1ο μέρος
του Πολ Λαρούντι*
Έχει αποδειχθεί η ατιμωρησία που επιφυλάσσεται στην αστυνομία των ΗΠΑ όταν σκοτώνει και φέρεται βάναυσα σε μαύρους, αυτόχθονες Αμερικανούς, άλλες μειονότητες και φτωχούς. Ήταν πάντα σαφές στα θύματά της ότι αυτή η στάση απαιτεί επανόρθωση. Αλλά τώρα πολλοί περισσότεροι συνειδητοποιούν αυτό το γεγονός. Και αρχίζουν να υποβάλουν τις αναγκαίες ερωτήσεις όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, και το ξεκίνημα ενός δύσκολου καθήκοντος: την πραγματοποίηση των αλλαγών που απαιτούνται ώστε να ανοίξει ο δρόμος προς μια πολύ διαφορετική κοινωνία.
Τα προβλήματα όμως πάνε πολύ πέρα από την αστυνομία. Ο τρόπος με τον οποίο κυβέρνηση και αστυνομία μεταχειρίζονται τα περιθωριοποιημένα μέλη της κοινωνίας μας καθρεφτίζει το πώς οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τους υπαλλήλους τους. Καθρεφτίζει το πώς η ιατρική και φαρμακευτική βιομηχανία μεταχειρίζεται τους ασθενείς της. Το πώς αντιμετωπίζουμε τους άστεγους. Είναι η αιτία για την οποία δεν επενδύουμε στην παιδεία ή στο να την κάνουμε προσιτή σε όλους. Είναι η αιτία για την οποία η βιομηχανία μολύνει το περιβάλλον μας. Είναι η αιτία για την οποία το διεφθαρμένο εκλογικό μας σύστημα δεν αφήνει χώρο παρά μόνο για υποψήφιους που έχουν προεπιλεγεί από μια κρυφή δομή εξουσίας, μετατρέποντας έτσι τις εκλογές, το υποτιθέμενο επίκεντρο της δημοκρατίας, σε παρωδία. Είναι η αιτία για την οποία οι πολυεθνικές σφίγγουν με σιδερένια πυγμή οτιδήποτε στην κοινωνία μας, μετατρέποντας τους πολίτες σε πηγές άντλησης κέρδους και υποκείμενα εκμετάλλευσης προς όφελος των μετόχων. Είναι η αιτία για την οποία οι σπεκουλαδόροι μπορούν να αποσπούν προμήθειες της τάξης του δισεκατομμυρίου και άνω μέσα από χρηματιστικές συναλλαγές που προκαλούν τη χρεοκοπία εκατομμυρίων Αμερικανών. Είναι η αιτία για την οποία οτιδήποτε βλέπουμε, ακούμε και διαβάζουμε ανήκει σε ελάχιστες γιγάντιες εταιρίες και ολιγάρχες, που εξασφαλίζουν ότι τα πάντα θα λογοκρίνονται έτσι ώστε το κοινό να αποδέχεται την επικυριαρχία τους. Είναι η αιτία για την οποία υπάρχει η αστυνομία: να διαφυλάττει την εξουσιαστική δομή μέσα από πολιτικές υποταγής και βαναυσότητας. Είναι η αιτία για την οποία υπάρχει το απέραντο βιομηχανικό σύμπλεγμα των φυλακών: να φέρνει πλούτο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις που το διαχειρίζονται και εκμεταλλεύονται τους πόρους του. Τελικά, είναι η αιτία για την οποία οι ΗΠΑ είναι ο παγκόσμιος χωροφύλακας που επιβάλλει τη βούλησή του σε όλο τον κόσμο, τον οποίο εκμεταλλεύεται προς όφελος των πολυεθνικών και των ολιγαρχών των ΗΠΑ, συντρίβοντας και καταστρέφοντας όσες χώρες δεν συμμορφώνονται επαρκώς με τη βορειοαμερικανική «ηγεσία». Της οποίας το σύνθημα είναι: «Θα κάνετε αυτό που σας λέμε, αλλιώς… θα σας φέρουμε τη δημοκρατία».
