Η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη είναι πολύ δύσκολη. Από τη μια η διασπορά του κορωνοϊού δείχνει να μην ελέγχεται. Χαρακτηριστικό είναι πως την Πέμπτη 13/11 καταγράφηκαν 826 νέα κρούσματα από τα 3.316 σε όλη την Ελλάδα, με τις εκτιμήσεις για το σύνολο των ενεργών κρουσμάτων να ξεπερνούν τις 60.000 στην πόλη. Και αναμένεται περεταίρω αύξηση. Από την άλλη, οι δομές του συστήματος υγείας βρίσκονται ήδη στο κόκκινο και η ανησυχία αυξάνεται, καθώς ο χειμώνας δεν έχει ακόμη φτάσει.
Τα μέτρα της κυβέρνησης –είτε αυτά αφορούν τον περιορισμό της μετάδοσης του κορωνοϊού ή τη διαχείριση του ΕΣΥ– μπορούν να χαρακτηριστούν επιεικώς ανεπαρκή και η ίδια απροετοίμαστη, αν όχι εγκληματικά αδιάφορη, αφού μοιάζει να επαναπαύθηκε στα χαμηλά ποσοστά κρουσμάτων του καλοκαιριού και του Σεπτεμβρίου, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη.
Γιατροί από διαφορετικά νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης –δημόσια και ιδιωτικά– μίλησαν στον Δρόμο και η εικόνα που παρουσιάζεται είναι κοινή. Σημαντικότατες ελλείψεις σε ιατρικό προσωπικό, κλίνες –Covid και non-Covid– οι οποίες ανοίγουν με δυσκολία –αφήνοντας ελλείψεις και σε άλλες κλινικές– και καλύπτονται τάχιστα. Σχέδιο διαχείρισης ανύπαρκτο και αυτοσχεδιασμοί μήπως και αποφύγει η Θεσσαλονίκη τα φαινόμενα του Μπέργκαμο και η κυβέρνηση το πολιτικό κόστος της αποτυχίας διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης.
Τις τελευταίες μέρες έχει ανοίξει η συζήτηση για επιπλέον περιοριστικά μέτρα στη Θεσσαλονίκη, ενώ φτάσαμε σε σημείο να στήνονται σκηνές και λυόμενα έξω από τα νοσοκομεία αλλά και να κουβεντιάζεται το ενδεχόμενο να εγκατασταθούν κλίνες ΜΕΘ στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, τη στιγμή που δεν τίθεται καν από την κυβέρνηση το ενδεχόμενο επαναλειτουργίας των κλειστών νοσοκομείων «Λοιμωδών» και «Παναγία».
Εκτός ελέγχου η κατάσταση στο ΑΧΕΠΑ
Το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ έχει ξεπεράσει τα όρια του και πλέον μοιάζει να έχει χαθεί κάθε έλεγχος, γεγονός που οφείλεται κυρίως ότι οι αρμόδιοι δεν περίμεναν μια τέτοια έξαρση και συνεπώς δεν υπήρχε και η αναγκαία προετοιμασία.
Το σημαντικότερο είναι πως και σήμερα δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο. Αυτοσχεδιασμοί από εφημερία σε εφημερία. Όλη η αντιμετώπιση βασίζεται στις μετακινήσεις προσωπικού και κλινικών και μάλιστα με έναν άναρχο τρόπο, δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα. Καλούνται ειδικευόμενοι από διάφορες κλινικές (ψυχίατροι, νευρολόγοι, ΩΡΛ) για να στελεχώσουν τις Covid κλινικές, χωρίς την παραμικρή εκπαίδευση, είτε σχετικά με το χειρισμό μηχανημάτων και οργάνων ή ακόμη με τη χρήση των μέτρων ατομικής προστασίας. Χαρακτηριστικό είναι πως μόλις στις 13/11 γίνεται το πρώτο μάθημα στο νοσοκομείο.
