Απροκάλυπτες παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων στην ΠΓΔΜ
Πριν από ένα χρόνο, σε κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση αξιωματούχων από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. με τους αρχηγούς των τεσσάρων μεγάλων κομμάτων της ΠΓΔΜ στο Στρασβούργο, συμφωνήθηκε (στην πραγματικότητα επιβλήθηκε) ένας οδικός χάρτης «επίλυσης» της πολιτικής κρίσης που είχε ξεσπάσει μήνες πριν. Οι ρίζες αυτής της πολιτικής κρίσης ξεκινούσαν εκτός της ΠΓΔΜ: ουσιαστικά πρόκειται για μια ακόμη «δι’ αντιπροσώπων» αντιπαράθεση μεταξύ της Δύσης, η οποία υποστηρίζει την αντιπολίτευση, και της Ρωσίας, που προσπαθεί να διατηρήσει την επιρροή της στην περιοχή. Σε συνδυασμό με τη λαϊκή δυσαρέσκεια εξαιτίας των κυβερνητικών πολιτικών και της τεράστιας διαφθοράς, η κρίση σταδιακά οξύνθηκε σε ακραίο βαθμό.
Ο οδικός χάρτης που επιβλήθηκε στην κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων των ΗΠΑ και της Ε.Ε. και των ντόπιων πολιτικών αρχηγών είχε ως τερματισμό τη διεξαγωγή εκλογών τον Απρίλη του 2016. Εκλογές που τελικά μετατέθηκαν, για την «καλύτερη προετοιμασία» τους, στις 5 Ιουνίου 2016. Όμως ούτε αύριο θα γίνουν αυτές οι εκλογές! Αναβλήθηκαν για μια ακόμη φορά, με παρέμβαση των ίδιων που τις είχαν επιβάλει: των εκπροσώπων ΗΠΑ και Ε.Ε. Δεδομένου ότι η διαδικασία δεν εξελισσόταν όπως ακριβώς ήθελαν, οι Δυτικοί υπέδειξαν στα κόμματα-τοποτηρητές τους να μη λάβουν μέρος στις εκλογές. Το αποτέλεσμα ήταν να κατατεθεί εντός των συνταγματικών προθεσμιών μόνο ένας εκλογικός συνδυασμός: ο συνασπισμός των κομμάτων που υποστηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση.
Προειδοποιήσεις ένθεν κακείθεν
Αμέσως μετά άρχισαν οι δηλώσεις και προειδοποιήσεις: «Δεν θα είναι αξιόπιστο το σχήμα που θα προκύψει από αυτές τις εκλογές. Μια τέτοια κυβέρνηση δεν θα είναι αξιόπιστος εταίρος για συζητήσεις με τη διεθνή κοινότητα, και θα έχουμε οπισθοδρόμηση στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις» απείλησε ο Μ. Κοστάντιτς, εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ενώ και ο Μάθιου Νίμιτς, εντεταλμένος του ΟΗΕ, δήλωσε ότι «προέχει η εκλογή μιας πραγματικά δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, και μετά η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το όνομα της χώρας»…
Άμεση ήταν η απάντηση και της άλλης πλευράς που παρεμβαίνει στην περιοχή: «Να δοθεί λύση στην εσωτερική πολιτική κρίση χωρίς παρεμβάσεις από το εξωτερικό» ζήτησε ο Όλεγκ Στσέρμπακ, Ρώσος πρέσβης στα Σκόπια, κατά την τελετή εγκαινίων του νέου ρωσικού προξενείου στην Οχρίδα. Ταυτόχρονα, ανακοινώθηκε το άνοιγμα νέας στρατιωτικής βάσης των Ρώσων στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, με διακηρυγμένη αποστολή την «αντιμετώπιση της εξάπλωσης των τζιχαντιστών στα Βαλκάνια». Με τις διαδηλώσεις να συνεχίζονται από την αντιπολίτευση, και τη φωτογραφία του αρχηγού της Ζόραν Ζάεφ ενώ ρίχνει ντομάτες στα γραφεία της κυβέρνησης να κάνει τον γύρο του κόσμου, το αλβανικό κόμμα DUI (σύμμαχος της κυβέρνησης και ένα από τα δύο βασικά κόμματα που εκπροσωπούν την ισχυρή αλβανική μειονότητα), κατέθεσε πρόταση εκ νέου αναβολής των εκλογών – η οποία υπερψηφίστηκε από 96 βουλευτές.
Ακόμη και η ημερομηνία των εκλογών αποφασίζεται εκτός Σκοπίων
Για να επιτρέψουν όμως οι… Δυτικοί να οριστεί νέα ημερομηνία εκλογών στην ΠΓΔΜ, ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ Μπράιαν Χόιτ απαίτησε να κατατεθεί και να ψηφισθεί αυθημερόν(!) νομοσχέδιο που να δίνει τη δυνατότητα στον πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ να ανακαλέσει την απονομή χάριτος την οποία ο ίδιος έδωσε σε 55 πρώην κυβερνητικούς αξιωματούχους για το σκάνδαλο των υποκλοπών και της διαφθοράς. Αυτή η απαίτηση υποστηρίχθηκε επίσης από το γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και το Γερμανό εντεταλμένο της Ε.Ε. Γιοχάνες Χαν, και επιβλήθηκε με το γνώριμο τρόπο: σε κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση των τεσσάρων κομμάτων… Η εντολή εξετελέσθη άμεσα, και ήδη ο πρόεδρος Ιβάνοφ έχει ανακαλέσει την απονομή χάριτος σε 22 αξιωματούχους – ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται πρώην υπουργοί, διευθυντές ασφαλείας και αντικατασκοπείας, γενικοί γραμματείς της κυβέρνησης, πρόεδροι Κοινοβουλίου κ.ά.
