του Βασίλη Σιώκη
Με μια συνοπτική ματιά, από τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Ιουνίου στην χώρα μας, προκύπτουν τα εξής τρία κύρια σημεία: πρώτον, νίκη και αυτοδυναμία της υπάρχουσας νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης, δεύτερον, μεγάλη ήττα της (κέντρο)αριστεράς και τρίτον, ταχέως αυξανόμενη και επικίνδυνη επανεμφάνιση της ακροδεξιάς. Τα συμπεράσματα αυτά, ωστόσο, προκύπτουν έχοντας μάθει να διαβάζουμε το πολιτικό σκηνικό με τους όρους που έχουμε συνηθίσει να το κάνουμε τα τελευταία σαράντα-πενήντα χρόνια. Εύλογο το ερώτημα του μαθήματος που φαίνεται να παίρνει –για άλλη μια φορά– η Αριστερά, αλλά μήπως ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα από μια άλλη οπτική γωνία;
ΤΟ ΠΡΩΤΟ συμπέρασμα των εκλογών είναι η άνετη κυριαρχία της προηγούμενης κυβέρνησης όπως μεταφράζεται από την καθαρή αυτοδυναμία, κάτι που γνωρίζαμε, βέβαια, ήδη από τις προηγούμενες εκλογές έναν μήνα πριν. Η πρώτη ανάγνωση λέει ότι δώσαμε λευκή επιταγή στην παρούσα κυβέρνηση να διαχειριστεί με όποιον γνώμονα η ίδια κρίνει τις υπάρχουσες και επερχόμενες κρίσεις. Αυτό, όμως, που θα έπρεπε να προβληματίσει περισσότερο είναι ότι το κύριο όπλο του συστήματος για αυτές τις εκλογές ήταν ο φόβος. Το παιχνίδι με την ψυχολογία των πολιτών, μεταξύ των άλλων, είναι τόσο άνισο και στα όρια του φασισμού ενίοτε. Άλλωστε, όπως έχει ήδη ειπωθεί, όποιος δε συμβιβάζεται με τους κανόνες, βγαίνει εκτός παιχνιδιού (ζωής). Είναι οφθαλμοφανές ότι ο μέσος Έλληνας ψηφοφόρος μπροστά στο φόβο της ολικής κατάρρευσης σε όλα τα επίπεδα (οικονομία, υγεία, ενέργεια, ελευθερία), μέσα στην προσπάθεια του να βρει μια «κανονικότητα» στη ζωή του, προτίμησε –ίσως όχι ευχάριστα– αυτό που του δίνει ψυχολογική ηρεμία στην παρούσα φάση. Αυτό ακριβώς απογυμνώνει και την αδυναμία των υπολοίπων κινημάτων-κομμάτων, με προεξάρχουσες τις περιπτώσεις των ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και ΠΑΣΟΚ.
Και εδώ ακριβώς έρχεται το δεύτερο συμπέρασμα των εκλογών, αυτό της ήττας της αριστεράς και όχι τόσο της σοσιαλιστικής κεντροαριστεράς. Η ήττα αυτή υπερνικά σε αξία και σημαντικότητα της προσωπικής ήττας του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, το οποίο και πρωτίστως ο αρχηγός του έχει χάσει την μάχη εδώ και τέσσερα χρόνια, ίσως και περισσότερα. Αυτή η ήττα ηχεί σαν διπλός ήχος κουδουνιού, μιας και χάσαμε ήδη την πρώτη κρούση. Όπως ξέρουμε και από το θέατρο, στο τρίτο κουδούνι, αρχίζει η παράσταση, κάτι που θα όφειλε να μας αφυπνίσει, τώρα ακόμη περισσότερο. Ο χρόνος για αυτοκριτική έληξε, και αυτή τη στιγμή που ο δείκτης του ρεζερβουάρ δείχνει να μηδενίζει, η εύρεση νέων πηγών καυσίμων σκέψης και δράσης κρίνεται παραπάνω από αναγκαία. Πρωταρχική προτεραιότητα μας πρέπει να είναι η διαμόρφωση και διασφάλιση μιας «νέας συνείδησης». Είμαστε, όμως, σίγουροι ότι έχουμε κατανοήσει πλήρως όλες τις