίου Β΄. Αλλά και πολλά κράτη που δεν ανήκαν επισήμως στον Άξονα, είχαν φιλοφασιστικά καθεστώτα, όπως π.χ. η Γαλλία, η Αλβανία και η Τουρκία. Αλλά και οι περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες, έξω από τον Άξονα, όπως η Ουκρανία, η Σλοβακία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Νορβηγία, το Βέλγιο, η Δανία, και βέβαια η Λιθουανία, η Εσθονία και η Λετονία, συνεισφέρανε στο Ναζισμό ακόμα και με τη δημιουργία στρατιωτικών σωμάτων που πολέμησαν στο πλευρό των γερμανικών χιτλερικών στρατευμάτων και των συμμάχων τους.
Μην νομιστεί δε ότι επειδή η Ελλάδα και η Γιουγκοσλαβία έφτιαξαν λαϊκούς στρατούς που τα έβαλαν στα ίσια με τους Γερμανούς, τους Ιταλούς, τους Βούλγαρους, τους Ρουμάνους, τους Ούγγρους κ.λπ., ότι έτσι έγινε σε όλη την Ευρώπη! Αντίσταση υπήρξε στην Ιταλία, στη Γαλλία και την Αλβανία, σε επίπεδο αντιφασιστικών ομάδων, αλλά ούτε ποσοτικά ούτε ποιοτικά μπορούν να συγκριθούν με τα μεγαλειώδη παλλαϊκά έπη της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας! Γι’ αυτό, θεωρώ ότι είναι πολύ μεγάλο το θράσος, η υποκρισία και η ωμότητα των Ευρωπαίων, από παλιά. Πώς φέρθηκαν στους Έλληνες αντιφασίστες και τον ελληνικό λαό του ΕΑΜ το 1944 και στη συνέχεια, πώς κατέστρεψαν και διέλυσαν τη Γιουγκοσλαβία το 1999 και πώς βγαίνουν τώρα και προσπαθούν να απαξιώσουν ολόκληρο το ρωσικό λαό και τη σπουδαία πανανθρώπινη ρώσικη κουλτούρα που πολύ τη ζηλεύουν. Τολμούν να βυσσοδομούν και να μηχανορραφούν κατά της Ρωσίας που κυρίως αυτή έσωσε την Ευρώπη και τον κόσμο από το φασισμό και το ναζισμό, με απερίγραπτη γενναιότητα και 25 εκατομμύρια νεκρούς και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές. Ακόμα τις μπότες των ναζί θα έγλειφαν οι Ευρωπαίοι χωρίς τους Ρώσους και τη Σοβιετική Ένωση.
Αποστροφή
Εγγράμματοι αλλά ανιστόρητοι, προσπαθούν να ταυτίσουν τους Ρώσους με τους χιτλερικούς, περιφέροντας τον πρόεδρο της Ουκρανίας, τον οποίο αποθεώνουν σε όλα τα κοινοβούλια που βγάζει δραματικούς λόγους την ώρα που η χώρα την οποία εκπροσωπεί διαλύεται εξ αιτίας τους! Στο αμερικάνικο κοινό υποδύεται τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και στο γαλλικό την Ζαν ντ’ Αρκ! Αν μιλούσε με skype και στης Βενεζουέλας το κοινοβούλιο, θα υποδυόταν τον Σιμόν Μπολίβαρ, μπορεί και τον Τσε! Μόνο στο Ισραήλ τον κατσάδιασαν θυμωμένα επειδή προσπάθησε δημαγωγικά να εξισώσει τα θύματα στην Ουκρανία με το ολοκαύτωμα των Εβραίων! Ο πόλεμος, όμως, δεν είναι reality show και δεν κερδίζεται με points!
