Το νέο βιβλίο του Άντυ Βρόσγου «Ο Μαύρος Γάτος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, παρουσιάστηκε στο 5ο Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας Agatha. Παράλληλα ο συγγραφέας συμμετείχε και σε ένα debate με θέμα «Αστυνομικός Επιθεωρητής VS Ιδιωτικός Ερευνητής».
Είναι σαφές ποια πλευρά διάλεξε ο συγγραφέας αφού ο ήρωάς του ο Ρένος Δανέζης είναι ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ που παραπέμπει ευθέως στον Φίλιπ Μάρλοου του Ρέιμον Τσάντλερ.
Άλλωστε το μυθιστόρημα κινείται σε εξαιρετική νουάρ ατμόσφαιρα και μας δίνει μια διαφορετική εικόνα της Αθήνας. Στο μεγαλύτερο μέρος του το βιβλίο διαδραματίζεται πέριξ της πλατείας Κάνιγγος, όπου και το γραφείο-σπίτι του ήρωα, αλλά και το αγαπημένο του μπαρ «Ο Μαύρος Γάτος» (όπου –καθόλου τυχαία– έγινε κι η παρουσίαση του βιβλίου.
Έντονες είναι οι πολιτικές αιχμές και οι αναφορές στην επικαιρότητα, στη διαπλοκή επιχειρηματιών και πολιτικών, στην άλωση της πόλης από επιχειρήσεις –funds– που αγοράζουν/αρπάζουν τα πάντα, όπως συμβαίνει στην περιοχή των Εξαρχείων…
Πάντου υπάρχει η σάτιρα και ο (αυτο)σαρκασμός.
Ένα από τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα που διαβάσαμε με πειστικούς χαρακτήρες και ατμόσφαιρα που σχεδόν την αγγίζεις και νιώθεις ακόμη και τις οσμές της.
Ένα κατακαλόκαιρο στη σκοτεινή πλευρά της πόλης, αλλά και μια γοητεία που παρ’ όλα αυτά σε τυλίγει.
«Η εποχή που τα βιβλία του crime fiction άρχιζαν και τελείωναν στην επίλυση ενός έξυπνου και πειστικά ή μη διατυπωμένου γρίφου έχει τελειώσει»
Είναι μόνο αναφορά στο –υπαρκτό– μπαρ των Εξαρχείων ή υπάρχει κι άλλος λόγος που έδωσες αυτόν τον τίτλο στο βιβλίο;
Το σκηνικό του βιβλίου είναι η Αθήνα, μια πόλη που αλλάζει σε μια πορεία φυσικής εξέλιξης από τη μία αλλά και εξαναγκασμού προερχόμενου από πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα από την άλλη, και ακόμα πιο συγκεκριμένα η περιοχή των Εξαρχείων. Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι κατά βάση αστικό μυθιστόρημα. Ο Μαύρος Γάτος ως τίτλος γεννήθηκε σε μια συνάντηση στο ομώνυμο μαγαζί με δύο φίλους και συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας και είναι το κέντρο της σκηνής που εξελίσσεται η πλοκή.
Με μερικές εξαιρέσεις πάντως (Ιαπωνία, Βρετανία) ο μαύρος γάτος συνδέεται με κακοτυχία και μπλεξίματα όπως αυτά που θα έχει ο ήρωας στην ιστορία μας.
Αν και «μαύρος γάτος» ο τίτλος, στο βιβλίο συμπρωταγωνιστεί ένας σκύλος, ο Μάρλοου. Ο Τσάντλερ όμως δεν είναι παρών μόνο με το όνομα που δίνεις στον σκύλο του ήρωα. Ποιες άλλες είναι οι επιρροές σου από την αστυνομική λογοτεχνία;
Ο Τσάντλερ είναι ο μεγαλύτερος στυλίστας του είδους και η πρόζα του αξεπέραστη. Οι επιρροές είναι αναπόφευκτες αλλά και θεμιτές στον βαθμό που δεν καταλήγουν σε μιμήσεις και μυθιστορήματα καρικατούρες. Κάποιοι από τους συγγραφείς που έχω λατρέψει, για διαφορετικούς λόγους τον καθένα, και έχουν αλλάξει την οπτική μου για το είδος του crime fiction είναι εκτός του θείου Ρέιμοντ η Πατρίσια Χάισμιθ, ο Τζέιμς Τσέιζ, ο Ζαν Πατρίκ Μανσέτ και ο Τζέιμς Ελρόι.
