Η αντιπαράθεση μεταξύ Ερντογάν και Φετουλάχ Γκιουλέν και αυτοί που «έπεσαν απ’ τα σύννεφα»
Η απόφαση του Ερντογάν να θέσει υπό κρατικό έλεγχο την πρώτη σε κυκλοφορία καθημερινή εφημερίδα Ζαμάν και το ειδησεογραφικό πρακτορείο Τζιχάν, που τον αντιπολιτεύονταν, υποτίθεται ότι προκάλεσε σοκ στη διεθνή δημοσιογραφική κοινότητα και στον πολιτικό κόσμο. Σωρός οι καταγγελίες από «έγκριτα» ΜΜΕ και οι επικριτικές δηλώσεις από εκπροσώπους κυβερνήσεων και κομμάτων, περιλαμβανομένων πολλών που έχουν ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με το καθεστώς της Άγκυρας. Δεν υπήρχε λόγος να σοκαριστούν τόσο πολύ: δεν γνώριζαν ότι αποτελεί διαχρονική πολιτική όλων των τουρκικών κυβερνήσεων να λογοκρίνουν ή και απλά να κλείνουν όποια μέσα ενημέρωσης τολμούν να υπερβούν τα όρια της ανοχής τους; Συνήθως βέβαια πρόκειται είτε για αριστερά είτε για φιλοκουρδικά ΜΜΕ, το φίμωμα των οποίων (όπως και οι φυλακίσεις, βασανιστήρια ή και δολοφονίες αριστερών δημοσιογράφων) δεν ξεσηκώνει τέτοια διεθνή κατακραυγή…
Παρ’ όλα αυτά η υπόθεση έχει ενδιαφέρον, δεδομένου ότι αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό επεισόδιο στην αντιπαράθεση μεταξύ του Ερντογάν και του πάλαι ποτέ μέντορά του, του ζάπλουτου ισλαμιστή Φετουλάχ Γκιουλέν, που ζει στις ΗΠΑ. Ο Γκιουλέν, που διατηρεί ένα ευρύτατο δίκτυο οπαδών στην Τουρκία παρά τις διώξεις που υπόκεινται όσοι τον στηρίζουν, βρίσκεται εδώ και 6 χρόνια σε ανοιχτό πόλεμο με τον Ερντογάν. Έναν πόλεμο το αποτέλεσμα του οποίου δεν έχει κριθεί, και έχει ως επίδικο το ποιος θα ελέγξει το μεγάλο εκείνο τμήμα του πληθυσμού που ορίζεται ως «ισλαμικό συντηρητικό» και αποτελεί τη βασική δεξαμενή ψηφοφόρων του κυβερνητικού κόμματος ΑΚΡ. Ενώ οι Ερντογάν και Γκιουλέν ξεκίνησαν χέρι-χέρι την πολιτική «καριέρα» τους στοχοποιώντας το παλιό κεμαλικό «βαθύ κράτος», κατέληξαν σε ένα διόλου φιλικό διαζύγιο αφού και οι δύο διεκδικούσαν την πρωτοκαθεδρία του ισλαμικού κινήματος. Έκτοτε ο Γκιουλέν ζει στις ΗΠΑ, που του έχουν προσφέρει άσυλο και τον διατηρούν ως ενοχλητικό αγκάθι στα πλευρά ενός Ερντογάν που, δίχως αυτό το εμπόδιο, ίσως γινόταν εντελώς ανεξέλεγκτος.
Η βίαιη αλλαγή γραμμής της Ζαμάν, που πουλούσε καθημερινά σχεδόν 700.000 φύλλα και θεωρούνταν από τους βασικούς διαμορφωτές της τουρκικής κοινής γνώμης, σίγουρα αποτελεί πλήγμα για τον Γκιουλέν. Αντίστοιχα σημαντικά πλήγματα έχει καταφέρει και ο ίδιος στο παρελθόν, όταν για παράδειγμα το 2013 ένας εισαγγελέας προσκείμενος στο κίνημά του άρχισε τις διώξεις εναντίον στενών συνεργατών και συγγενών του Ερντογάν για διαφθορά. Στις σημερινές ασταθείς συνθήκες όμως, με την Τουρκία να έχει ανοίξει πολλά μέτωπα και ταυτόχρονα να είναι ικανή να εκβιάζει την Ε.Ε. με το προσφυγικό, ο ενδοϊσλαμικός εμφύλιος αποκτά ιδιαίτερη οξύτητα και φανερώνει την πιεστική ανάγκη του Ερντογάν να πάρει ανάσες φιμώνοντας τους εσωτερικούς αντιπάλους του. Το αν θα τα καταφέρει, δεν θα εξαρτηθεί μόνο από την όποια αντίδραση του Γκιουλέν.
Γ.Α.