Ρηχοί και ανιστόρητοι, κάνουν μπαμ, οι γραφειοκράτες σε όλη τη Δύση. Στο Youtube βρίσκει κανείς τι έλεγε ο Μπάιντεν στη Γερουσία για τη Γιουγκοσλαβία, που ζητούσε να καταστραφεί ολοσχερώς, να βομβαρδιστεί το Βελιγράδι με τους άμαχους, να μη μείνει ούτε γέφυρα στο Δνείπερο ακέραια ούτε εργοστάσιο όρθιο! Λέξη προς λέξη και με έντονο ύφος. Να τους αφανίσουμε!, απαιτούσε κουνώντας το χέρι! Σου σηκώνεται η τρίχα! Κι έτσι μιλάει ο Λίντσεϊ Γκράχαμ και πολλοί άλλοι στην αμερικάνικη Γερουσία! Βλέπουμε πώς εκφράζεται ο Μπορέλ, ο Στόλτενμπεργκ και η φον ντερ Λάιεν ή ο Πολωνός πρωθυπουργός! Στάζουν αίμα και μίσος. Με λεξιλόγιο 32 χαρακτήρων, ο ρατσισμός των Ευρωπαίων αναθερμαίνεται και υπερχειλίζει…
Αν αυτοί είναι οι εκπρόσωποι του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού, μου προκαλεί αποστροφή να έχω οποιαδήποτε σχέση μ’ αυτό το έκτρωμα που είναι αποκύημα της βαρβαρότητας και προέκταση της αποικιοκρατίας. Αυτοί έχουν κάνει τον Διαφωτισμό ψάθα για τα παπούτσια τους! Κι αν πραγματικά ενδιαφέρονταν για την ειρήνη, για τους Ουκρανούς και την Ουκρανία, θα είχαν εξαντλήσει τις προσπάθειες για να πετύχουν την ειρήνη. Στο χέρι τους ήταν. Όχι με αλαζονικές απειλές και ανεδαφικές κυρώσεις. Με μια απλή δήλωση, επί της ουσίας, αυτή που πιθανότατα θα υποχρεωθούν να κάνουν οι Ουκρανοί για να περισώσουν ό,τι μπορούν απ’ αυτό που κάποτε ήταν η Ουκρανία. Αλλά οι Ευρωπαίοι, υπακούοντας εξ αρχής στην αμερικάνικη εντολή προτίμησαν τον πόλεμο πιστεύοντας ότι έτσι θα βγουν κερδισμένοι. Την Ουκρανία την είχαν ήδη τοποθετήσει στο θυσιαστήριο!
Πριν τους άλλους
Όσον αφορά δε την κρατική συγκρότηση των εθνών, το ιταλικό κράτος συγκροτήθηκε το 1861, δηλαδή 30 χρόνια μετά το ελληνικό και το γερμανικό συγκροτήθηκε μόλις το 1871, δηλαδή 40 χρόνια μετά το ελληνικό. Η δε Τουρκία έγινε εθνικό κράτος μόλις το 1923. Και η Πολωνία δεν υπήρχε μέχρι το 1918, όπως και η Ουκρανία η οποία έγινε κράτος από σπόντα το 1991!
Κι αυτό το γεγονός που το βρίσκω συγκλονιστικό, έχω την εντύπωση ότι δεν αποτελεί συνείδηση των περισσότερων νεοελλήνων. Βέβαια, η Επανάσταση δεν πέτυχε τους στόχους της, που ήταν ευγενείς και φιλόδοξοι, αλλά αναμφίβολα δημιουργήθηκε ένα κράτος με σφραγίδες και βουλοκέρια πολύ πριν δημιουργηθούν τα περισσότερα άλλα εθνικά κράτη της Ευρώπης τα οποία κι αυτά πάρα πολύ υστερούσαν από τις διακηρυγμένες αξίες του Διαφωτισμού.
Κι αυτό το επίτευγμα των Ελλήνων πρέπει να αποδοθεί σε όλους όσοι σήκωσαν το βάρος με τα όπλα και αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν, σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν, αδικήθηκαν ή ταλαιπωρήθηκαν με κάθε τρόπο για τον ιερό σκοπό της απελευθέρωσης και σε εκείνους τους φωτισμένους της Ελληνικής Διασποράς που το εμπνεύστηκαν, το επεξεργάστηκαν, το διέδωσαν και το υποκίνησαν, όντας διασκορπισμένοι σε όλο το μεγάλο περιβάλλον μας, το οθωμανικό, το μαυροθαλασσίτικο, το μεσογειακό, το βαλκανικό και το ευρωπαϊκό.
Τώρα, το πώς όλη αυτό το εγχείρημα χειραγωγήθηκε και διαστρεβλώθηκε από τους ξένους που δεν μας άφησαν ούτε για μια στιγμή σε ησυχία να ρυθμίσουμε τα του οίκου μας με βάση τις δυνάμεις μας, τις ιδέες και τα μυαλά μας, είναι μια άλλη ιστορία, μεγάλη και στενάχωρη, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος, με όλα τα κουσούρια και τις δεσμεύσεις του, είναι από τα πρώτα εθνικά κράτη που έγιναν στην Ευρώπη. Και μάλιστα, κόντρα στην μέχρι τότε ισχύουσα, επί ποινή εξόντωσης για κάθε παραβάτη, απαγόρευση ίδρυσης ανεξάρτητων κρατών από την Ιερά Συμμαχία των μεγάλων αυτοκρατορικών δυνάμεων.