Η αντιπολίτευση όμως επιμένει ότι αυτό δεν αρκεί: ζητά την ανάκληση της χάριτος και για τους 55. Κύριος στόχος της είναι ο Νίκολα Γκρούεφσκι, ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος και επί μια δεκαετία πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ. Στο μεταξύ η «έγχρωμη επανάσταση» συνεχίζεται. Οι διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν και σε άλλες πόλεις, με κυρίαρχα τα συνθήματα «Παραιτήσου» και «Ο Νίκολα στη φυλακή». Ο ίδιος ο Γκρούεφσκι από την πλευρά του δήλωσε ότι αποχωρεί και δεν ενδιαφέρεται να διεκδικήσει ξανά την πρωθυπουργία. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταφέρει τους τραπεζικούς του λογαριασμούς στο εξωτερικό και παζαρεύει τη φυγάδευσή του στη Ρωσία, μαζί με την πρώην υπουργό Εσωτερικών, τον πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών και τέσσερις επιχειρηματίες.
Κι ενώ ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Ιβάνοφ υπογράφει εν λευκώ μέσα σε μια νύχτα ό,τι του υπαγορεύουν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (ακόμη και αυτά που αναιρούν ό,τι υπέγραψε την προηγούμενη μέρα), εξαντλεί την… εθνική του υπερηφάνεια σε ειρωνείες προς την Ελλάδα: «Οι Έλληνες πιστεύουν πως θα κατακτήσουμε τη χώρα τους με τα δύο ελικόπτερα που έχουμε». Για να αποδείξει μάλιστα ότι η ΠΓΔΜ δεν πρόκειται να τολμήσει τίποτα χωρίς την άδεια ξένων δυνάμεων, δεν διστάζει να αυτοσαρκάζεται: «Το ΝΑΤΟ μας επέβαλε να αλλάξουμε 17 φορές το στρατιωτικό σχέδιο δράσης μας. Μετά από τόσες αλλαγές, πρέπει πια να έχουμε τον καλύτερα εκπαιδευμένο στρατό»!
Απίστευτη (και επικίνδυνη) δουλικότητα των ντόπιων πολιτικών
Η σύγκρουση μεγαλώνει και κανένας από τους βασικούς παίκτες αυτής της γεωπολιτικής αναδιάταξης που συντελείται στην περιοχή δεν δείχνει διατεθειμένος να χάσει προσβάσεις και ζωτικό χώρο επιρροής. Η προτεκτορατοποίηση βαθαίνει και διευρύνεται. Πλέον αγγίζει το σύνολο των Βαλκανίων και όχι μόνο υβριδικά κράτη ή κρατίδια όπως το Κοσσυφοπέδιο. Τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι αντιπολιτεύσεις δείχνουν απίστευτη δουλικότητα και διάθεση πρόσδεσης στο άρμα ενός από τους μεγάλους ξένους παίκτες. Σε κάθε ευκαιρία, διατρανώνουν την προθυμία τους να ξεπουλήσουν οτιδήποτε – ακόμη και την όποια, ελάχιστη έστω, εθνική κυριαρχία τους είχε απομείνει.
Στην κοινοβουλευτική συνέλευση του ΝΑΤΟ ο Αλβανός πρωθυπουργός Ε. Ράμα δήλωσε ότι είναι επείγουσα ανάγκη η άμεση ένταξη της ΠΓΔΜ και του Κοσσυφοπεδίου στο ΝΑΤΟ, ώστε να ανακοπούν οι ρωσικές γεωπολιτικές φιλοδοξίες στα Βαλκάνια. Ήδη το Μαυροβούνιο, από τις 19 Μαΐου, υπέγραψε πρωτόκολλο προσχώρησης στο ΝΑΤΟ. Θα συμμετέχει σε όλες τις διαδικασίες με το καθεστώς του παρατηρητή και, μετά την επικύρωση του πρωτοκόλλου από τα κράτη μέλη της συμμαχίας, θα αποτελέσει το 29ο μέλος της. Τις ημέρες που διαδραματίζονται αυτά πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι η Σύνοδος Διαβαλκανικής Συνεργασίας, που εντάσσεται στο πλαίσιο της «Διαδικασίας Συνεργασίας της Ν.Α. Ευρώπης», η οποία ξεκίνησε το 1996 ως πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Βασικός της στόχος τότε ήταν, αλλά παραμένει και τώρα, η πλήρης ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική ενσωμάτωση όλης της περιοχής. Κάτι που ούτε για αστείο δεν αμφισβητήθηκε από τον Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά στις δηλώσεις του…
Το σκηνικό στην ΠΓΔΜ και σε όλα τα Βαλκάνια θυμίζει ξεκάθαρα πια παλιότερες αποικιοκρατικές εποχές, όταν οι ιμπεριαλιστικές παρεμβάσεις σε χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου είχαν απροκάλυπτο χαρακτήρα. Σήμερα όμως αυτές οι παρεμβάσεις είναι ακόμη πιο επικίνδυνες, με δεδομένη τη γεωπολιτική σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή και την άμεση σύνδεση όσων γίνονται στα Βαλκάνια με τον πόλεμο στη Συρία, το χάος στη Λιβύη και την ευρύτερη αστάθεια που υπάρχει στον περίγυρο της Ρωσίας και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Γιώργος Τζαφέρης
