Του Σαράντη Δημητριάδη*
Πριν λίγες μέρες (Τρίτη 25 Απριλίου) έγινε στη Θεσσαλονίκη ημερίδα με θέμα: «Αναζήτηση και εκμετάλλευση ορυκτών πρώτων υλών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα». Την ημερίδα οργάνωσε το Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ μαζί με το: Aristotle University of Thessaloniki Student Chapter[;] της Society of Economic Geologists και τελούσε υπό την σκέπη της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ.
Εκ των τριών ομιλητών της ημερίδας, για τα αφορώντα τις εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα, μίλησαν οι Μιχάλης Βαβελίδης, πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, και Ανέστης Φιλλιπίδης, καθηγητής του ίδιου Τμήματος:
Θα ήθελα να δηλώσω ευθύς εξ αρχής και ευθαρσώς πως θεωρώ τις προσεγγίσεις των δύο συναδέλφων μου απλοϊκές ως προς τη σύλληψή τους, παραπειστικές και πρόδηλα αβανταδόρικες υπέρ των εξορυκτικών-μεταλλευτικών εταιρειών, ειδικότερα δε προς την Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold, σε σχέση με τα συμπεράσματά τους.
Αναρωτιέμαι αν η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ μπορεί να χωνέψει και προσυπογράψει τα περί διαθέσιμων στη χώρα μας κοιτασμάτων αξίας 2,4 τρισεκατομμυρίων ευρώ (εξαιρουμένων μάλιστα των υδρογονανθράκων) και τα περί του ότι εκμεταλλευόμαστε μόνο το 0,15 του διαθέσιμου ορυκτού μας πλούτου -και αφήνουμε εννοείται ανεκμετάλλευτο το υπόλοιπο 99,85%. Και αναρωτιέμαι επίσης αν τα συμπεράσματα αυτά τα συμμερίζονται οι συνάδελφοι της Society of Economic Geology (of Greece υποθέτω), όπως και οι συνάδελφοι του ΙΓΜΕ. Να παραδeχτώ όμως και εγώ ταυτόχρονα πως δεν είμαι κοιτασματολόγος όπως οι δύο συνάδελφοί μου, αλλά δεν είμαι και άσχετος επίσης.
Η προσέγγιση της αξίας των ορυκτών πόρων με βάση την απλή σχέση: Όγκος επί την περιεκτικότητα κοιτάσματος επί την τιμή πωλήσεως του τελικού προϊόντος ίσον η αξία του κοιτάσματος είναι παιδαριωδώς απλοϊκή. Γιατί σε μια οποιαδήποτε συνολική αξιολόγηση των ορυκτών πόρων -ή ενός συγκεκριμένου δυνητικού κοιτάσματος- οφείλουν οπωσδήποτε να συνυπολογιστούν και ένα σωρό άλλοι και σημαντικότατοι παράγοντες. (…)
Η αναφορά σε εκμετάλλευση συνεχή ή ασυνεχή από την αρχαιότητα αφορά την ιστορία και την αρχαιολογία, ενίοτε και τη μυθολογία. Δεν προσδίδει τίποτα χρήσιμο στη συζήτηση για τη σημερινή αξιολόγηση των κοιτασμάτων. Οι συνθήκες, οι μέθοδοι και οι κλίμακες εκμετάλλευσης του τότε και του τώρα είναι εντελώς μη συγκρίσιμες.
Πολύ φοβάμαι επίσης ότι οι δύο συνάδελφοί μου έχουν χάσει πολλά επεισόδια στα περί των μεταλλείων Χαλκιδικής ή ίσως τα παραβλέπουν και αποσιωπούν σκοπίμως. Γιατί όταν μεγαλοποιείς με τυμπανοκρουσίες και φτάνεις σε ύψη δυσθεώρητα την υποτιθέμενη αξία ενός (ή παραπάνω) κοιτάσματος/των ή ενός (ή παραπάνω) μεταλλείου/ων, δεν μπορείς να μη σχολιάσεις και το γεγονός ότι αυτό ή αυτά έχει/έχουν παραχωρηθεί από το ελληνικό Δημόσιο προς εκμετάλλευση αποκλειστικά σε μια ιδιωτική εταιρεία έναντι ενός ευτελούς ποσού. Όπως συμβαίνει π.χ. με τα πολυαναφερθέντα από τους δύο συναδέλφους μεταλλεία Σκουριών, Στρατωνίου και Ολυμπιάδας που παραχωρήθηκαν κατά πλήρη κυριότητα στην Ελληνικός Χρυσός (Eldorado σήμερα) έναντι του εξευτελιστικού ποσού των 11 εκατ. ευρώ. Και που η εταιρεία αυτή εξάγει και θα εξάγει ένα ενδιάμεσο προϊόν των μεταλλείων αυτών με τη μορφή των ευτελούς φοροδοτικής αξίας συμπυκνωμάτων, αντί της παραγωγής εδώ καθαρών μετάλλων όπως ήταν -και εξακολουθεί να είναι- η συμβατική της υποχρέωση. Περί όλων αυτών δεν έχω ακούσει ποτέ, ούτε και τώρα, λέξη από τους συναδέλφους. Και αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος γι’ αυτό. Γιατί ακριβώς η επιχειρηματολογία τους, σε ό,τι ειδικά αφορά τα μεταλλεία στη Χαλκιδική, είναι ακριβώς ό,τι ακούσαμε και ακούμε από την ίδια την Eldorado. Και τα συμφέροντα της Eldorado δεν είναι βέβαια καθόλου τα ίδια με τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου, του ελληνικού λαού δηλαδή. (…)
Για όλα αυτά η εκδήλωση στην οποία αναφέρθηκα μου θύμισε περισσότερο μια εαρινή σύνοδο υποστηρικτών της Eldorado, παρά μια επιστημονική ημερίδα.
* Ο Σαράντης Δημητριάδης είναι ομότιμος καθηγητής γεωλογίας στο ΑΠΘ
[Το παραπάνω άρθρο, χωρίς τις δικές μας περικοπές, δημοσιεύτηκε στο Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων (https://antigoldgr.org), την Πέμπτη, 27 Απριλίου 2017]