Υπάρχουν περιπτώσεις που ένα γιατρός καλείται να παρακολουθεί στο ωράριό του αρκετές δεκάδες ασθενών, με αποτέλεσμα να καλείται να ιεραρχήσει ποιους ασθενείς θα εξετάσει και ποιοι θα αρκεστούν στην παρακολούθηση από το νοσηλευτικό προσωπικό.
Στα συνολικά πλαίσια των ανακατατάξεων, non-Covid κλινικές βρίσκονται εκτός νοσοκομείου και καταλήγουν σε ιδιωτικά θεραπευτήρια. Το σκανδαλώδες είναι πως ο ασθενής παίρνει εξιτήριο από το νοσοκομείο, πηγαίνει στη σχετική κλινική, στην οποία τον παρακολουθούν γιατροί του ΕΣΥ, οι εξετάσεις του γίνονται από το ΕΣΥ, αλλά ο ΕΟΠΥ εξακολουθεί να «αποζημιώνει» τον «επιταγμένο» ιδιώτη.
Έτσι φτάνουμε σε φαινόμενα να υποστελεχώνονται κλινικές και κέντρα υγείας λόγω των μετακινήσεων και να πιέζονται και non-Covid κλινικές, αλλά η συνολική κατάσταση να μη βελτιώνεται. Τα κέντρα υγείας που έχουν «δώσει» γιατρούς έχουν βγει εκτός εφημεριών και οι εφημερίες των γιατρών στις υποστελεχωμένες κλινικές φτάνουν τις 8-9 το μήνα.
Γ.Ν.Θ. Γ. Γεννηματάς: «Μουσικές καρέκλες» με κλινικές και προσωπικό
Το ΓΝΘ Γ. Γεννηματάς είναι ένα μικρό νοσοκομείο, το οποίο όχι απλώς δεν προγραμματιζόταν να εξελιχθεί σε Covid νοσοκομείο, αλλά η αρχική πρόθεση ήταν να νοσηλεύει μόνο non-Covid περιστατικά.
Αυτό πιθανά να είναι και ο κύριος λόγος που δεν εκπονήθηκε κανένα σχέδιο για την παρούσα κρίση. Θα μπορούσε κάλλιστα να υπάρχει σήμερα ένα πολλαπλό συμπαγές σχέδιο που να περιλαμβάνει όλες τις περιπτώσεις με διαβαθμίσεις (λίγα κρούσματα, μέτρια κίνηση ή έκτακτες καταστάσεις, όπως η σημερινή).
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι πως έγινε δωρεά μηχανήματος PCR, το οποίο δεν παραλήφθηκε από το νοσοκομείο με το πρόσχημα της έλλειψης χώρου και εξειδικευμένου προσωπικού. Προτιμήθηκε δηλαδή, να στέλνονται τα δείγματα αλλού. Την ίδια στιγμή, είχε κλείσει το μικροβιολογικό τμήμα λόγω 7 κρουσμάτων στο προσωπικό. Και σε αυτή την περίπτωση τα δείγματα στέλνονταν για ανάλυση εκτός νοσοκομείου, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στις εξετάσεις των ασθενών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον τρόπο νοσηλείας αλλά ακόμη και για αλλοιώσεις δειγμάτων.
Εντυπωσιάζει ο τρόπος διαχείρισης της παιδιατρικής κλινικής, από την οποία ζητήθηκαν επικουρικοί γιατροί και υπήρχε δυνατότητα για 2 θέσεις, και από τη διοίκηση προχώρησε μόνο η μία. Εν τέλει, ανοίγει θέση για ιδιώτη γιατρό με μπλοκάκι, αλλά πάλι δεν προχωράει η πρόσληψη καθώς δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιος θα αναλάβει το κόστος των 2.000 ευρώ του συγκεκριμένου γιατρού, πρόβλημα το οποίο δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, αφού πρόκειται για ενεργοποίηση παλιάς ρύθμισης που προέβλεπε συμβάσεις ορισμένου χρόνου με ιδιώτες.
