Από το Μάιο του 2014, τα ελληνικά χωριά της Αζοφικής Θάλασσας Γρανίτναγε-Καράν, Σταραμπέσεβο, Τσερμαλίκ, Κιρίλοβκα, Σταραϊγνάτιεφκα, Στίλα, Ραζντόλνιε-Καράκουμπα, Μπουγάς και Σαρτανά, βρίσκονται μέσα στην επικίνδυνη ζώνη συνεχών βομβαρδισμών. Η τρομερή τραγωδία, στις 24 Ιανουαρίου, στην καρδιά του ουκρανικού Ελληνισμού στη Μαριούπολη, για άλλη μια φορά έδειξε ότι σε όλη αυτή τη γεωπολιτική διελκυστίνδα υποφέρουν απλοί κάτοικοι που πληρώνουν με τις ζωές τους για τα φοβερά σφάλματα των πολιτικών.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, στα ελληνικά χωριά Γρανίτναγε-Καράν, Σταραϊγνάτιεφκα, Ραζντόλνιε-Καράκουμπα, Στίλα, Σταραμπέσεβο και Σαρτανά ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται σε 59 άτομα και των τραυματιών σε πολλές δεκάδες, ενώ έχουν καταστραφεί 473 σπίτια, καταστήματα, σχολεία, αθλητικά κέντρα κ.λπ.. Σ’ αυτά δεν περιλαμβάνονται τα θύματα μέσα στη Μαριούπολη (31 νεκροί και 108 τραυματίες μόνο στο τελευταίο επεισόδιο), στο Ντονιέτσκ, το Σλαβιάνσκ και άλλες πόλεις και χωριά με ελληνικές κοινότητες. Επίσης, μεγάλες είναι οι καταστροφές στην παραγωγή, τις υποδομές και τα μέσα μεταφοράς. Μέχρι σήμερα, στα ελληνικά χωριά Στίλα και Γρανίτναγε-Καράν δεν υπάρχει παροχή ρεύματος και νερού. Οι άνθρωποι επί μέρες ζουν σε υπόγειους χώρους (υπόγεια νοσοκομείων, παλιά καταφύγια, στοές ανθρακωρυχείων). Τα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο. Σε μερικά ελληνικά χωριά επικρατεί πραγματική ανθρωπιστική καταστροφή. Ο Διεθνής Ερυθρός Στρατός έστειλε στο ελληνικό χωριό Σαρτανά οικοδομικά υλικά για την επιδιόρθωση και ανακατασκευή 55 σπιτιών που υπέστησαν ζημιές από βομβαρδισμούς.
Η Ελλάδα δεν έχει βάλει σε εφαρμογή κανένα σχέδιο, πέρα από μια μικρή ανθρωπιστική βοήθεια που έστειλε στον ουκρανικό στρατό. Αντιθέτως, η Πολωνία έστειλε αεροπλάνα με τα οποία, στις 13 Ιανουαρίου, μετέφεραν στην Πολωνία 178 Ουκρανούς πολίτες πολωνικής καταγωγής. Η Ελλάδα θα μπορούσε να προσφέρει μια τέτοια ευκαιρία στους ανθρώπους που έχουν ιδιαίτερη ανάγκη από προστασία, μεταφέροντας τουλάχιστον 200-300 γυναίκες με παιδιά από τα ελληνικά χωριά της Αζοφικής που πλήττονται περισσότερο ή τουλάχιστον να λύσει το ζήτημα απλοποιώντας τη διαδικασία έκδοσης του Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς. Οι οργανώσεις των Ελλήνων στην περιοχή δεν θέλουν εκκένωση των χωριών τους, αλλά ζητούν προσωρινό καταφύγιο για μητέρες, γέρους και μικρά παιδιά.
(Από αναφορές ανυπόγραφες για λόγους ασφαλείας)
Σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης
Η οικονομική κατάσταση σε όλη την Ουκρανία είναι πολύ κακή. Η χώρα βυθίζεται στο χρέος και την συνεπακόλουθη εξάρτηση για να αντιμετωπίσει την πτώση της παραγωγικής δραστηριότητας και το κόστος του πολέμου. Η αξία του ουκρανικού νομίσματος πέφτει συνεχώς. Το φθινόπωρο του 2008, η ισοτιμία ήταν 5 γρίβνιες για ένα δολάριο, σήμερα είναι 16,6 γρίβνιες, και στη μαύρη αγορά 20 γρίβνιες το δολάριο και 26 γρίβνιες το ευρώ από 11 που ήταν πριν από ένα χρόνο.