Το πώς αντιμετωπίστηκε η πανδημία του κορωνοϊού παρέχει ένα εξαίρετο παράδειγμα της ανεπάρκειας και βαρβαρότητας του συστήματος των ΗΠΑ, και της αποτυχίας του να απαντήσει στις ανάγκες της κοινωνίας
Απαιτείται αλλαγή του συστήματος
Αυτοί και άλλοι ακόμη παράγοντες καθορίζουν τη βάση του τρόπου λειτουργίας της αστυνομίας. Και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ο καθένας χώρια. Για να υπάρξει μια αισθητή, πραγματική αλλαγή στη σημερινή αστυνομική βαναυσότητα και τον ρατσισμό, πρέπει να κατανοήσουμε ότι και τα δύο αυτά φαινόμενα είναι ενδημικά στην κοινωνία μας. Κι ότι ο μόνος τρόπος επίτευξης πραγματικής αλλαγής είναι μια αλλαγή όλου του συστήματος, από άκρη σε άκρη της κοινωνίας.
Το πώς αντιμετωπίστηκε η πανδημία του κορωνοϊού παρέχει ένα εξαίρετο παράδειγμα της ανεπάρκειας και βαρβαρότητας του συστήματος των ΗΠΑ, και της αποτυχίας του να απαντήσει στις ανάγκες της κοινωνίας. Στο απλούστερο επίπεδο, οι ΗΠΑ απέτυχαν να παράσχουν φροντίδα σε εκατομμύρια των ανθρώπων τους που δεν είχαν σπίτι ή υγειονομική ασφάλιση – και μετατράπηκαν έτσι σε πρωταρχικούς φορείς της ασθένειας. Άλλα έθνη είχαν ήδη δωρεάν εθνικά συστήματα υγείας, κι έτσι μπόρεσαν να παράσχουν όση προστασία και θεραπεία τους επέτρεπαν οι δυνατότητές τους σε όλο το λαό τους – ακόμη κι αν, σε ορισμένες περιπτώσεις, χρειάστηκαν τη συνδρομή και άλλων εθνών για την ενίσχυση των πόρων που διέθεταν.
Οι ΗΠΑ, όχι. Όσοι ανασφάλιστοι ασθενείς κατέφυγαν σε νοσοκομεία και επιβίωσαν, βρήκαν να τους περιμένουν τιμολόγια δεκάδων χιλιάδων δολαρίων, ή και ακόμη μεγαλύτερων ποσών. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο πολλοί ασθενείς απέφυγαν να αναζητήσουν νοσοκομειακή περίθαλψη – και είτε ανάρρωσαν από μόνοι τους είτε αποβίωσαν.
Μετασχηματισμός της οργής σε μοχλό αλλαγής
Η σειρά των άρθρων που ξεκινά με αυτό το 1ο μέρος θα εξετάσει τις ατέλειες εκείνες των ΗΠΑ που οδήγησαν σε αυτά και άλλα συστημικά προβλήματα. Και θα προτείνει λύσεις. Δεν αμφιβάλλω ότι παρέλειψα να αναφέρω κάποια προβλήματα, κι ότι οι προτεινόμενες λύσεις σηκώνουν βελτιώσεις – ή ότι μπορεί να υπάρχουν και άλλες, καλύτερες εναλλακτικές λύσεις. Αλλά ας αρχίσουμε τουλάχιστον να τις συζητάμε!
Η κόκκινη κλωστή η οποία συνδέει όλες τις προτάσεις που θα ακολουθήσουν είναι η πεποίθηση ότι η δομή εξουσίας στις ΗΠΑ πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων. Οι αποδυναμωμένοι πρέπει να αποκτήσουν ισχύ, και οι δυνατοί να αναγνωρίσουν ότι δεν μπορούν πια να κυριαρχούν πάνω στην κοινωνία μας. Καθώς αυτή η αλλαγή θα αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά, η κοινωνία μας θα μετασχηματιστεί.
Αλλά πώς θα συμβεί αυτό; Πώς μπορούμε να βρεθούμε εκεί ξεκινώντας από εδώ; Δεν έχω την απάντηση σ’ αυτό, ούτε καν μια πρόταση… αλλά αυτό ακριβώς δεν είναι το επίδικο των διαδηλώσεων και των ξεσηκωμών; Η οργή και η απογοήτευση πρέπει να μετασχηματιστούν σε μοχλό αλλαγής της δομής εξουσίας. Κι αυτό είναι κάτι που αφορά τον λαό –δηλαδή όλους μας– και τον τρόπο που οργανωνόμαστε.
