Στο χωριό που η ουτοπία γίνεται πράξη και ο χωροφύλακας με τον δικαστή θεωρούνται περιττό έξοδο για την κοινότητα, οι φίλοι από την Ανδαλουσία δίνουν ένα δυνατό παράδειγμα αυτοοργάνωσης, αυτοθέσμισης, ισότητας, δικαιοσύνης και αυτάρκειας. Με τα μέλη της Hasta να βρίσκονται στο πλευρό τους και να «ρουφάνε» ό,τι περισσότερο μπορούσαν.
Σε μία πολύ δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα, που μπορεί και πρέπει να πάρει παράδειγμα από τους Ισπανούς φίλους, στην προσπάθεια που πρέπει όλοι μαζί να κάνουμε με γνώμονα τη δημιουργία τής αυριανής κοινωνίας. Μαζί με την Hasta la Victoria Siempre ταξίδεψαν παλιοί και νέοι συνοδοιπόροι, με τους Σάββα Κωφίδη, Βασίλη Λέκκα, Σάββα Παπάζογλου, Τάκη Βαμβακίδη, Τάσο Κάκο, Στέλιο Σεραφείδη και Νίκο Μάλλιαρη να είναι μερικοί από εκείνους που έδωσαν το «παρών», στο τετραήμερο οδοιπορικό στο χωριό της Ισπανίας.
Τα μέλη της Κίνησης είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά το δήμαρχο Ζουάν Μανουέλ Σάντσεζ Γκοντίγιο και να συνομιλήσουν μαζί του για διάφορα ενδιαφέροντα θέματα γύρω από την πόλη των περίπου 2.700 κατοίκων και την (αυτο-) οργάνωσή της.
Ο Γκοντίγιο και οι συνοδοιπόροι του, κάτοικοι της Μαριναλέδα, είχαν φτιάξει μία παράταξη με διεκδικητικό πνεύμα η οποία κατέκτησε το 1979 τη δημοτική εξουσία (την οποία χειρίζονται ως αντι-εξουσία) με το 73% των ψήφων. Σήμερα ο Γκοντίγιο έχει εκλεγμένους έξι συμβούλους, ενώ οι υπόλοιποι τρεις ανήκουν στην αντιπολίτευση. Από την πρώτη στιγμή δημιουργήθηκε η γενική συνέλευση του χωριού, που αποφάσιζε για την οικονομική πολιτική τού δήμου: τη διάθεση των κατοικιών, το ύψος των φόρων, τις θέσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο που ήταν και είναι ανακλητές (για τη δική του παράταξη). Δημιουργήθηκαν, λοιπόν, εφτά-οχτώ γειτονιές που αποφάσιζαν για την οικονομική πολιτική τού δήμου. Με την περιφερειακή κυβέρνηση της Ανδαλουσίας, όμως, να μην αποδέχεται τις αποφάσεις των συνελεύσεων των συνοικιών, παραπέμπονταν στο συμβούλιο του δήμου για να τις επικυρώσει ή όχι.
Πέρα από τις γενικές συνελεύσεις στις γειτονιές, υπάρχει και η λαϊκή συνέλευση ολόκληρου του χωριού, για οποιοδήποτε θέμα προκύψει. Η απήχηση, όμως, δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη (με ό,τι μπορεί να σημαίνει ή να συνεπάγεται αυτό) καθώς πολλές φορές δεν ξεπερνάει το 10% τού πληθυσμού. Σημαντικό, επίσης, είναι να αναφέρουμε πως οι δημοτικοί σύμβουλοι και οι συνδικαλιστές δεν αμείβονται. Ούτε, φυσικά, μετά από μερικά χρόνια «καριέρας» εκλέγονται βουλευτές…
Μικρό ιστορικό
Σύμφωνα με όσα ανέλυσαν οι συνεργάτες τού Γκοντίγιο στα μέλη τής Hasta la Victoria Siempre, η παράταξή τους διεκδικούσε την έκταση των 12.000 εκταρίων, από το μεγαλογαιοκτήμονα φεουδάρχη δούκα της περιοχής. Κάτω από το διεκδικητικό κίνημα των κατοίκων, η κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας εξαγόρασε την έκταση, πληρώνοντας το αντίτιμο στον δούκα και την εκχώρησε με ένα μικρό τίμημα στο δήμο. Η αντιμετώπιση της ανεργίας ήταν το πρώτο μέλημα των ανθρώπων τού δήμου, όταν ανέλαβαν τη δημοτική εξουσία.
