Λαϊκές συνελεύσεις με αποφασιστικό χαρακτήρα η απάντηση στο «έλλειμμα δημοκρατίας». Του Πάνου Τότσικα
Δημοκρατία, σε τοπικό επίπεδο, σημαίνει ουσιαστική εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας (των φορέων της και των πολιτών) στη διαβούλευση, τη γνωμοδότηση και τη λήψη των αποφάσεων που τους αφορούν, άμεσα ή έμμεσα. Αυτό σημαίνει ότι η συζήτηση για τα τοπικά ή γενικότερης σημασίας ζητήματα, δεν περιορίζεται στο Δημοτικό ή Τοπικό Συμβούλιο, αλλά επεκτείνεται στις γειτονιές, στους φορείς, στους πολίτες.
Άμεση Δημοκρατία σημαίνει ότι για όλα τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν την πόλη και την κοινωνία, λαμβάνονται γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις σε επίπεδο τοπικών λαϊκών συνελεύσεων και προωθούνται μέσω εκλεγμένων (και ανακλητών, βέβαια) εκπροσώπων προς κάθε κατεύθυνση (αρμόδιοι κρατικοί φορείς, Δημοτικά Συμβούλια, ΜΜΕ, κοινωνικά δίκτυα κ.λπ.).Το Δημοτικό Συμβούλιο, έχει την ευθύνη της τελικής διατύπωσης των θέσεων της τοπικής κοινωνίας, όπως εκφράζεται μέσα από τις λαϊκές συνελεύσεις, καταγράφοντας και παρουσιάζοντας τις απόψεις τόσο της πλειοψηφίας όσο και τις μειοψηφούσες απόψεις. Η τελική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, για όλες τις γνωμοδοτήσεις και τις αποφάσεις τοπικού χαρακτήρα, λαμβάνεται από ένα «σώμα» το οποίο αποτελείται αποκλειστικά από εκπροσώπους των τοπικών λαϊκών συνελεύσεων.
Για ζητήματα υπερτοπικής σημασίας, οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Περιφερειακό Συμβούλιο, (το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους που έχουν εκλεγεί σε τοπικό επίπεδο), αφού έχει προηγηθεί ουσιαστική διαβούλευση και έχουν γνωμοδοτήσει οι τοπικές λαϊκές συνελεύσεις.
Το «μοντέλο» που παρουσιάζεται παραπάνω, απέχει, προφανώς, παρασάγγας από το ισχύον σήμερα στη χώρα μας, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο όπου, απλώς, κάποιες εξαιρέσεις, επιβεβαιώνουν τον κανόνα (βλ. Μαριναλέντα στην Ανδαλουσία).
Το ισχύον στη χώρα μας εκλογικό σύστημα στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, δίνει τη δυνατότητα σε μια αρχικά εξαιρετικά μειοψηφούσα παράταξη (ακόμη και του 15%), να ελέγχει τελικά το Δημοτικό ή το Περιφερειακό Συμβούλιο, προωθώντας συνήθως αποφάσεις που δεν εκφράζουν τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Το γεγονός ότι δίνεται σήμερα η δυνατότητα να εκπροσωπούνται στα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια κάποιες μικρότερης εμβέλειας παρατάξεις, δεν αναιρεί το βαθιά αντιδημοκρατικό τρόπο συγκρότησης των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων.
Συνοψίζοντας: Είναι προφανές ότι υπάρχει στη χώρα μας (και όχι μόνο) ένα «έλλειμμα δημοκρατίας» το οποίο εμφανίζεται με όλα του τα χαρακτηριστικά και στο χώρο της λεγόμενης Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δημαρχοκεντρισμός κ.λπ.). Απέναντι σ’ αυτήν την πραγματικότητα, το αίτημα των πολιτών δεν μπορεί να περιορίζεται σε μια δικαιότερη κατανομή των εδρών του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου, μέσω της υιοθέτησης του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής, αλλά στη λειτουργία λαϊκών συνελεύσεων με ουσιαστικό, αποφασιστικό χαρακτήρα σε τοπικής σημασίας ζητήματα και γνωμοδοτικό χαρακτήρα σε υπερτοπικά ζητήματα. Δηλαδή, σήμερα, στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το ζητούμενο είναι η διεκδίκηση της άμεσης δημοκρατίας, σε αντικατάσταση του ισχύοντος εκτρώματος που βεβαίως καμιά σχέση δεν έχει με τη Δημοκρατία.