Η σειρά αυτών των άρθρων αποσκοπεί να προσφέρει προτάσεις για τον δρόμο στον οποίο πρέπει να ταξιδέψουμε ώστε να επιτύχουμε τις απαιτούμενες αλλαγές.
1ο μέρος: Αναδιανομή εισοδήματος
Μια δίκαιη και λειτουργικά βέλτιστη κοινωνία είναι αδύνατη όταν η τεράστια πλειοψηφία του πλούτου της βρίσκεται στα χέρια λίγων προνομιούχων, ενώ η φτώχεια εξακολουθεί να μαστίζει τη χώρα. Οι διαφορές στον πλούτο –και ιδίως οι κραυγαλέες διαφορές στον πλούτο– είναι η βάση της διαφθοράς, των προνομίων και των καταχρήσεων. Η ενδυνάμωση των μαύρων, των ιθαγενών λαών, άλλων μειονοτήτων, και των φτωχών, εξαρτάται από το αν θα δημιουργηθεί ένας οικονομικά ασφαλής πληθυσμός, ικανός να αντιστέκεται στην εκμετάλλευση και την καταπίεση. Οι διαφορές στο εισόδημα πρέπει να μειωθούν σε μεγάλο βαθμό προκειμένου να έχουμε μια κοινωνία δίκαιη όχι μόνο στα λόγια αλλά και έμπρακτα.
Η βάση της ατομικής οικονομικής ασφάλειας είναι ένα καθολικό βασικό εισόδημα (UBI). Όταν κάθε άτομο θα έχει ένα σίγουρο ελάχιστο εισόδημα, που θα είναι αναγνωρισμένο δικαίωμά του και δεν θα μπορεί να καταργηθεί, οι άνθρωποι δεν θα είναι πλέον ευάλωτοι απέναντι στις ισχυρές ελίτ και την οικονομική εκμετάλλευση, και θα είναι ικανοί να συμμετέχουν ουσιαστικά στη λήψη αποφάσεων και στο σχεδιασμό της κοινωνίας μας.
Το προηγούμενο για ένα τέτοιο δικαίωμα ήδη υφίσταται. Δεν πρόκειται για κάτι νέο. Το αποκαλούμε Κοινωνική Ασφάλιση, και είναι κομμάτι της Αμερικής από το 1935. Απλά χρειάζεται επέκταση ώστε να καλύπτει κάθε άτομο στην κοινωνία μας, από τη μέρα που γεννιέται. Σήμερα η Κοινωνική Ασφάλιση παρέχει ένα ελάχιστο εισόδημα στους ηλικιωμένους και τους ανάπηρους. Για πολλούς, είναι το μοναδικό τους εισόδημα. Αυτός ήταν ο σκοπός όταν πρωτοκαθιερώθηκε επί προεδρίας Ρούζβελτ. Πρόκειται για ένα δικαίωμα που δεν εξαρτάται από κάποιον εργοδότη.
Ελάχιστο εισόδημα και πραγματικός φόρος εισοδήματος
Παρά την επιτυχία του, αυτό το ελάχιστο εισόδημα χρειάζεται αρκετές αναθεωρήσεις προκειμένου να απαντά στα αιτήματα μετασχηματισμού της κοινωνίας μας. Πρώτον, είναι αναγκαίο να διασφαλίζει ότι κανείς δεν θα πέφτει κάτω από το όριο φτώχειας. Κανείς. Αυτό το εισόδημα κοινωνικής ασφάλισης δεν θα είναι φορολογητέο και θα πρέπει να κρατά τους πάντες πάνω από το όριο της φτώχειας.
Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους αυτής της Κοινωνικής Ασφάλισης θα καλύπτεται από τον υπαρκτό και σήμερα φόρο 12,4% επί του εισοδήματος (ο μισός από τον οποίο καταβάλλεται από τους εργοδότες σε περίπτωση εξαρτημένης σχέσης εργασίας), ο οποίος θα πρέπει να επιβάλλεται επί κάθε εισοδήματος υψηλότερου του ελάχιστου – σε όλη την έκτασή του, ώστε οι πλούσιοι να πληρώνουν αυτό το ποσοστό για όλο το εισόδημά τους. Συμφωνούμε όλοι ότι μπορούν να το αντέξουν, κι ότι οι συμπολίτες τους το έχουν ανάγκη και το αξίζουν. Οι πλουσιότεροι θα πρέπει να συμβάλλουν περισσότερα.
