Συνέντευξη στους Βασίλη Γεροδήμο και Γιώργο Χάμψα
Στο ταξίδι μας στη Χώρα των Βάσκων* συμμετείχαμε μεταξύ άλλων σε μια γιορτή στο Αλτσασού της Ναβάρας με αφορμή την πρόσφατη αθώωση πέντε μελών της βασκικής οργάνωσης διεθνιστικής αλληλεγγύης Askapena («Απελευθέρωση» στα βάσκικα), που ήταν επί χρόνια υπόδικοι ως «τρομοκράτες». Εκεί μιλήσαμε με τον Βάλτερ Βεντελίν, έναν από τους αθωωθέντες, γι’ αυτήν την περιπέτεια, που κάθε άλλο παρά αποτελεί εξαίρεση. Πράγματι το ισπανικό κράτος, επιμένοντας στην αδιέξοδη πολιτική της σύγκρουσης, εξακολουθεί να διώκει την Πατριωτική Αριστερά και να αρνείται το διάλογο. Μόλις πρόσφατα εξάλλου απελευθερώθηκε, μετά από 5 χρόνια φυλάκισης, ο Βάσκος ηγέτης Αρνάλντο Οτέγκι, και ήδη η «υπηρεσιακή» ισπανική κυβέρνηση του Ραχόι ψάχνει τρόπους να τον φιμώσει για άλλη μια φορά… Όμως η συνεχιζόμενη πολύπλευρη κρίση στο ισπανικό κράτος και οι πιθανές πρόωρες εκλογές ίσως αλλάξουν τα δεδομένα, υποχρεώνοντας τελικά και τη Μαδρίτη να εγκαταλείψει την αδιαλλαξία της.
Είστε εδώ και δεκαετίες δραστήριος στο κίνημα διεθνιστικής αλληλεγγύης. Πώς εσείς και οι τέσσερις συναγωνιστές σας από την οργάνωση αλληλεγγύης Askapena βρεθήκατε υπόδικοι ως τρομοκράτες;
Στην αλλαγή στρατηγικής του κινήματος της βασκικής Πατριωτικής Αριστεράς, της εγκατάλειψης δηλαδή της ένοπλης σύγκρουσης με το ισπανικό κράτος και της στροφής στην προσπάθεια να κερδηθεί η κοινωνική πλειοψηφία στον αγώνα για Ανεξαρτησία και Σοσιαλισμό, το ισπανικό κράτος απάντησε με ακόμα πιο άγρια καταστολή. Αντί να αδράξει την ευκαιρία για να επιλυθεί ειρηνικά και δημοκρατική η σύγκρουση, η Μαδρίτη επέλεξε να εντείνει τις διώξεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι εκείνη ακριβώς την περίοδο, πριν πέντε χρόνια, φυλακίστηκε ο βασικός εκφραστής της νέας στρατηγικής μας, ο Αρνάλντο Οτέγκι. Τότε προφυλακίστηκα κι εγώ, μαζί με άλλους τέσσερις συναγωνιστές της Askapena, και μου επιβλήθηκε πρόστιμο 60.000 ευρώ. Στη συνέχεια αποφυλακιστήκαμε υπό όρους: μας κατέσχεσαν τα διαβατήρια, υποθήκευσαν τα περιουσιακά στοιχεία μας και όρισαν υποχρεωτική παρουσία μας σε αστυνομικό τμήμα κάθε βδομάδα. Η ποινή που ήθελαν να μας επιβάλουν ήταν φυλάκιση 6-12 χρόνια, πέρα από το χρηματικό ποσό που σας ανέφερα ως πρόστιμο, καθώς και να τεθεί η Askapena εκτός νόμου, με την κατηγορία ότι… παίρναμε εντολές από την ΕΤΑ!
Πώς αντιμετωπίσατε αυτή τη δίωξη;
Βρεθήκαμε αντιμέτωποι με δύσκολα διλήμματα: Το να παρουσιαστούμε στο δικαστήριο θα σήμαινε κατά κάποιο τρόπο την αναγνώριση της ισπανικής «δικαιοσύνης». Από την άλλη, οι διεθνείς συνθήκες δεν μας επέτρεπαν να ζητήσουμε άσυλο σε τρίτη χώρα. Ούτε ήταν και λύση να κρυβόμαστε – πώς μπορείς να δουλεύεις και να είσαι χρήσιμος στο κίνημα με αυτό τον τρόπο; Έτσι καταλήξαμε στο ότι θα παρουσιαστούμε στο δικαστήριο, αλλά θα παλέψουμε ώστε να μη νομιμοποιήσουμε αυτή τη διαδικασία, με την πεποίθηση ότι θα νικήσουμε ακόμα κι αν μας καταδικάσουν. Δηλαδή, στόχος δεν ήταν ντε και σώνει η αθώωσή μας, αλλά να κάνουμε ξεκάθαρο ότι, είτε καταδικαστούμε είτε όχι, το ισπανικό κράτος δεν έχει καμιά νομιμότητα. Υπερβήκαμε τον προσωπικό αγώνα μετατρέποντας τη δίκη μας, αλλά και τις υπόλοιπες πολιτικές δίκες εναντίον του κινήματός μας, σε μια ακόμη μορφή της ενιαίας πάλης κατά του ισπανικού κράτους.
