Οι καταιγιστικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών –εποικισμός της Αμμοχώστου, προκλητικές δηλώσεις των Τούρκων ιθυνόντων για διάλογο εφ’ όλης της ύλης και εγκατάλειψη των «μαξιμαλιστικών βλέψεων» της Ελλάδας, ανάφλεξη Καυκάσου–, μαρτυρούν ότι οι ελληνοτουρκικές διαφορές όλο και πιο καθαρά εντάσσονται και εμπλέκονται σε ένα γενικευμένο πλαίσιο μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων με πολλαπλά μέτωπα και ευθεία αντιπαράθεση συμφερόντων μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Παρά τον δυσανάγνωστο χαρακτήρα των τάσεων και την αντιφατικότητα των δηλώσεων και των τακτικών επιλογών τόσο των μεγάλων όσο και των περιφερειακών δυνάμεων η δυναμική των πραγμάτων οδηγεί σε μια ανεξέλεγκτη σύγκρουση με επίδικο την ανακατανομή ισχύος σε ολόκληρη την περιοχή και την επιφύλαξη ειδικών ρόλων σε χώρες-ενεργούμενα και άμεσα συνδεδεμένων με αυτούς τους σχεδιασμούς.
Αν εστιάσουμε την προσοχή μας στι; ελληνοτουρκικές διαφορές φαίνεται ότι μεθοδικά οδηγούμαστε, μέσα από την πολυδιαφημιζόμενη παγίδα της «αποκλιμάκωσης» και του «διαλόγου» σε γκριζάρισμα περιοχών και σε παραχωρήσεις όχι μόνο όσο αφορά κυριαρχικά δικαιώματα αλλά και αυτής της ίδιας της κυριαρχίας της χώρας σε Αιγαίο και Θράκη. Και αυτό αποτελεί το συνδυασμένο αποτέλεσμα , όχι μόνο των βλέψεων του τουρκικού επεκτατισμού, αλλά και των σχεδιασμών, όχι κατ’ ανάγκη ταυτόσημων και κοινών, των ΗΠΑ και της Γερμανίας. Η έλλειψη στοιχειώδους στρατηγικής αποτροπής των τετελεσμένων εκ μέρους του ελληνικού πολιτικού συστήματος απλά επιταχύνει τις οδυνηρές εξελίξεις.
Ενιαίος χώρος αμερικάνικης επικυριαρχίας
Η πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικάνου υπουργού Εξωτερικών Μ. Πομπέο αλλά και του γ. γ. του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, που ακολούθησε είναι ενδεικτικές των προθέσεων. Για την Ουάσιγκτον η ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας από την Τουρκία αποτελεί δευτερεύουσας σημασία «περιπλοκή» που χρειάζεται να επιλυθεί το συντομότερο δυνατό μέσω «διαλόγου» με παραχωρήσεις. Για τις ΗΠΑ η Ελλάδα παρουσιάζει ενδιαφέρον ως χώρα-χώρος, τμήμα του σχεδίου σύναψης μια αντιρωσικής συσπείρωσης. Αυτή βέβαια η αμερικάνικη πρόθεση, που σηματοδοτεί μια απόπειρα επαναπροσδιορισμού της στάσης των ΗΠΑ σε Μ. Ανατολή και Βαλκάνια, δεν είναι εξασφαλισμένη. Η Ρωσία δεν φαίνεται εύκολο να παραιτηθεί των δικών της σχεδιασμών και η εμπλοκή της Γαλλίας δημιουργεί ιδιαίτερες περιπλοκές.