Προκειμένου να ενεργοποιηθεί οικονομικά η Μαριναλέδα αλλά και να σταματήσει το κύμα μετανάστευσης των νέων προς άλλες πόλεις για να βρουν δουλειά. Η ανεργία, όμως, δεν μπορούσε να καλυφθεί αποκλειστικά από την εκμετάλλευση των κτημάτων. Γι’ αυτό και αποφασίστηκε η επεξεργασία των προϊόντων, προκειμένου να δημιουργούν θέσεις εργασίας για τους νέους και επιπλέον έσοδα για το δήμο.
Το συσκευαστήριο
Το συσκευαστήριο στη Μαριναλέδα δημιουργήθηκε το 1990 με δανεισμό από τράπεζες και την κεντρική κυβέρνηση. Τα προϊόντα που συσκευάζονται είναι πιπεριές, κουκιά, αγκινάρες και ελιές. Ο ετήσιος τζίρος του ανέρχεται στα πέντε-έξι εκατ. ευρώ και οι εργαζόμενοί του είναι μόνο γυναίκες (90 στον αριθμό) που δουλεύουν σε δύο βάρδιες (6.30-14.30, 15.00-23.00). Το μεροκάματο είναι για όλους στα 47 ευρώ, με το συσκευαστήριο, όμως, να λειτουργεί, συνολικά, τους έξι-εφτά μήνες του χρόνου (ανάλογα με την εποχή που υπάρχουν τα συγκεκριμένα προϊόντα).
Υπάρχουν χρέη που δεν έχουν αποσβεστεί, αλλά η παραγωγή του διατηρείται σε πολύ καλό επίπεδο. Ο λόγος; Το επιπλέον προσωπικό και οι πολλές θέσεις εργασίας που δημιουργούνται. Υπάρχει συνεργασία με σούπερ μάρκετ που προμηθεύουν τα προϊόντα τους (π.χ. Carrefour), ενώ το τελευταίο διάστημα γίνονται διερευνητικές κινήσεις για «άνοιγμα» σε νέες αγορές και προϊόντα, προκειμένου να αυξηθεί ο χρόνος λειτουργίας του συσκευαστηρίου.
«Ενοίκιο» κατοικίας ύψους 15 ευρώ!
Οι κατοικίες στη Μαριναλέδα αποτελούνται όλες από 90 τ.μ. διαμορφωμένου χώρου και άλλα 110 τ.μ. προς διαμόρφωση. Υπάρχουν τρία διαφορετικά αρχιτεκτονικά σχέδια που προτείνονται στους ενδιαφερόμενους για το χτίσιμο των κατοικιών, από τα οποία προωθείται το ένα κάθε φορά που κατασκευάζονται νέα σπίτια. Με το δήμο να προσφέρει το οικόπεδο, τα οικοδομικά υλικά και τεχνίτες για τη δημιουργία των σπιτιών, στην οποία συμμετέχουν με εργασία οι δικαιούχοι. Αυτό το διάστημα κατασκευάζονται 42 νέες κατοικίες, με τους δικαιούχους να αποπληρώνουν το 30% του συνολικού κόστους κατασκευής (σε ένα είδος μακροπρόθεσμης εξόφλησης προς το δήμο), καταβάλλοντας μόλις 15 ευρώ το μήνα.
Στη Μαριναλέδα έχουν δημιουργηθεί περίπου 350 κατοικίες τα τελευταία 30 χρόνια (έχουν προστεθεί στις ήδη υπάρχουσες), που διατηρούν τη «γραμμή» των σπιτιών του παλιού χωριού, διατηρώντας ενιαία εικόνα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα κάγκελα που υπάρχουν στα παράθυρα των σπιτιών. Κάθε οίκημα κληροδοτείται από τους γονείς στα παιδιά, χωρίς να υπάρχει το δικαίωμα πώλησης. Πώς να γίνει πώληση, άλλωστε, αφού ουσιαστικά το οίκημα παραμένει περιουσία της κοινότητας.
