Χρονιά σεισμικών δονήσεων στην Ευρώπη – και όχι μονάχα εκλογικών. Η πρεμιέρα έγινε στην Ολλανδία με φόντο την ημισέληνο, αφού εκεί, όπως και σε μια σειρά ακόμα χώρες, αντιμετώπισαν ομοβροντίες από τον Ερντογάν και τους συνεταίρους του. Το θέμα των Τούρκων στην Ευρώπη, το μεταναστευτικό και αυτό της τρομοκρατίας ίσως επισκιάσουν πολλές άλλες κρίσιμες εξελίξεις.
Τα πανηγύρια για την ισχνή άνοδο του Βίλνερς στην Ολλανδία δεν μπορούν να κρύψουν την κατάρρευση των παραδοσιακών κομμάτων και τα προβλήματα ακυβερνησίας που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες στη Γηραιά Ήπειρο. Ούτε και το δυνατό «κρας-τεστ» που θα γίνει σε δύο μήνες στη Γαλλία.
Οι ευρωπαϊκοί σεισμοί θα επιδεινωθούν, γιατί είναι ανεπαρκείς οι πολιτικές που ακολουθούνται έως τώρα, αλλά και όσες ετοιμάζονται μπροστά στις ανοιχτές προσκλήσεις (Τραμπ, Brexit, Πούτιν, Τουρκία κ.λπ.). Έχουν ξεμείνει οι πολιτικές ελίτ από «καύσιμα», δεν υπάρχουν μεγάλες ιδέες, πολιτικές και ηγέτες με ικανότητα να ξεκολλήσουν το άρμα από τις λάσπες.
Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουν στη Ρώμη τα 60 χρόνια από τη Συνθήκη που άνοιξε τον δρόμο στο ευρωενωσιακό οικοδόμημα. Καμία ανάταση, κανένας ενθουσιασμός. Σε κλίμα πεσιμισμού και αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού, θα στηθούν παράτες και θα εκφωνηθούν λογύδρια των «ηγετών» μιας κούφιας και ίσως κουφής Ευρώπης. Δεν συγκινούν κανέναν, πέρα από την εύρωστη γραφειοκρατία που έχει αναδειχθεί όλα αυτά τα χρόνια και δεν γνωρίζει από λιτότητα και δυσκολίες.
Την ίδια στιγμή, πολλαπλασιάζονται οι διερευνήσεις ανάμεσα στους μεγαπαίκτες της υφηλίου. Μέρκελ με Τραμπ στην Ουάσιγκτον, G20 στη Γερμανία, Πούτιν με Μέρκελ λίγο αργότερα στη Μόσχα. Συναντήσεις όλων των εκδοχών, θα πάρουν και θα δώσουν τους προσεχείς μήνες.
Τα ανοικτά μέτωπα δεν φαίνεται να κλείνουν και η τάση προς τον πόλεμο δεν τιθασεύεται με ευχολόγια. Η παρακμή της δημοκρατίας (της εκδοχής που διαφημίζεται από ΗΠΑ και Δύση και εξάγεται σε όλο τον κόσμο) ανοίγει τον δρόμο σε αντιδημοκρατικές απολυταρχικές «λύσεις» και μεγάλα ακροατήρια υπερθεματίζουν για τέτοιες επιλογές.
Η Ευρώπη είναι πάλι επίκεντρο ανταγωνισμών και πεδίο δοκιμής νέων συνταγών. Με περιορισμένες δυνατότητες, κατακερματισμένη, βαλλόμενη, ζει τη φαντασίωση ότι στο τέλος πάντα θα βρίσκεται μια λύση, έστω ένα μπάλωμα. Μόνο που κι αυτά στερεύουν.
Το κοινωνικό και δημοκρατικό έλλειμμα στην Ευρώπη είναι κορυφαίο πρόβλημα και δεν πρόκειται να επιλυθεί μέσα από τις δομές της Ε.Ε., ούτε υπό την ισοπεδωτική «μπότα» του Βερολίνου, ούτε από κανένα Διευθυντήριο που θα αποφασίσει για τις πολλαπλές ταχύτητες. Μια μεγάλη δημοκρατική επανάσταση, θα μπορούσε να ανοίξει άλλους οικονομικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς δρόμους. Ελεύθεροι λαοί και κυρίαρχες χώρες, θα μπορούσαν να δώσουν ζωή σε ένα άλλο σχέδιο.