Άμεση Δημοκρατία σημαίνει ότι για όλα τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν την πόλη και την κοινωνία, λαμβάνονται γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις σε επίπεδο τοπικών λαϊκών συνελεύσεων και προωθούνται μέσω εκλεγμένων (και ανακλητών, βέβαια) εκπροσώπων προς κάθε κατεύθυνση (αρμόδιοι κρατικοί φορείς, Δημοτικά Συμβούλια, ΜΜΕ, κοινωνικά δίκτυα κ.λπ.).Το Δημοτικό Συμβούλιο, έχει την ευθύνη της τελικής διατύπωσης των θέσεων της τοπικής κοινωνίας, όπως εκφράζεται μέσα από τις λαϊκές συνελεύσεις, καταγράφοντας και παρουσιάζοντας τις απόψεις τόσο της πλειοψηφίας όσο και τις μειοψηφούσες απόψεις. Η τελική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, για όλες τις γνωμοδοτήσεις και τις αποφάσεις τοπικού χαρακτήρα, λαμβάνεται από ένα «σώμα» το οποίο αποτελείται αποκλειστικά από εκπροσώπους των τοπικών λαϊκών συνελεύσεων.
Για ζητήματα υπερτοπικής σημασίας, οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Περιφερειακό Συμβούλιο, (το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους που έχουν εκλεγεί σε τοπικό επίπεδο), αφού έχει προηγηθεί ουσιαστική διαβούλευση και έχουν γνωμοδοτήσει οι τοπικές λαϊκές συνελεύσεις.
Το «μοντέλο» που παρουσιάζεται παραπάνω, απέχει, προφανώς, παρασάγγας από το ισχύον σήμερα στη χώρα μας, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο όπου, απλώς, κάποιες εξαιρέσεις, επιβεβαιώνουν τον κανόνα (βλ. Μαριναλέντα στην Ανδαλουσία).
Το ισχύον στη χώρα μας εκλογικό σύστημα στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, δίνει τη δυνατότητα σε μια αρχικά εξαιρετικά μειοψηφούσα παράταξη (ακόμη και του 15%), να ελέγχει τελικά το Δημοτικό ή το Περιφερειακό Συμβούλιο, προωθώντας συνήθως αποφάσεις που δεν εκφράζουν τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Το γεγονός ότι δίνεται σήμερα η δυνατότητα να εκπροσωπούνται στα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια κάποιες μικρότερης εμβέλειας παρατάξεις, δεν αναιρεί το βαθιά αντιδημοκρατικό τρόπο συγκρότησης των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων.
Συνοψίζοντας: Είναι προφανές ότι υπάρχει στη χώρα μας (και όχι μόνο) ένα «έλλειμμα δημοκρατίας» το οποίο εμφανίζεται με όλα του τα χαρακτηριστικά και στο χώρο της λεγόμενης Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δημαρχοκεντρισμός κ.λπ.). Απέναντι σ’ αυτήν την πραγματικότητα, το αίτημα των πολιτών δεν μπορεί να περιορίζεται σε μια δικαιότερη κατανομή των εδρών του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου, μέσω της υιοθέτησης του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής, αλλά στη λειτουργία λαϊκών συνελεύσεων με ουσιαστικό, αποφασιστικό χαρακτήρα σε τοπικής σημασίας ζητήματα και γνωμοδοτικό χαρακτήρα σε υπερτοπικά ζητήματα. Δηλαδή, σήμερα, στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το ζητούμενο είναι η διεκδίκηση της άμεσης δημοκρατίας, σε αντικατάσταση του ισχύοντος εκτρώματος που βεβαίως καμιά σχέση δεν έχει με τη Δημοκρατία.
* Παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση που οργάνωσε ο Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Αντίλογος, τη Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου, στο Πολιτιστικό-Κοινωνικό Στέκι του Δημοτικού Άλσους Ηλιούπολης.
Σχόλια