Με βάση ποια στοιχεία κατηγορηθήκατε;
Πρώτον, ότι διοργανώναμε «ύποπτα ταξίδια» – δηλαδή ομάδες διεθνιστικής αλληλεγγύης που επισκέπτονταν διάφορες χώρες με στόχο την ενημέρωση για το βασκικό αγώνα, την ανταλλαγή εμπειριών και την εμβάθυνση της αλληλεγγύης μεταξύ λαών και κινημάτων. Δεύτερον, ότι εισάγαμε «παράνομα αγαθά» στη χώρα, π.χ. καφέ από την Κούβα, ζάχαρη από το Εκουαδόρ κ.λπ. Τρίτον, ότι συμμετείχαμε σε «ύποπτες πρωτοβουλίες», ανάμεσα στις οποίες ανέφεραν και το… Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Αθήνας το 2006! Επίσης ότι συνεργαζόμασταν με άλλες αλληλέγγυες στον αγώνα μας οργανώσεις, εξίσου «ύποπτες» προφανώς, μεταξύ των οποίων οι Ζαπατίστας… Ακόμη, ενδείξεις της πιθανής ενοχής μας θεωρήθηκαν οι εκστρατείες που κάναμε για μποϊκοτάζ του Ισραήλ ή της Κόκα-Κόλα! Όλα αυτά μας καθιστούσαν τρομοκράτες στα μάτια του ισπανικού κράτους, που υποστηρίζει ότι όλη αυτή η δραστηριότητα γινόταν κατ’ εντολήν της ΕΤΑ.
Πώς δένει η ζάχαρη από το Εκουαδόρ και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ με την… ΕΤΑ;
Δεδομένης της γελοιότητας, πράγματι, των «στοιχείων» τους, η υποτιθέμενη καθοδήγηση από την ΕΤΑ δεν ήταν παρά η αναγκαία πρόφαση. Το πραγματικό πρόβλημά τους ήταν και συνεχίζει να είναι ότι με τη δράση μας αφενός καταδεικνύουμε και γνωστοποιούμε ευρέως τα εγκλήματα του ισπανικού κράτους απέναντι στις πρώην αποικίες του, όπως και αυτά του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστίνιους κ.λπ. Αφετέρου, ότι καταγγέλλουμε τον εσωτερικό ιμπεριαλισμό απέναντι στους λαούς που ζουν στο σημερινό ισπανικό κράτος αλλά δεν αισθάνονται ισπανοί. Αυτά, συν το γεγονός ότι ανήκουμε στη βασκική Πατριωτική Αριστερά, ήταν αρκετά για να θέλουν να μας κλείσουν το στόμα.
Τελικά τι στάση κρατήσατε;
Καταρχήν, όταν μας προσήγαγαν τελικά στο δικαστήριο, δηλώσαμε ότι δεν μετανιώνουμε για τη δράση μας και ότι, αν αποτελεί έγκλημα, ευχαρίστως θα το ξανακάναμε. Και προτείναμε στην κοινωνία ότι η απάντηση σε τέτοιες διώξεις δεν μπορεί παρά να είναι η μαζική πολιτική ανυπακοή. Έτσι, πριν από τη δίκη δεν αρκεστήκαμε απλώς στην καλή δουλειά των συνηγόρων μας, αλλά παλέψαμε να χτίσουμε μια κίνηση ανυπακοής μέσα στη βασκική κοινωνία. Επίσης ξεκινήσαμε, με τη συνεργασία αλληλέγγυων κινημάτων, καμπάνιες και σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, χώρες της Λατινικής Αμερικής κ.ά.
Πώς υλοποιήθηκε η πολιτική ανυπακοή;
Φτιάξαμε στην Ιρούνια (Παμπλόνα) ένα κοινωνικό στέκι όπου συγκεντρώθηκαν περίπου 500 φίλοι και συναγωνιστές. Αυτοί, λειτουργώντας ως ανθρώπινο τείχος, εμπόδιζαν την αστυνομία να μας συλλάβει – πράγμα που αναμέναμε ότι θα επιχειρήσει, αφού αρνηθήκαμε να εμφανιζόμαστε στο αστυνομικό τμήμα μέρα παρά μέρα. Όλοι ξέραμε ότι στο τέλος η σύλληψη θα γινόταν, αλλά πετύχαμε το στόχο μας: να καταδείξουμε ότι, αν εμείς οι 5 ήμασταν πράγματι «τρομοκράτες», δεν θα μαζεύονταν 500 «κανονικοί» άνθρωποι για να μας προστατεύουν σε 24ωρη βάση. Και αυτό είναι μια εικόνα που δεν μπορεί εύκολα να χειριστεί ή να διαστρεβλώσει κανείς. Έφτασαν στο σημείο, αφού δεν μπορούσαν να συλλάβουν όλον αυτόν τον κόσμο, να ψηφίσουν νόμο ο οποίος ορίζει πρόστιμο έως 6.000 ευρώ σε όσους συμμετέχουν σε τέτοιες κινητοποιήσεις!
Τελικά, όμως, αθωωθήκατε!
Ναι. Σχεδιάζαμε να δώσουμε βάρος στη διεθνή αλληλεγγύη μετά από μια ενδεχόμενη καταδίκη μας. Όμως δεν προλάβαμε: το δικαστήριο μας αθώωσε πριν από αυτό! Εντέλει κέρδισε η στρατηγική μας, καθώς καταφέραμε να τους φτάσουμε στο σημείο, όσο ήμασταν υπόδικοι, να αμαυρώνεται η εικόνα τους περισσότερο από το αν μας αθώωναν. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο αγώνας συνεχίζεται και πως η αλληλεγγύη πρέπει να δυναμώσει αμφίδρομα. Επειδή ο αγώνας για την ελευθερία των λαών είναι κοινός αγώνας όλων μας, και η διεθνής αλληλεγγύη αποτελεί ένα από τα απαραίτητα συστατικά του για να είναι νικηφόρος!
* Βλ. ρεπορτάζ στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας, σελ. 14.
