Το πολιτικό σκηνικό εισέρχεται σε έναν νέο κύκλο με κύριο χαρακτηριστικό την αποδόμηση και ρευστοποίησή του. Η εξέλιξη αυτή έχει τουλάχιστον δύο κινητήριες διαδικασίες: Από τη μία, οι λόγοι –ας τους ονομάσουμε αντικειμενικούς– που έχουν να κάνουν με την φθορά που υφίσταται ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Αυτό καθορίζεται από την τυφλή εφαρμογή των μνημονιακών ρυθμίσεων, αλλά και τις γεωπολιτικές πιέσεις και κινδύνους. Από την άλλη, υπάρχουν αυτοί που θα χαρακτηρίζαμε υποκειμενικούς λόγους της αποδόμησης και της ρευστοποίησης. Είναι οι σχεδιασμοί των διαφόρων επιτελείων ή και προσώπων για το πώς θα επιβιώσουν μέσα στη διαμορφούμενη κατάσταση και τις εκλογικές αναμετρήσεις που έρχονται. Οι σχεδιασμοί αυτοί παράγουν ένα σκηνικό έντονου διπολισμού και διαμάχης που δεν αποκλείεται να οδηγηθεί μέχρι και σε ειδικά δικαστήρια.
Βασικό όχημα αυτής της διαδικασίας είναι η σκανδαλολογία, με βασικό άρμα (όπως στο καρναβάλι) αυτό της Novartis, και ακολουθούν αμέσως κι άλλα όπως η χρηματοδότηση τωνκομμάτων, οι μίζες για το Μετρό, η παραπομπή Καμμένου για πώληση εξοπλιστικού υλικού κ.λπ.
Ο σχεδιασμός του Τσίπρα
Δύο είναι οι βασικοί πυλώνες της πολιτικής του Τσίπρα ετούτη την περίοδο. Η «έξοδος» από τα μνημόνια και η «κάθαρση» μέσω των σκανδάλων. Τα δύο αυτά στοιχεία πάνε μαζί και έχουν στόχο να δημιουργήσουν τους καλύτερους δυνατούς όρους για την αντιμετώπιση της κυβερνητικής φθοράς και την κάλυψη της δημοσκοπικής απόστασης από την ΝΔ. Έμμεσα, στοχεύουν και στην επόμενη μέρα των βουλευτικών εκλογών και τη θέση που θα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας στο μετεκλογικό πολιτικό τοπίο.
Ως κυβέρνηση, ο Τσίπρας, έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων και θα προσπαθήσει να ετοιμάσει το κλίμα και τις εναλλακτικές. Για παράδειγμα, ο δρόμος μιας συνεργασίας με τον πασοκογενή και ποταμίσιο χώρο πρέπει να στρωθεί, όπως επίσης πρέπει να προωθηθεί και το μεγάλο μπέρδεμα στην αυτοδιοίκηση με την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Έχει, επίσης, την πρωτοβουλία και στην επαφή με τους δυναμικούς οικονομικούς παράγοντες, εγχώριους και ξένους, που ξαναμαζεύονται στην αφετηρία ενός νέου κύκλου.
Βεβαίως, υπάρχουν και τα γραμμάτια που πρέπει να εξοφλούνται: πλειστηριασμοί, τράπεζες, Ίμια, Μακεδονικό κ.λπ. που προκαλούν κ ι άλλη φθορά. Όπως υπάρχουν και οι απειλές από Τουρκία σε Αιγαίο, Κύπρο και Έβρο. Οι αναταράξεις που μπορεί να προκαλέσουν όλα τα παραπάνω μπορεί να είναι μεγάλες και να τινάξουν όλους τους σχεδιασμούς στον αέρα. Αλλά αυτό μένει να συμβεί και τότε βλέπουμε…
Τι σημαίνει όμως αποδόμηση και ρευστοποίηση;
Το άνοιγμα της υπόθεσης Novartis δεν ήταν μια απόφαση τυχαία ή χωρίς μεγάλες επιπτώσεις. Αποτέλεσε σημείο σχεδιασμού αλλά έχει και την δική της δυναμική. Πρώτον, γιατί έχει βάλει ο αμερικάνικος παράγοντας το χέρι του και δεύτερον γιατί ανοίγει τον ασκό του Αιόλου σε μια αντιπαράθεση που δεν μπορεί εύκολα να μαζευτεί. Με κάποιο τρόπο, πέρα από τη μετατόπιση της ατζέντας από τα «μακεδονικά», οδηγεί και σε απροσδιόριστες εξελίξεις.
