Σήμερα, 3 Μαΐου, γιορτάζουμε την (καθιερωμένη από τον ΟΗΕ) «Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου». Θα μπορούσε να λέγεται και «Παγκόσμια Ημέρα Ενός Ακόμη Κακόγουστου Ανέκδοτου», αφού από τη μία άκρη του πλανήτη ως την άλλη –οι λίγες λαμπρές εξαιρέσεις απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα– η Ελευθερία του Τύπου υπάρχει μόνο στα χαρτιά. Αν υπάρχει και σ’ αυτά. Πρώτα-πρώτα επειδή τα ΜΜΕ στη συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκουν στις ελίτ και δουλεύουν γι’ αυτές. Επιδοτούνται μάλιστα κι από πολλά κράτη για το «έργο» που προσφέρουν. Τα ελάχιστα ανεξάρτητα ΜΜΕ υπάρχουν μόνο χάρη στην αυταπάρνηση των συντελεστών τους και την υποστήριξη των ανθρώπων που κατάφεραν να τα γνωρίσουν (κι αυτό θέλει προσπάθεια όταν ο όποιος χώρος μονοπωλείται ασφυκτικά από τους υπαλλήλους της ολιγαρχίας). Και βέβαια, όσα ακόμα αντέχουν, έχουν συχνά να αντιμετωπίσουν –πέρα από τη φίμωση– την ανοιχτή εχθρότητα και καταστολή των ισχυρών.
Για να μην μιλήσουμε για τα δικά μας, ας δούμε τι γίνεται στη «μεγαλύτερη δημοκρατία του πλανήτη», την Ινδία: (και) εκεί ο Τύπος που δεν χτυπά προσοχές στην εξουσία λογοκρίνεται και σφραγίζεται με κάθε πρόσχημα. Οι δημοσιογράφοι που προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους εξαναγκάζονται σε παραίτηση, ή βλέπουν τις εφημερίδες τους να εξαγοράζονται από «επιχειρηματίες» και να μετατρέπονται σε πατσαβούρες (όταν δεν κλείνονται στη φυλακή ως «απολογητές της τρομοκρατίας»). Η Ινδία δεν είναι η χειρότερη περίπτωση. Υπάρχει ας πούμε και η Κατεχόμενη Παλαιστίνη, όπου το τελευταίο εξάμηνο έχει καταγραφεί η εν ψυχρώ δολοφονία 102 δημοσιογράφων από τον ισραηλινό στρατό. Ίσως οι εκτελεστές τους να γιορτάζουν τη σημερινή μέρα με μια μικρή τροποποίηση: θα τη λένε «Παγκόσμια Ημέρα Οριστικής Απελευθέρωσης από τον Ενοχλητικό Τύπο» ή κάτι τέτοιο. Στις ΗΠΑ πάλι, το τελευταίο διάστημα έχουν συλληφθεί όχι ένας και δύο, αλλά 15 δημοσιογράφοι που καλύπτουν (επειδή καλύπτουν;) τον φοιτητικό ξεσηκωμό ενάντια στη συνενοχή της κυβέρνησής τους στο μακέλεμα των Παλαιστινίων. Κι άλλοι 11 έχουν χτυπηθεί από αστυνομικούς ενώ έκαναν ρεπορτάζ. Λεπτομέρειες.
Πάλι καλά που εμείς ζούμε στην Ευρώπη, προμαχώνα αυτών των Θεμελιωδών Ελευθεριών, σωστά; Όχι και πολύ σωστά: π.χ. ο δημοσιογράφος Τζούλιαν Ασάνζ κρατείται σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στη Μεγάλη Βρετανία εδώ και πέντε χρόνια. Το έγκλημά του είναι ότι αποκάλυψε πολλά εγκλήματα πολέμου των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Γι’ αυτό διώκεται από τις ΗΠΑ βάσει ενός νόμου του 1917 περί… κατασκοπείας! Και η Βρετανία ετοιμάζεται να τον εκδώσει (μια πεισματάρικη διεθνής αλληλεγγύη είναι το μόνο που τη φρενάρει ως τώρα). Τα δε μεγάλα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, που μας ζαλίζουν τον έρωτα με την «Παγκόσμια Ημέρα», τσιμουδιά! Πάμε αλλού: στην Τουρκία μόλις προχθές η αστυνομία τραυμάτισε με πλαστικές σφαίρες δύο δημοσιογράφους που κάλυπταν την πρωτομαγιάτικη διαδήλωση (για την ακρίβεια, απόπειρα διαδήλωσης) στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Μπορεί να ήταν και χειρότερα, όπως θα μαρτυρούσαν δεκάδες άλλοι Τούρκοι και Κούρδοι δημοσιογράφοι (αν μπορούσαν να μιλήσουν από το κελί τους, ή από τον τάφο τους). Οπότε το μόνο που ταιριάζει σήμερα είναι η αγγελία που δημοσίευαν παλιά οι καλές οικογένειες των Αθηνών εάν π.χ. είχαν πένθος σε μέρα ονομαστικής γιορτής: «Σήμερον δεν εορτάζωμεν και δεν δεχώμεθα επισκέψεις».
Ε.Φ.