Μέσα σε αυτή την ρευστότητα το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον εστιάζεται σε Β. Ελλάδα (Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη) και Κρήτη (Σούδα) ως κρίσιμα σημεία ελέγχου, παρακολούθησης και μελλοντικής επέμβασης στις θερμές περιοχές των Βαλκανίων και της Μ. Ανατολής. Έτσι οι ελληνοτουρκικές διαφορές είναι απλά ένα «αγκάθι» καθυστερήσεων και οι ΗΠΑ επιλέγουν τη στάση «ίσων αποστάσεων» προκειμένου να διευκολυνθεί η Τουρκία, ως ο λιγότερο προσαρμοστικός παράγοντας, ενώ αναβαθμίζουν το ρόλο της Ελλάδας αναγνωρίζοντας την προθυμία συμμόρφωσης του πολιτικού της προσωπικού. Η στάση αυτή εύλογα δεν εξασφαλίζει καμιά εγγύηση για την αποτροπή απειλών κατά της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Εξαντλείται στο «δεν είναι αποδεκτός πόλεμος μεταξύ των συμμάχων», δηλαδή, στο ότι δεν είναι αποδεκτή καμιά περαιτέρω διαταραχή της συνοχής της Ν.Α. πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Μέσα από την παγίδα της «αποκλιμάκωσης» και του «διαλόγου» οδηγούμαστε σε γκριζάρισμα περιοχών και σε παραχωρήσεις όχι μόνο όσο αφορά κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας αλλά και αυτής της ίδιας της κυριαρχίας της χώρας σε Αιγαίο και Θράκη
Στο ίδιο μήκος κύματος κυμάνθηκε και η επίσκεψη του γ.γ. του ΝΑΤΟ. Ο Γενς Στόλτενμπεργκ αφού άκουσε αδιάφορος το κρεσέντο απειλών του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών σε βάρος της Ελλάδος κατά την διάρκεια της κοινής συνέντευξης τύπου στην Άγκυρα στην Ελλάδα επισήμανε την «αξία» του μηχανισμού αποκλιμάκωσης των κρίσεων δηλώνοντας κυνικά: «Με τον μηχανισμό αυτό θα μειωθούν οι κίνδυνοι πρόκλησης ατυχημάτων ή επεισοδίων, και αν αυτά συμβούν, θα μπορέσουν να περιορισθούν οι συνέπειές τους». Παράλληλα ευχαρίστησε την Ελλάδα για την συμμετοχή της στις νατοϊκές αποστολές σε όλο τον κόσμο και σημείωσε εμφατικά τις συζητήσεις σχετικά με «την αυξανόμενη ρωσική παρουσία στη Μεσόγειο, που έχει προεκτάσεις για τη δική μας ασφάλεια, άρα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε από κοινού», είπε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ χωρίς να πει κουβέντα για την απειλή κατά της ασφάλειας της χώρας που συνιστά η πολιτική της Άγκυρας. Σε αυτό το πλαίσιο η συγκαλυμμένη υποστήριξη της τουρκικής απαίτησης για αποστρατιωτικοποίηση των νήσων ή η λεγόμενη «μείωση του στρατιωτικού αποτυπώματος» στο Αιγαίο έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την προωθούμενη στρατιωτική θωράκιση της Σούδας και της Αλεξανδρούπολης. Στην πρώτη περίπτωση εκδηλώνεται η εμπλοκή της χώρας στην αντιρωσική εκστρατεία. Στη δεύτερη υπηρετείται η ικανοποίηση των επεκτατικών σχεδιασμών της Άγκυρας ως «ρεγάλο» για την εξασφάλιση της συνοχής του ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα από Βερολίνο
Η καγκελάριος Μέρκελ αφού επέτρεψε κάθε αναφορά για κυρώσεις κατά της Τουρκίας στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής, αφού έκλεισε ερμητικά μάτια και αυτιά στην νέα πρόκληση των Τούρκων στη Κύπρο, πιέζει ασφυκτικά την Ελλάδα να έχει ολοκληρώσει τη διευθέτηση των διαφορών με την Τουρκία στους επόμενους δύο μήνες.
Η κύρια επιδίωξη της Γερμανίας, ως επικεφαλής ομάδας χωρών της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης, είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας και Ε.Ε. και η αναβάθμιση της Τουρκίας ως κρίσιμος εταίρος στο σχέδιο διείσδυσης της Γερμανίας σε Μ. Ανατολή και Βαλκάνια. Υπό αυτό το πρίσμα η γερμανική πολιτική, για δικούς της λόγους, συναντιέται με τις εκτιμήσεις των ΗΠΑ ότι οι ελληνοτουρκικές διαφορές και το Κυπριακό αποτελούν δευτερεύουσας σημασίας «αγκάθια» σε πιο συνολικούς σχεδιασμούς που πρέπει σύντομα να κλείσουν, ανεξαρτήτως τιμήματος.
