Από το Καστελόριζο και τον ΓΑΠ μέχρι τον Αλέξη Τσίπρα στον κήπο του Μαξίμου, τα μνημόνια συνεχίζονται με παρόμοιο πάντα επικοινωνιακό αμπαλάρισμα
Τα διαγγέλματα των πρωθυπουργών διεκδικούν τη δική τους θέση στη σημειολογία της εποχής των μνημονίων. Οι κάθε φορά εκφωνητές τους, έχουν πάντα τόνο δραματικό αλλά και αισιόδοξο. Κάνουν απαραιτήτως αναφορά στις θυσίες του ελληνικού λαού και εκφράζουν τον πόνο που νιώθουν για αυτές. Ο λαός είναι για αυτούς κάτι σαν το «παιδί» που πρέπει να δείξουν ότι το αγαπούν ακόμα κι όταν το στεναχωρούν. Και που αν είναι φρόνιμος και καλός με τα μαθήματά του, στο τέλος θα ανταμειφθεί.
Τα μνημονιακά διαγγέλματα εξηγούν πάντα ότι κάθε άλλος δρόμος από αυτόν που ακολουθήθηκε θα ήταν μια σκέτη καταστροφή. Περιλαμβάνουν συνήθως αναφορές στους πιο αδύναμους που θα τύχουν προστασίας, σε κάποια λύση για το μόνιμο θέμα του χρέους και δεν ξεχνούν ότι η χώρα σε λίγο βγαίνει από τα μνημόνια και μπαίνει σε ράγες ανάπτυξης.
Σαφώς το πιο εμβληματικό διάγγελμα ήταν το πρώτο, αυτό του Γ. Παπανδρέου από το Καστελόριζο. Η εικόνα του τότε πρωθυπουργού να εξαγγέλλει την είσοδο στο καθεστώς της τρόικας με φόντο το ακριτικό νησί έχει γραφτεί σαν μια μαύρη σελίδα στη μνήμη του λαού. Παρ’ όλο που το διάγγελμα Παπανδρέου ήταν το πιο δραματικό, δεν έλειπαν οι νότες μιας τόσο παράταιρης «αισιοδοξίας» που το καθιστούσαν σχεδόν σαδιστικό.
«Δημιουργήσαμε νέες συμμαχίες. Μετά από έναν πραγματικό μαραθώνιο, διεκδικήσαμε και καταφέραμε να οδηγηθούμε σε μια ισχυρή απόφαση της Ε.Ε. για την στήριξη της χώρας μας, με ένα πρωτόγνωρο, για την ιστορία και τα δεδομένα της Ε.Ε., μηχανισμό» έλεγε ο ΓΑΠ σε τόνο σχεδόν πανηγυρικό και συνέχιζε βλέποντας την πόρτα της «εξόδου» με το καλημέρα: «Ο τελικός μας στόχος, ο τελικός μας προορισμός είναι να απελευθερώσουμε την Ελλάδα από επιτηρήσεις και κηδεμονίες».
Οι ομοιότητες με το πρόσφατο διάγγελμα του Αλ. Τσίπρα μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας, αυτή τη φορά με φόντο τα δέντρα στο μέγαρο Μαξίμου, είναι σαφείς: «Αναλάβαμε το ρίσκο, κινητοποιήσαμε τις συμμαχίες μας αλλά και την κοινή λογική στην Ευρώπη και πήραμε τελικά αυτό που ζητούσαμε: Μια συμφωνία διεξόδου». «Η πιο σημαντική δέσμευση, όμως, βρίσκεται στην τελευταία παράγραφο της απόφασης. Και αφορά τη δέσμευση για το οριστικό τέλος των μνημονίων τον Αύγουστο του 2018».
Ας θυμηθούμε όμως ακόμα δυο διαγγέλματα μνημονιακών πρωθυπουργών, αυτά των Λουκά Παπαδήμου και Αντώνη Σαμαρά. Στις 11 Φεβρουαρίου 2012, και ενώ την επόμενη μέρα οι βουλευτές καλούνταν να ψηφίσουν το δεύτερο μνημόνιο, ο τραπεζίτης-πρωθυπουργός δήλωνε με διάγγελμά του: «Με την πιστή εφαρμογή του προγράμματος θα αποκατασταθεί η δημοσιονομική σταθερότητα και η διεθνής ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, η οποία θα επανέλθει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης -πιθανότατα από το δεύτερο εξάμηνο του 2013».