Ποια στοιχεία δικά σου έχεις δώσει στον Δανέζη, τον ήρωά σου;
Ο Ρένος Δανέζης είναι ένας κατά βάθος ευαίσθητος ήρωας που αυτοσαρκάζεται διαρκώς. Είναι λίγο παλιομοδίτης, επιμένει να διαβάζει ακόμα εφημερίδα σε έντυπη μορφή, βλέπει ασπρόμαυρες ταινίες, ακούει μουσικές άλλης εποχής. Φοράει All Star και στενά ή σκισμένα παντελόνια, βλέπει μπάλα, έχει έναν σκύλο-σύντροφο και όχι ένα κατοικίδιο. Η πιο αποτελεσματική άμυνά του σε μια κοινωνία που γίνεται όλο και πιο αδιάφορη και χοντρόπετση είναι το χιούμορ του. Είναι αντισυμβατικός, κυνικός και ορθολογιστής, αλλά παρόλα αυτά πέφτει με τα μούτρα σε καταστάσεις που βρωμάνε μπελάδες από μακριά. Ο ορθολογισμός του πάει περίπατο όταν αναμετράται με το συναίσθημα.
Είναι σαφείς οι αναφορές σου σε πραγματικά περιστατικά, όπως η δολοφονία Καραϊβάζ. Το αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί να γίνει αποκαλυπτικό εκεί που σκεπάζονται όλα από ένα πέπλο σιωπής;
Το «αστυνομικό» μυθιστόρημα είναι το κατεξοχήν κοινωνικό μυθιστόρημα της εποχής μας. Νομίζω ότι η εποχή που τα βιβλία του crime fiction άρχιζαν και τελείωναν στην επίλυση ενός έξυπνου και πειστικά ή μη διατυπωμένου γρίφου έχει τελειώσει και η μυθοπλασία αυτού του είδους που έχει δώσει κάποια εξαιρετικά έργα, έχει εξαντλήσει τα όριά της. Το σημερινό αστυνομικό μυθιστόρημα, διατηρώντας πάντα τα παραδοσιακά μοτίβα και τις συμβάσεις που το κατέστησαν δημοφιλές και αγαπητό, ζει και αναπνέει μέσα στην κοινωνία, είναι κριτικό και αποκαλυπτικό έχοντας το μεγάλο πλεονέκτημα ότι το αντικείμενό του είναι η εγκληματικότητα, φανερή ή κρυφή.
Συμμετείχες σε ένα debate της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ), με θέμα «Αστυνομικός Επιθεωρητής VS Ιδιωτικός Ερευνητής» στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας. Εσύ γιατί επιλέγεις τον ιδιωτικό ερευνητή; Ποια είναι τα δικά σου επιχειρήματα κατά των επιθεωρητών;
Σύμφωνα με τον Μαρή η δουλειά μπορεί να γίνει μόνο από την Αστυνομία. Έχει την οργάνωση, τη μέθοδο και τα μέσα. Όπως έγραφε χαρακτηριστικά «…Εκείνος δεν έκανε για ιδιωτικός ντετέκτιβ και φανταζόταν πως και κανείς άλλος δεν μπορούσε να βγάλει πέρα μία τέτοια δουλειά, έξω από τους φανταστικούς “υπερανθρώπους”, που σκάρωναν μέσα στην ησυχία των γραφείων τους οι συγγραφείς των αστυνομικών μυθιστορημάτων». Όσο και αν ο Μαρής δεν έχει και πολύ άδικο σε αυτό, η επιλογή του ήρωα έχει να κάνει με την οπτική του καθενός αλλά και τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας. Η αστυνομία στην Ελλάδα έχει ένα όχι και τόσο ένδοξο παρελθόν από την περίοδο της Κατοχής, του Εμφυλίου αλλά και της χούντας αλλά και ένα καθόλου άσπιλο παρόν. Ο ήρωας που έχει την επιλογή να κινείται στις παρυφές του νόμου ή ακόμα και πολλές φορές να τον καταπατά όταν το διακύβευμα είναι σημαντικό είναι πιο ανθρώπινος και γοητευτικός.