Προτεκτοράτο
Κράτος φτιάξαμε από τους πρώτους, την πολυπόθητη ανεξαρτησία και την επίσης πολυπόθητη δημοκρατία, την ουσιαστική, δεν την αποκτήσαμε. Για πολλές δεκαετίες ούτε έστω κάποια στοιχειώδης δημοκρατία δεν υπήρξε, όπως δεν υπήρξε και πραγματική αυτοκυριαρχία. Προτεκτοράτο το ελληνικό κράτος με ξένο βασιλιά, απόλυτο άρχοντα. Και ουκ ολίγους παρατρεχάμενους υποτελείς. Ακόμα κι όταν παραχωρήθηκαν από τον ξένο βασιλιά και τις ξένες δυνάμεις κάποιες αστικοδημοκρατικές λειτουργίες, το κράτος, η διοίκηση, δεν είχε τη δυνατότητα να διαμορφώσει εθνική εξωτερική πολιτική με βάση το εθνικό συμφέρον. Έπρεπε να προσαρμόζει τα εθνικά συμφέροντα στις επιδιώξεις των κηδεμόνων, επιτηρητών και εντολοδόχων. Με εφαρμοστές τους πρόθυμους εντόπιους που έπαιρναν το κοκαλάκι τους από τους προστάτες. Κι όχι μόνο στα πρώτα βήματα. Πώς φαντάζεται κανείς, δηλαδή, ότι βρέθηκαν στην Κορέα το 1950 να πολεμούν τα Ελληνόπουλα εναντίον Κορεατών και Κινέζων, σε απόσταση από την Ελλάδα 9.000 χιλιομέτρων σε ευθεία γραμμή;
Και, όπως ξέρουμε, μέχρι σήμερα, πέρα από κάποια δευτερεύοντα ζητήματα, η ελληνική πολιτεία παρέμεινε εξαρτώμενη, με αυξομειώσεις στην ένταση της υποτέλειας ανάλογα με τις ανάγκες και τις πολιτικές των προστατών. Ο σφιχτός εναγκαλισμός της Ελλάδας από τις ΗΠΑ, που διαδέχτηκαν τους Βρετανούς και τους Γερμανούς, και η υποταγή στις επιταγές του ΝΑΤΟ ακόμα κι όταν αυτές αντιστρατεύονται τα εθνικά συμφέροντα, βλέπε κυπριακό, αλλά και η ανεπιφύλακτη αντιρωσική στάση, που βλάπτει τα συμφέροντα της χώρας σε βάθος χρόνου, δεν μπορούν να χαρακτηρίσουν ένα ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος. Αλλά και τα μνημόνια, τι άλλο είναι από μία στυγνή, αυθαίρετη και ταπεινωτική κακομεταχείριση της Ελλάδας και των Ελλήνων από το ευρωπαϊκό διευθυντήριο;
Αυτός ο λαός δεν ακολούθησε τους ριψάσπιδες βασιλιάδες και πολιτικούς που κατέφυγαν με ασφάλεια στη Μέση Ανατολή και την Αγγλία μετά τη γερμανική εισβολή για να γυρίσουν ατσαλάκωτοι υπό την προστασία των νέων στρατευμάτων κατοχής, βρετανικών τώρα, αμέσως μετά την απελευθέρωση, για να μην διαταραχτεί ο χαρακτήρας του προτεκτοράτου. Πολέμησε ο λαός, το μεγαλύτερο και καλύτερο κομμάτι του. Πολέμησε στις πόλεις και τα βουνά καθ’ όλη τη δεκαετία του 1940 για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δημοκρατική, με τεράστιες θυσίες. Ένας ανιδιοτελής αγώνας, πατριωτικός, καθαρή συνέχεια της Επανάστασης του 1821, με τους ίδιους στόχους, την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία. Κι άλλη σφαγή, κι άλλος ξεριζωμός, κι άλλη προδοσία, κι άλλη παράταση της ξενοκρατίας.
Βραχνάς
Γι’ αυτό, το σωστό είναι να γιορτάζουμε την Επανάσταση κι όχι το ελληνικό κράτος, να γιορτάζουμε τον ξεσηκωμό, να τιμούμε τον Ρήγα και τον Υψηλάντη, τον Κολοκοτρώνη και τον Κοραή, τον Καραϊσκάκη και τον Σολωμό, τον Αθανάσιο Διάκο και τον Καποδίστρια, τον Μακρυγιάννη και τον Παλαμά… Σήμερα, ξέρουμε, όσοι ξέρουμε, ότι ο αγώνας τους είναι ακόμα σε εξέλιξη. Από τον «Ύμνο στην Ελευθερία» μέχρι την αναγνώριση της γλώσσας του Σολωμού ως επίσημης γλώσσας του έθνους, της Ελλάδας και των Ελλήνων, χρειάστηκαν 150 χρόνια! Ναι, 150 χρόνια για να μπορούμε να μιλάμε νόμιμα στην Ελλάδα τα νέα ελληνικά που ήταν η γλώσσα του ελληνικού λαού και του εθνικού μας ύμνου!