Η βιασύνη της Γερμανίας σχετίζεται και με την ανάπτυξη διαφορετικής αντίληψης πρωτοβουλιών από τη Γαλλία που δεν μπορεί να μην ληφθούν υπόψη. Ο συνολικός σχεδιασμός της Γερμανίας αντιλαμβάνεται ότι είναι δυνατό, και ίσως αναγκαίο, να προκληθούν βαθύτερες αναδιατάξεις του ευρωπαϊκού σχηματισμού ως αποτέλεσμα των πολιτικών αναβάθμισης της γεωπολιτικής παρεμβατικότητας του Βερολίνου και του κύκλου χωρών που συνεργάζονται στενά μαζί του. Κατά συνέπεια η επιτάχυνση του γερμανικού χρονοδιαγράμματος στερεί από τη Γαλλία το αναγκαίο περιθώριο ξεδιπλώματος των δικών της πρωτοβουλιών, οδηγεί –με ανεκτά ανταλλάγματα σε μια πολιτική συναίνεση μεταξύ Γερμανίας-Γαλλίας– και μειώνει του κινδύνους μιας ανεξέλεγκτης ευρωπαϊκής σύγκρουσης.
Υπό το βάρος αυτών των τάσεων η ελληνική πολιτική ελίτ επιλέγει τη γνώριμη της οδό: Συμβιβασμός και αποδοχή των σχεδιασμών του πιο ισχυρού…
Π. Αποστολίδης: Ο κατάλληλος… στην κατάλληλη θέση
Από τις τάξεις των συνταξιούχων του διπλωματικού σώματος ανακλήθηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης ως επικεφαλής της ελληνικής πλευράς στον διατεταγμένο ελληνοτουρκικό διάλογο.
Πρέσβης με μεγάλη εμπειρία, που υπηρέτησε σε όλα τα μεγάλα πόστα της εξωτερικής πολιτικής, πρέσβης στην Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και αργότερα στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ. Το 1995 τοποθετήθηκε επικεφαλής της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Ε.Ε., θέση στην οποία παρέμεινε ως το 1998, οπότε και ανέλαβε τα καθήκοντα του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών από τη κυβέρνηση Σημίτη. Αν και πολιτογραφημένος στη Δεξιά έμεινε στην ιστορία μεταξύ των ελάχιστων που υπηρέτησαν από κρίσιμα πόστα του υπ. Εξωτερικών όλες τις κυβερνήσεις. Διαφώνησε με τον Θ. Πάγκαλο, υπουργό Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ, μετά την κρίση των Ιμίων υποστηρίζοντας την ανάγκη συνέχισης των διαπραγματεύσεων για την τελωνειακή ένωση Ε.Ε.-Τουρκίας. Μετά την υπόθεση Οτσαλάν η κυβέρνηση Σημίτη τον διόρισε διοικητή της ΕΥΠ.
Ως συνταξιούχος τοποθετήθηκε ειδικός σύμβουλος στο ΕΛΙΑΜΕΠ, αργότερα στο Διοικητικό Συμβούλιο της Alpha Bank και ακόμα υπηρεσιακός υπουργός της κυβέρνησης Πικραμμένου Ως σύμβουλος στο ΕΛΙΑΜΕΠ έγινε γνωστός για μελέτη που υποστήριζε ότι «το 1974 οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν στην Κύπρο», χωρίς αναφορά στην εισβολή.
Η πιο μεγάλη του επιτυχία πάντως ήταν, όπως του αποδίδουν οι συνάδελφοι του, ότι από νωρίς είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη των μεγάλων δυτικών συμμάχων.
Καίριο προσόν χωρίς αμφιβολία…