Στην ανατολική Ουκρανία, που αποτελεί το κέντρο της βαριάς βιομηχανίας της χώρας, έκλεισαν πολλές επιχειρήσεις απολύοντας το προσωπικό τους. Για παράδειγμα, στη Μαριούπολη, 5.500 εργαζόμενοι έμειναν άνεργοι με το κλείσιμο του εργοστασίου ΆζοφΜας και το κολοσσιαίο μεταλλουργικό συγκρότημα Ιλιτσά μείωσε το προσωπικό του από τις 75 στις 35 χιλιάδες. Στο Ντονμπάς, διέκοψαν τη λειτουργία τους 66 από τα 126 ανθρακωρυχεία που τροφοδοτούσαν τα εργοστάσια όλης της χώρας με κάρβουνο.
Τις τελευταίες μέρες, η κυβέρνηση του Κιέβου έκλεισε τα περάσματα προς το Ντονιέτσκ σταματώντας πλέον την τροφοδοσία της πόλης από τις δυτικές περιοχές και εμποδίζοντας τους συνταξιούχους να μετακινούνται προς τη Μαριούπολη και άλλες πόλεις για να πάρουν τις συντάξεις τους, προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση, σαν αντίπραξη στην αιματηρή εκδίωξη των ουκρανικών στρατευμάτων από το κατεστραμμένο αεροδρόμιο του Ντονιέτσκ και από άλλα σημεία κοντά στις θέσεις του στρατού της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ. Ήδη, σε αρκετές περιοχές πολλοί κάτοικοι δεν έχουν πλέον χρήματα και υπάρχει έλλειψη τροφίμων. Οι νεκροί από τις συγκρούσεις ξεπέρασαν τους 5.000, ενώ οι πρόσφυγες υπολογίζονται σε 900 χιλιάδες περίπου. Καθημερινά γίνονται ανταλλαγές πυρών, με βαριά όπλα, τανκς, κανόνια και πυραύλους, ενώ η κυβέρνηση κάνει επιστράτευση και οι αυτονομιστές προσπαθούν να αποκτήσουν αεροπορία. Παράλληλα, διεξάγεται ένας πιο αφανής πόλεμος νυχτερινών επιδρομών και δολιοφθορών. Κατά κανόνα, οι δολοφονίες αμάχων και οι καταστροφές σε σπίτια και δημόσια κτήρια στις περιοχές των αυτονομιστών δεν προβάλλονται ούτε από τα ουκρανικά ούτε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Μέσα στο Ντονιέτσκ, φωτογράφισα πολλά πολιτιστικά κέντρα, μουσεία, αίθουσες συναυλιών, νοσοκομεία, σχολεία και καταστήματα που έχουν καταστραφεί από βομβαρδισμούς. Η επίθεση εναντίον λεωφορείου με πολλούς νεκρούς και τραυματίες μέσα στο Ντονιέτσκ πριν από λίγες μέρες δεν έγινε θέμα στον τύπο και την τηλεόραση.
Σε όλη την περιοχή επικρατεί φόβος και ανασφάλεια, που εντείνεται όχι μόνο από τις ανταλλαγές πυρών, αλλά και από άλλες πράξεις βίας, όπως είναι οι βιαιοπραγίες εθνικιστικών και νεοφασιστικών παραστρατιωτικών ομάδων που χρηματοδοτούνται από ολιγάρχες («μπαταλιόν Αζόφ», «μπαταλιόν Ντνιπρό», «μπαταλιόν ΣάνταΜαρία» κ.ά.), σε βάρος όσων θεωρούνται φιλορώσοι, αλλά και η καταστροφή των μνημείων της ιστορίας των εντόπιων πληθυσμών. Ακόμα και η αποξήλωση των αγαλμάτων του Λένιν, που δεν έχει καμία σχέση ιστορική, πολιτική και ιδεολογική με τον Πούτιν, που θεωρείται ο μεγάλος εχθρός, αποτελεί εκφοβιστική ενέργεια εναντίον των Ρώσων και των ρωσόφωνων Ουκρανών και άλλων κατοίκων της πολυεθνικής ανατολικής Ουκρανίας που αισθάνονται ότι ο πολιτισμός και η ταυτότητά τους βρίσκονται υπό διωγμόν.
Στη Μαριούπολη, στο Ντονιέτσκ και σε ελληνικά χωριά συνάντησα Έλληνες που έχουν πάρει θέση υπέρ της κυβέρνησης του Κιέβου και Έλληνες που έχουν συνταχθεί με τους αυτονομιστές. Ακόμα και στη Μαριούπολη που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Κιέβου, το 70% των κατοίκων της απείχε από τις βουλευτικές εκλογές που πραγματοποίησε η κυβέρνηση του προέδρου Ποροσένκο.
Φόβος, σύγχυση και διχασμός. Μετά από πολλούς μήνες εχθροπραξιών, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δύσκολη, όλο και πιο επικίνδυνη. Και οι Έλληνες της Αζοφικής Θάλασσας είναι σε πολύ δύσκολη θέση, μεταξύ σφύρας και άκμονος.