Η «μπαχαλοποίηση» που παράγει η υπόθεση Novartis στους χώρους των εταιρειών, των κομμάτων, των μάνατζερ, των δικαστών, των ΜΜΕ, των ελίτ και των μεγάλων ελληνικών οικογενειών, μαζί και με την ενεργό ανάμιξη και την παρέμβαση των πρεσβειών, είναι μια «πίστα» (λέξη της μόδας) που ευνοεί τους δύο «μονομάχους», Τσίπρα και Μητσοτάκη.
Ο μεν Τσίπρας, όντας πίσω σε ποσοστά, επιδιώκει το «μπάχαλο» γιατί του δίνει ανάσες να ανασυνταχθεί. Η ρευστοποίηση τον συμφέρει, επίσης, γιατί γνωρίζει πως έχει να διεκπεραιώσει πολλά (πχ Μακεδονικό). Ο Μητσοτάκης, αποδέχεται να παίξει στην πίστα αυτή, γιατί πρέπει να καλύψει την ορατή έλλειψη πρότασης που του δημιουργεί προβλήματα. Την ίδια στιγμή πρέπει να αποκρούσει τις προσπάθειες διάσπασης της ΝΔ ή δημιουργίας ρηγμάτων που επιδιώκει να δημιουργήσει ο Τσίπρας, στοχεύοντας συνεχώς την ακροδεξιά πτέρυγα.
Έτσι όμως έχουμε έναν πολιτικό κόσμο που θελημένα ή άθελά του μπαίνει σε ένα μπλέντερ μεγάλων αναταράξεων και υψηλών στροφών, γεωπολιτικών και εσωτερικών. Αυτό γίνεται με δεδομένη την τάση να αλλάξει ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό και να χρησιμοποιηθεί μια νέα γενιά σαραντάρηδων, ακόμα πιο προσαρμοστικών στα πλαίσια της ρημαγμένης νεοαποικίας Ελλάδα. Ίσως όμως να χρειαστούν και ορισμένοι πολιτικοί παλαιάς κοπής για να αντιμετωπίσουν τετελεσμένα, συρρικνώσεις εθνικού χώρου και άλλα μη δημοφιλή ενδεχόμενα.
Το πολιτικό σκηνικό εισέρχεται σε έναν νέο κύκλο με κύριο χαρακτηριστικό την αποδόμηση και ρευστοποίησή του. Η εξέλιξη αυτή έχει τουλάχιστον δύο κινητήριες διαδικασίες: Από τη μία, οι λόγοι –ας τους ονομάσουμε αντικειμενικούς– που έχουν να κάνουν με την φθορά που υφίσταται ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Αυτό καθορίζεται από την τυφλή εφαρμογή των μνημονιακών ρυθμίσεων, αλλά και τις γεωπολιτικές πιέσεις και κινδύνους. Από την άλλη, υπάρχουν αυτοί που θα χαρακτηρίζαμε υποκειμενικούς λόγους της αποδόμησης και της ρευστοποίησης. Είναι οι σχεδιασμοί των διαφόρων επιτελείων ή και προσώπων για το πώς θα επιβιώσουν μέσα στη διαμορφούμενη κατάσταση και τις εκλογικές αναμετρήσεις που έρχονται. .
Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα
Έχουν πέσει οι πρώτες δοκιμαστικές βολές. Αλλά υπάρχει και μια δυναμική που δεν μπορεί να χειραγωγηθεί εύκολα. Η ετερογονία των σκοπών, διαφορετικών και αντιτιθέμενων επιδιώξεων και δυνάμεων, οδηγεί σε διαφορετικά αποτελέσματα από τον κάθε επιμέρους σχεδιασμό.
