Προεδρικές εκλογές διεξάγονται αύριο Κυριακή 28 Δεκέμβρη στην Κροατία, σε ένα σκηνικό διαφορετικό από άλλες περιόδους. Η Ρωσία έχει δημιουργήσει ρήγμα στα Βαλκάνια, αποσπώντας τη συμφωνία της Σερβίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβενίας για την κατασκευή του αγωγού South Stream. Και παρότι η αρχική διαδρομή του αγωγού ακυρώνεται εξαιτίας των ευρωπαϊκών πιέσεων στη Βουλγαρία, το Κρεμλίνο επιδιώκει να διευρύνει αυτό το ρήγμα (βλ. πρόσφατες δηλώσεις Πούτιν για συμπερίληψη της ΠΓΔΜ στην εναλλακτική διαδρομή του South Stream, αν η Ελλάδα τον δεχτεί).
Απέναντι σε μια τέτοια «πρόκληση», δεδομένης της φιλοδοξίας της Κροατίας να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο, της επανέναρξης –με τις ευχές των ΗΠΑ– της κατασκευής σταθμού υγροποιημένου αερίου σε νησί στη βόρεια Αδριατική και της κατασκευής νέου αγωγού με την Ουγγαρία, παράγοντες που παραδοσιακά θεωρούν «αυλή» τους την περιοχή σπεύδουν να προλάβουν εξελίξεις. Τον Αύγουστο, για παράδειγμα, η Μέρκελ είχε συγκεντρώσει τους ηγέτες των χωρών της περιοχής στο Βερολίνο τάζοντάς τους αναπτυξιακά έργα, ενώ πρόσφατα η Κομισιόν ενέκρινε άλλο ένα Πρόγραμμα Συνοχής ύψους 6,9 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Κροατία.
Δεδομένου όμως ότι η Κροατία συγκαταλέγεται στις πέντε πιο διεφθαρμένες χώρες της Ε.Ε. και έχει πρώην πρωθυπουργό φυλακισμένο για διαφθορά, η διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων προκαλεί αντιπαραθέσεις. Μάλιστα, η κεντροδεξιά υποψήφια Κολίντα Κιτάροβιτς χαρακτήρισε «πράξη προδοσίας και διαφθοράς» την υποαπορρόφησή τους. Τα κονδύλια προφανώς συνδέονται με τη διαφθορά, αλλά και με το ρόλο που έχουν αναθέσει στην Κροατία οι Βρυξέλλες, αναφορικά με τις σχέσεις με τη Βοσνία και τη Σερβία.
Και αν για τη Βοσνία ο ρόλος της Κροατίας, κατά το σοσιαλδημοκράτη υποψήφιο (και νυν πρόεδρο) Ίβο Γιοσίποβιτς, είναι να τη φέρει στον ευρωατλαντικό δρόμο, για τη Σερβία είναι εκείνος του κομιστή ευρωπαϊκού καρότου και μαστιγίου. Έτσι, παρά τις προσπάθειες βελτίωσης του κλίματος, όπως η πρόσφατη αεροπορική επανασύνδεση Κροατίας-Σερβίας, ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Ζόραν Μιλάνοβιτς ακύρωσε την επίσκεψή του στο Βελιγράδι, στα πλαίσια περιφερειακής συνάντησης με την Κίνα, μετά την απελευθέρωση του κατηγορούμενου για εγκλήματα πολέμου Βόισλαβ Σέσελι – ο οποίος, επιστρέφοντας από τη Χάγη, εκφώνησε αντιευρωπαϊκό λόγο ενώπιον 5.000 οπαδών του που κρατούσαν φιλορωσικά πανό.
Σε κάθε περίπτωση, η δυτικόστροφη Κροατία δεν μπορεί να αποτελεί πρότυπο για τoυς Σέρβους: 320.000 Κροάτες έχουν παγωμένους τραπεζικούς λογαριασμούς εξαιτίας χρεών, το ΑΕΠ έχει υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση στην Ε.Ε. (μετά την Ελλάδα) κατά 12%, ενώ το δημόσιο χρέος σκαρφάλωσε στο 67% του ΑΕΠ.
Πέτρος Αλ Αχμάρ