Πέρα από τη διαχείριση προσωπικού, έντονα προβλήματα παρουσιάζονται και στη διαχείριση υποδομών, υλικών και εγκαταστάσεων. Αυτή τη στιγμή για να πάει ένα κρούσμα στην παιδιατρική δεν μπορεί να μεταφερθεί με το ασανσέρ. Έτσι για να φτάσει ο ασθενής στο κρεβάτι που έχει διατεθεί στην παιδιατρική θα πρέπει να πάει από τις σκάλες με τη χρήση «σκούπας» σαν αυτές που έχουν τα ΕΜΑΚ. Ακόμη και οι μάσκες που δόθηκαν ήταν δεύτερης και τρίτης διαλογής και έπρεπε να δοθεί μια στον υπουργό Υγείας από εργαζόμενο κατά την επίσκεψή του στο νοσοκομείο για να δοθούν οι «κανονικές» μάσκες.
Τον τελευταίο μήνα, η διαχείριση των κλινικών και του προσωπικού μοιάζει με το παιχνίδι των «μουσικών καρεκλών». Κλινικές και προσωπικό μεταφέρονται και ανοιγοκλείνουν χωρίς κανένα πλάνο. Καρδιολόγοι και παθολόγοι πηγαίνουν στον Αγ. Παύλο. Συνενώνονται και συστεγάζονται κλινικές και φτάνουμε σε σημείο η παιδιατρική κλινική να λειτουργεί με μόλις 2 κρεβάτια Covid!
Το βασικό ζήτημα είναι η πολιτική διαχείριση. Ποιος θα αναλάβει το πολιτικό κόστος αλλά και το οικονομικό κόστος. Ακόμη και οι προσλήψεις που γίνονται δεν αποτελούν μέρος ενός σχεδιασμού αλλά με μια λογική προ-πανδημίας, όπου κάποιες κλινικές «προσέχονται» περισσότερο από κάποιες άλλες και όχι με ιατρικά ή διαχειριστικά κριτήρια.
Η ιδιωτική υγεία θα «φρακάρει» μαζί με το ΕΣΥ
Αυτονόητα η κίνηση στον ιδιωτικό τομέα (νοσοκομεία και κλινικές) έχει μειωθεί. Φυσικά όμως δεν υλοποιείται η κυβερνητική οδηγία για μείωση των τακτικών χειρουργείων στο 20%, καθώς διάφορα περιστατικά, ασθενών που έχουν οικονομική δυνατότητα «βαφτίζονται» επείγοντα.
Έχουν όμως κρατηθεί κλίνες για non-Covid περιστατικά τα οποία μεταφέρονται από τα δημόσια νοσοκομεία στα ιδιωτικά. Πρόκειται για ελαφρά περιστατικά, ώστε να μπορούν να απελευθερώνονται άμεσα οι κλίνες που καταλαμβάνονται. Αυτό αλλάζει πλέον και θα οδηγούνται και Covid περιστατικά στα ιδιωτικά νοσοκομεία.
Η ανισομέρεια που έχει επικρατήσει μέχρι στιγμής και η οποία θα συνεχίσει, θα οδηγήσει στο φρακάρισμα όλου του συστήματος υγείας, σε δημόσιο και ιδιωτικό επίπεδο.
Πλέον πέρα από τις μεταφορές ασθενών που γίνονται μέχρι στιγμής, έχουν ξεκινήσει και εισαγωγές ήπιων περιστατικών. Στόχος αυτής της κίνησης είναι να μπορούν να μετατρέπονται κλίνες ΜΕΘ non-Covid σε ΜΕΘ Covid. Κυρίως τέτοιες μεταφορές έγιναν από Γ.Ν. Άγιος Δημήτριος και Άγιος Παύλος, τα οποία έχουν μετατραπεί σε αποκλειστικά Covid νοσοκομεία.