Το πρώτο όμως διαφαινόμενο στοιχείο, είναι μια μεγάλης έκτασης αναδιάταξη του οικονομικού και πολιτικού χάρτη εντός της χώρας –αν βέβαια δεν υπάρξει εξωτερική σοβαρή εμπλοκή– και ήδη η πολιτική τείνει να πάρει έναν χαοτικό και πέραν πάσης λογικής χαρακτήρα. Για παράδειγμα, ενώ στρώνεται το χαλί όπως περιγράψαμε, μια είδηση για ένα επίδομα που χρησιμοποιούν όλοι στο κοινοβούλιο και που υπερψήφισε ολόκληρη η βουλευτική συντεχνία, οδηγεί στην πρόωρη απόλυση δύο υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ. Μια υπόθεση 23 χιλιάδων ευρώ έχει μεγαλύτερο πολιτικό κόστος και αποτέλεσμα από την αρπαγή των Ιμίων. Εδώ χάνεται το μέτρο, χάνεται το νόημα, χάνεται το τι είναι σωστό, τι λάθος, τι καλό και τι κακό. Χάνεται η ηθική. Επιδεινώνεται η πνευματική παρακμή των ανθρώπων. Κενό ηθικής, στο όνομα του ποιος έχει «ηθικό πλεονέκτημα» ή είναι καθαρότερος…
Το δεύτερο αποτέλεσμα είναι να γενικεύεται η σιχαμάρα και η αηδία για την πολιτική. Η σιχαμάρα, η αηδία και η αδιαφορία για την πολιτική δυστυχώς δεν προσέφεραν ποτέ ανοσία όσο αφορά στις επιπτώσεις τους. Έτσι θα συμβεί και στην περίπτωσή μας. Μαζί με την αηδία για την πολιτική και τον βούρκο που διαμορφώνει, παράγεται όμως, κι αυτό είναι πιο επικίνδυνο, μια καθήλωση του κόσμου.
Αποσβολώνεται ο καθένας όταν βλέπει τόσους παράγοντες, FBI, αποκαλύψεις, άπλυτα, μάρτυρες με κουκούλες, ανασχηματισμούς, μαύρους λογαριασμούς, εμβολισμούς πλοίων, συλλήψεις στον Έβρο, και παράλληλα, του έρχονται χαράτσια-φωτιά ή δεν έχει δουλειά. Παραλύει ο πολίτης όταν βλέπει την περίσσεια θράσους, υποκρισίας, ψέματος. Η μία έχει 33 ακίνητα αλλά κάνει χρήση του επιδόματος (Χρυσοβελώνη), ο άλλος έμενε στο Αιγάλεω πληρώνοντας 50 ευρώ (Σγουρίδης), άλλος πήρε το επίδομα αλλά θα το επιστρέψει (Μάρδας) και η άλλη ευθαρσώς δηλώνει ότι 7.000 ευρώ είναι λίγα (Καρακώστα). Και ο φιλόσοφος Δουζίνας δηλώνει ότι, αφού παραιτήθηκαν, έδειξαν το ηθικό πλεονέκτημα τους. Γι’ αυτό χρειάζονται τέτοιοι φιλόσοφοι: για να κάνουν τέτοιες δηλώσεις και για να πηγαίνουν σε εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Μαρινάκης για τον Ολυμπιακό.
Ο «πουθενάς»
Μέσα στη γενική «μπαχαλοποίηση» υπάρχει και ο «πουθενάς». Πρόκειται για παραλλαγή του «κανένα» που ξέραμε στις δημοσκοπήσεις. Τώρα αυτοονομάζεται «πουθενάς» με την έννοια ότι δεν ανήκει πουθενά, δεν πιστεύει σε κανέναν και θα ήθελε κάτι άλλο, χωρίς να το προσδιορίζει. Ο «πουθενάς» μπορεί να προβάλλει από το πουθενά, όπως έγινε με τα συλλαλητήρια. Κι όπως προβάλλει έτσι και εξαφανίζεται. Λέει ότι δεν πιάνεται κορόιδο, αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί. Εδώ πιάστηκαν κορόιδα πολλοί και όχι μόνο μια και δυο φορές.
Ο «πουθενάς» θα ήθελε κάτι ακηδεμόνευτο, κάτι που να μην καπελώνεται από κόμματα και πολιτικούς. Θα ήθελε άκαφτους εκπροσώπους –όχι καμένους– και, όσο κι αν αναζητά ηγέτη, δεν θέλει αρχηγούς της συμφοράς. Πάνω απ’ όλα ο «πουθενάς» θέλει να δει ότι υπάρχουν κι άλλοι που αγαπούν τον τόπο τους και κάτι κάνουν γι αυτόν.
Αυτός, ο «πουθενάς», με όλα τα καλά και τα στραβά του, είναι μια ελπίδα.