Ούτε η «έξοδος από την κρίση», ούτε φυσικά η «διαπραγμάτευση» είναι ανακαλύψεις της σημερινής κυβέρνησης. Στο ίδιο διάγγελμα, ο Λ. Παπαδήμος τόνιζε: «Η συμφωνία για το νέο πρόγραμμα, που επετεύχθη μετά από πολυήμερες, εντατικές και σκληρές διαπραγματεύσεις με την τρόικα, έχει τη στήριξη των δυο μεγαλύτερων κομμάτων της χώρας. Κατοχυρώνει το μέλλον της πατρίδας μας στο ευρώ και θέτει τις βάσεις για να ξεπεράσουμε τη σημερινή οικονομική κρίση».
Ένα χρόνο μετά, στις 15 Απριλίου 2013, ο Α. Σαμαράς πετυχαίνει μια ακόμα συμφωνία με την Τρόικα και με νέο διάγγελμά βλέπει επίσης φως στο βάθος του τούνελ: «Σε λίγο χρόνο, η Ελλάδα δεν θα εξαρτάται πια από Μνημόνια. Αλλά θα είναι μια Ελλάδα αναπτυξιακή, μια Ελλάδα ανταγωνιστική, μια Ελλάδα εξωστρεφής. Μια Ελλάδα δηλαδή ισχυρή».
Δείτε πώς περιγράφει το κλίμα ο τότε πρωθυπουργός: «Η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει. Η ψυχολογία έχει αρχίσει να αλλάζει. Σε λίγο η βελτίωση αυτή θα γίνεται αισθητή από όλο και περισσότερους». Η ομοιότητα με το πρόσφατο διάγγελμα είναι προφανής, με τον Αλ. Τσίπρα να δηλώνει: «Το σήμα προς τα έξω, προς τους επενδυτές και τις αγορές για να εμπιστευθούν ξανά την Ελλάδα, έχει ήδη δοθεί και είναι πολύ ισχυρό. Το σήμα, όμως και προς τα μέσα, πρέπει να είναι ακόμη ισχυρότερο».
Παραθέτουμε, τέλος, μερικά ακόμα αποσπάσματα, αφήνοντας τα συμπεράσματα στον αναγνώστη:
«Πήραμε 15ετή επιμήκυνση των ωριμάνσεων των ελληνικών ομολόγων και ισόποσο πάγωμα των επιτοκίων» (Τσίπρας).
«Με τη μείωση του χρέους θα απελευθερωθούν πολύτιμοι πόροι για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική προστασία, θα δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας, σταθερότητας και εμπιστοσύνης» (Παπαδήμος).
«Επαναλαμβάνεται επίσημα, η δέσμευση των εταίρων μας, ότι μόλις πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα θα μπορούμε να ζητήσουμε παραπάνω περικοπή του δημοσίου χρέους. Πράγμα που θα επιταχύνει την έξοδό μας από την κρίση» (Σαμαράς).
«Να χτίσουμε πάνω σε ισχυρά θεμέλια ένα μοντέλο παραγωγής και διανομής. Το μοντέλο της Δίκαιης ανάπτυξης. Ένα μοντέλο όχι για τους λίγους αλλά για τους πολλούς.» (Τσίπρας).
«Να δώσουμε οξυγόνο εκεί που υπάρχει ασφυξία, δικαιοσύνη και κανόνες εκεί που υπάρχει αδικία, διαφάνεια εκεί που υπάρχει σκοτάδι, σιγουριά εκεί που υπάρχει ανασφάλεια, και ανάπτυξη για όλους» (Παπανδρέου).
«Πρέπει να εξυγιάνουμε το κράτος και να χτίσουμε την οικονομία μας σε στέρεες βάσεις για να επιτύχουμε υψηλή και βιώσιμη ανάπτυξη» (Παπαδήμος).