Η λογική των ιδιωτικών θεραπευτηρίων να αναλαμβάνουν μόνο ήπια περιστατικά έχει δύο επίπεδα. Αφενός, για να υπάρχουν συνεχώς διαθέσιμες κλίνες ώστε να μπορούν να συνεχίζονται απρόσκοπτα τα δικά τους χειρουργεία. Αφετέρου, η ιδιωτική υγεία δεν έχει τις προδιαγραφές να υποστηρίξει μαζικές νοσηλείες. Δεν υπάρχουν οι υποδομές και το προσωπικό να υλοποιηθεί μαζική ιατρική. Πολλαπλά περιστατικά και κυρίως έκτακτα τις νυχτερινές ώρες δεν μπορούν να καλυφθούν. Ούτε μπορεί να διαχειριστεί περιστατικά που λιμνάζουν και δεν μπορούν να δοθούν σχετικά γρήγορα εξιτήρια.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ζητείται από τους γιατρούς στον ιδιωτικό τομέα να δουλέψουν αφιλοκερδώς για την κάλυψη των περιστατικών που έρχονται από το ΕΣΥ, με την προοπτική οι διευθύνσεις να «φροντίσουν» για αυτούς αργότερα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που υπερωρίες μένουν απλήρωτες και θα δοθούν με τη μορφή ρεπό, προτρέχοντας της κυβέρνησης που ετοιμάζει το σχετικό νομοσχέδιο.
Και όλα αυτά όταν οι ιδιώτες κλινικάρχες πληρώνονται αδρά από κράτος για κάθε κρεβάτι που δεσμεύεται είτε τελικά εξυπηρετεί ασθενή ή παραμένει άδειο και για το υποχρεωτικό τεστ covid για κάθε ασθενή που εισέρχεται. Και φυσικά το γενικό φρακάρισμα και οι αναβολές τακτικών χειρουργείων θα οδηγήσουν τους ασθενείς στο μέλλον είτε στα ιδιωτικά νοσοκομεία –για όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα– είτε σε υποτροπή όσους δεν θα μπορούν να πληρώσουν.
Γ.Ν. Παπαγεωργίου: Κάθε κλίνη που ανοίγει καλύπτεται αυτόματα
Η πίεση στο νοσοκομείο φτάνει σε σημεία που δεν είναι διαχειρίσιμη. Την περασμένη βδομάδα μέσα σε μια εφημερία πραγματοποιήθηκαν 85 εισαγωγές μόνο στο Γ.Ν.Παπαγεωργίου. Οι ελλείψεις σε προσωπικό επιχειρείται να καλυφθούν από ειδικευόμενους που είναι σε παράταση, όμως έχουν άλλες ειδικότητες. Γυναικολόγοι, οφθαλμίατροι, ορθοπεδικοί, δερματολόγοι καλούνται να καλύψουν ανάγκες σε Covid κλινικές. Έχουν σταματήσει τα τακτικά χειρουργεία και πλέον υπάρχουν κλινικές που δέχονται αποκλειστικά και μόνο τα ογκολογικά περιστατικά.
Η πληρότητα των κλινών είναι στο κόκκινο πλέον και αυτό δεν ισχύει μόνο για τις Covid κλινικές, οι οποίες φτάνουν στο 80%. Η Covid ΜΕΘ του νοσοκομείου έφτασε στο σημείο να ανοίξει εκτός προγράμματος μία επιπλέον κλίνη γιατί το ένα περιστατικό δεν μπορούσε να διακομιστεί αλλού, αφού η μεταφορά θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή του.
Κάθε φορά που ανοίγει νέα κλίνη, καλύπτεται αυτόματα και φαίνεται ότι πρέπει να ανοίξει άμεσα και τρίτη Covid κλινική. Για να αντιληφθούμε την πίεση που δέχεται το σύστημα, αρκεί να αναφέρουμε πως οι Covid κλίνες διπλασιάστηκαν στο μεσοδιάστημα δυο εφημεριών.