Η κοινωνική πολιτική του δήμου
Ένα ακόμα «κομμάτι» που η Μαριναλέδα δίνει ένα δυνατό σύνθημα αυτοοργάνωσης, είναι η κοινωνική πολιτική του δήμου προς τους ηλικιωμένους. Περίπου 350 άτομα προσφέρουν στην κοινότητα εθελοντική εργασία γενικότερα (για το ετήσιο πανηγύρι του χωριού, για παράδειγμα) και 20 γυναίκες εξυπηρετούν αφιλοκερδώς ηλικιωμένους στα σπίτια τους, προκειμένου να μην μένουν ενεργοί εργασιακά πολίτες μακριά από την εργασία τους για αυτό το θέμα.
Υπάρχουν, ακόμα, άρτιες αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ κ.λπ.), ενώ η καλοκαιρινή συνδρομή σε καθεμία από τις τρεις πισίνες της πόλης είναι μόλις τρία ευρώ… Απίστευτο; Ο Γκοντίγιο, σε μία αποστροφή του λόγου του, είπε στα μέλη τής Hasta la Victoria Siempre: «Η ουτοπία μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Και οι στόχοι να επιταχύνονται για να επιτευχθούν».
Πολιτισμός και υπαίθρια διασκέδαση
Κάτι ακόμα που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον στη Μαριναλέδα, είναι οι νέοι της πόλης και ο τρόπος συμπεριφοράς τους. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε την άγνοια ξένης γλώσσας σχεδόν στο σύνολο των κατοίκων, κυρίως λόγω του ότι μιλάμε για μία αγροτική κοινωνία που δεν έχει μεγάλη σχέση με τον τουρισμό.
Εκείνο που κάνει… μπαμ από μακριά, είναι η χρήση μαριχουάνας, με την πολιτική του δήμου γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα να είναι αντίθετη, έχοντας, όμως, διαλέξει τον δρόμο της πειθούς και όχι της καταστολής, καθώς είπαμε και νωρίτερα πως δεν υπάρχει στο δήμο ούτε ένας αστυνομικός. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος διασκέδασης των νέων τής πόλης. Από νωρίς μαζεύονται σε μεγάλες παρέες, σε διάφορες κεντρικές περιοχές, χρησιμοποιώντας το ραδιόφωνο ή το CD player του αυτοκινήτου. Κάτι σαν υπαίθρια «μπαρόβια διασκέδαση», πριν περάσουν την πόρτα κάποιου από τα club τής πόλης.
Σημαντικό, ακόμα, είναι να αναφέρουμε πως υπάρχει τοπικός ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός σταθμός, στους οποίους μέλη της Hasta παραχώρησαν συνεντεύξεις για διάφορα θέματα γύρω από την Κίνηση, τον αθλητισμό, την οικονομική και πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα κ.λπ.Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κάτοικοι μαζεύονται στο κτίριο του λαϊκού συνεταιρισμού για καφέ και φαγητό, όπου γίνονται επίσης οι γενικές συνελεύσεις του χωριού και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το παιχνίδι
Το τελευταίο κομμάτι του παζλ που αφορούσε το οδοιπορικό στη Μαριναλέδα, ήταν ο φιλικός ποδοσφαιρικός αγώνας της Hasta la Victoria Siempre με νεαρούς «παλαίμαχους» της πόλης. Μέλη και υποστηρικτές τής Κίνησης, όπως οι Σάββας Κωφίδης, Τάσος Κάκος, Περικλής Παπαναγής, Στέλιος Σεραφείδης, Νίκος Μάλλιαρης, Βασίλης Λέκκας κ.ά., αλλά και ο προπονητής Σάββας Παπάζογλου, αγωνίστηκαν για να αναδείξουν μία ακόμα φορά το λαϊκότερο και πιο βαθιά δημοκρατικό άθλημα, το ποδόσφαιρο. Και, μέσα από αυτό, τον ίδιο τον άνθρωπο. Το τελικό σκορ, 6-1, δεν πτόησε κανέναν από το «στρατόπεδο» της Hasta. Δεν έχει καμία σημασία, άλλωστε, το αποτέλεσμα μιας φιλικής αναμέτρησης στο μέρος που η ουτοπία μπορεί να γίνει πράξη και να… βάλει στα δίχτυα τον καπιταλισμό και τους εκπροσώπους του. Με τη δύναμη του ενωμένου λαού που οργανώνεται και αγωνίζεται με πνεύμα ισότητας, αλληλεγγύης, για την άμεση δημοκρατία, το σοσιαλισμό και τον αλληλοσεβασμό.