πλευρές της υπάρχουσας κυρίαρχης συνείδησης; Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να βάλουμε τις βάσεις για ένα νέο τρόπο ζωής, βάσεις που θα στηρίζονται στα κεκτημένα με αγώνες θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Είναι η ώρα να βγούμε όλοι μπροστά και να συμβάλουμε στη διαμόρφωση μιας νέας πατριωτικής αριστερής συνείδησης. Είναι η ώρα να απαντήσουμε στην «νέα κανονικότητα» με έναν νέο τρόπο ζωής, που διασφαλίζει την ελεύθερη συνύπαρξη των ανθρώπων σε ένα υγιές κοινωνικό σύνολο, βασιζόμενη σε θεμελιώδεις αρχές (αλληλεγγύη, σεβασμός, αξιοπρέπεια)
Όταν η ακροδεξιά προσποιείται την επαναστατική
Έντονο απόηχο από τα αποτελέσματα των εκλογών προκάλεσε, τέλος, η ραγδαία επανεμφάνιση και άνοδος της ακροδεξιάς, προς έκπληξη πολλών. Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτό συνάδει απόλυτα με την εικόνα που έχουμε τόσο από την Ευρώπη όσο και διεθνώς, μιας και βλέπουμε άκρως ανησυχητικά ποσοστά αύξησης του φαινομένου αυτού τα τελευταία χρόνια. Είναι γνωστό ότι η εμφάνιση φασιστικών και ναζιστικών στοιχείων διαχρονικά βρίσκει έδαφος κατά τη διάρκεια φάσεων και καταστάσεων που προκαλούν κοινωνικές αναταραχές, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της οικονομικής κρίσης. Αν παραδεχτούμε ότι σήμερα βρισκόμαστε ίσως σε μία φάση ηρεμίας ή «ανακωχής» ως προς το σύνολο των κρίσεων που μας γυροφέρνουν (οικονομική, υγειονομική, ενεργειακή, ανθρωπιστική), αυτό από μόνο του αποτελεί την ιδανικότερη ευκαιρία για την ακροδεξιά να αποκτήσει ρόλο στο πολιτικό προσκήνιο, κάτι που ίσως ενδιαφέρει θετικά την υπάρχουσα κυβέρνηση. Μήπως το σύστημα με τη συμπεριφορά του απέναντι τους, τελικά τους ευνόησε; Αυτό που ίσως θα έπρεπε περισσότερο να προβληματίσει και να μας ταρακουνήσει είναι ότι ψηφοφόροι τους αποτελούν ολοένα και περισσότερο αγανακτισμένους πολίτες, που δεν έχουν τίποτα να χάσουν και πιστεύουν ότι αυτοί θα αποδειχθούν δημοκρατικότεροι των δημοκρατικών.
***
Καθώς, λοιπόν, η πίεση του χρόνου και των επερχόμενων εξελίξεων βαραίνουν και οι κανόνες του παιχνιδιού θα γίνονται ενδεχομένως σκληρότεροι και αυστηρότεροι, η ψυχολογία των ανθρώπων, άκρα συνυφασμένη με τις υπόλοιπες πτυχές της έως τώρα κοινωνικής ζωής, θα δεχθεί πιθανόν έντονους κλονισμούς. Είναι η ώρα να βγούμε όλοι μπροστά και να συμβάλουμε στη διαμόρφωση μιας νέας πατριωτικής αριστερής συνείδησης. Είναι η ώρα να απαντήσουμε στην «νέα κανονικότητα» με έναν νέο τρόπο ζωής, που διασφαλίζει την ελεύθερη συνύπαρξη των ανθρώπων σε ένα υγιές κοινωνικό σύνολο, βασιζόμενη σε θεμελιώδεις αρχές (αλληλεγγύη, σεβασμός, αξιοπρέπεια). Δεν υπάρχει ίσως καλύτερος τρόπος κανείς να ξεκινήσει αυτόν τον αγώνα από την προάσπιση και περιφρούρηση της σπουδαίας ελληνικής γλώσσας και την αναδιαμόρφωση του επιπέδου της σημερινής μας παιδείας. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, στην οποία θα επανέλθουμε…