Για να αποκτήσει το ελληνικό κράτος, που τόσο αγαπούν οι Ευρωπαίοι και νατοϊκοί σύμμαχοί μας, τη σημερινή εδαφική του επικράτεια χρειαστήκαμε πολλούς πολέμους, πολλές θυσίες και κοντά 120 χρόνια από την Επανάσταση του ’21! Ναι, 120 χρόνια! Και υποστήκαμε πολύ μεγάλες καταστροφές χάρη στους αγαπημένους μας Ευρωπαίους. Από τη μικρασιατική καταστροφή που μας χρησιμοποίησαν και πριν λαλήσει τρις μας εγκατέλειψαν για να τα βρουν με τον αντίπαλό μας ως την Κατοχή, ποιοι ήταν οι δράστες των σε βάρος μας μηχανορραφιών; Οι πατεράδες της κυρίας φον ντερ Λάιεν και του κυρίου Ντράγκι. Και μετά, στα Δεκεμβριανά, με 90 χιλιάδες στρατιώτες της βρετανικής αυτοκρατορίας, δεν ήταν οι πατεράδες του κυρίου Μπόρις Τζόνσον και του κυρίου Κιρ Στάρμερ που σφαγίασαν την εθνική αντίσταση και βομβάρδισαν τις συνοικίες της Αθήνας; Και στη συνέχεια, δεν ήταν οι πατεράδες του κυρίου Μπάιντεν και του κυρίου Μπλίνκεν που ήρθαν με τις βόμβες ναπάλμ για να αποτελειώσουν το φιλελληνικό τους έργο;!
Όταν, λοιπόν, οι Ουκρανοί στηρίχτηκαν στα παιδιά αυτών των πατεράδων, τι περίμεναν;
Οι Δυτικοί, πάνω σ’ αυτή τη βάση και σ’ αυτό τον προσανατολισμό κατασκεύασαν τις μεταπολεμικές δημοκρατίες. Διαμορφωμένες με τέτοιο τρόπο και τέτοιες κουλτούρες ώστε να υπηρετούν τις νέες μορφές αποικιοκρατίας, επινοώντας νέες διακρίσεις, νέους εχθρούς και νέες δικαιολογίες. Από το Βιετνάμ μέχρι τη Γιουγκοσλαβία, τη Λιβύη και την Υεμένη, ξέρουν μόνο να ρημάζουν. Από τους κίτρινους, τους μαύρους και τους κομμουνιστές μέχρι τους ισλαμιστές, τους τρομοκράτες, τους Παλαιστίνιους και τους Ρώσους ξέρουν μόνο να λοιδορούν και να καταστρέφουν!
Και σε μας, λες και δεν έφταναν όσα είχαμε πληρώσει, μας φόρεσαν τη χούντα, έριξαν τον Μακάριο και στρογγυλοβόλεψαν τα τούρκικα στρατεύματα Κατοχής στην Κύπρο. Κι ακόμα εκεί είναι, 50 χρόνια μετά!, αλλά τα εντόπια πάπετς κόπτονται για την Ουκρανία, ανησυχούν δήθεν για το Χάρκοβο! Με την ευκαιρία αυτή, ένα μικρό έστω δειλό βέτο δεν μπορούσαν να βάλουν για την Αμμόχωστο;
Λυπάμαι απερίγραπτα γι’ αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία, γι’ αυτά που περνούν οι Ουκρανοί. Αλλά κι αυτοί έπεσαν στις παγίδες που τους έστησαν οι καλοί τους «φίλοι» με τη συμπαιγνία ενός πολιτικού προσωπικού χειρότερου κι απ’ το δικό μας. Κι από κει ξεκινούν όλα… Γι’ αυτό, επιμένω, ότι ο αγώνας του 1821 συνεχίζεται… Αφού χρειαστήκαμε 150 χρόνια επί ελληνικού κράτους για να κατοχυρώσουμε από τα πάπετς την ελληνική γλώσσα κι άλλα 130 για να μας δώσουν οι σύμμαχοι τα Δωδεκάνησα, και 120 για να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου οι Ελληνίδες, μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα τα καταφέρουμε στο μέλλον αφού μάλλον η ανεξαρτησία και η δημοκρατία θέλουν πιο πολύ δουλειά, πιο εντατικό αγώνα και περισσότερα χρόνια για να ευδοκιμήσουν.