Ο φόρος εισοδήματος θα πρέπει να κλιμακώνεται πολύ περισσότερο από σήμερα, χωρίς τις «εκπτώσεις» που ισχύουν τώρα και χάρη στις οποίες οι πλούσιοι και οι επιχειρήσεις πληρώνουν συμβολικούς ή και καθόλου φόρους. Οι κλίμακες θα πρέπει να επιστρέψουν σε επίπεδα παρεμφερή αυτών της δεκαετίας του 1950. Ένα τέτοιο μέτρο ευελπιστούμε ότι θα συμβάλει στη μείωση της συγκέντρωσης πλούτου και ισχύος από δισεκατομμυριούχους και άλλους πλούσιους, και θα ενδυναμώσει ένα νέο και πιο εξαπλωμένο πληθυσμό οικονομικά ασφαλών πολιτών – οι οποίοι θα έχουν πλέον τα μέσα να αρνηθούν τις κακοπληρωμένες δουλειές και να αντισταθούν στον καταναγκασμό και την υποταγή.
Ο φόρος εισοδήματος θα πρέπει να κλιμακώνεται πολύ περισσότερο από σήμερα, χωρίς τις «εκπτώσεις» που ισχύουν τώρα και χάρη στις οποίες οι πλούσιοι και οι επιχειρήσεις πληρώνουν συμβολικούς ή και καθόλου φόρους
Για μια πιο ελεύθερη και ανεξάρτητη εργατική δύναμη
Υπάρχουν ορισμένοι που θα ισχυριστούν ότι δεν αντέχουμε να δώσουμε τόσο πολλά λεφτά σε τόσο πολλούς ανθρώπους. Έχοντας δει την κυβέρνησή μας να μοιράζει δώρα αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων στη διάρκεια της κρίσης του COVID-19, κυρίως στις εταιρίες της Γουόλ Στριτ, θα πρέπει να θεωρούμε τέτοιους ισχυρισμούς ως το άκρον άωτον του παραλογισμού.
Σε επόμενα μέρη αυτού του κειμένου θα συζητήσουμε και άλλες πηγές χρηματοδότησης, ορισμένες εκ των οποίων πολύ μεγαλύτερες από έναν κλιμακωτό φόρο εισοδήματος, από την κατάργηση των «εκπτώσεων» που απολαμβάνουν οι πλούσιοι κ.λπ. Οι όποιες ανησυχίες για τη δυνατότητα χρηματοδότησης του UBI είναι εντελώς αδικαιολόγητες και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με τρόπο αποτρεπτικό της επιδίωξης μιας δικαιότερης και πιο βιώσιμης κοινωνίας.
Υπάρχουν επίσης κι αυτοί που υποστηρίζουν ότι το εισόδημα θα πρέπει να εξαρτάται από την απασχόληση, λέγοντας ότι δεν έχουμε καμιά δικαιολογία να παρέχουμε εισόδημα σε κάποιον που δεν απασχολείται κερδοφόρα. Αλλά η σχέση μεταξύ απασχόλησης και εισοδήματος είναι ήδη αδύναμη στην περίπτωση της Κοινωνικής Ασφάλισης. Το Εισόδημα Κοινωνικής Ασφάλισης δεν βασίζεται σε αποταμίευση, και δεν περιορίζεται από το πόσα αποταμίευσε κάποιος. Έχει το νόημα της οικονομικής ασφάλειας, ανεξάρτητα από το πόσα κέρδιζε στο παρελθόν ο δικαιούχος του…
Δεν έχουμε ανάγκη την πλήρη απασχόληση με την παραδοσιακή έννοια. Το UBI παρέχει απλά το εισόδημα που είναι αναγκαίο για την αποφυγή της φτώχειας. Αλλά ταυτόχρονα επιτρέπει στα άτομα να διαθέτουν μια ευρύτερη γκάμα επιλογών καριέρας, ή να βαθύνουν την εκπαίδευσή τους, ή να ακολουθήσουν τα καλλιτεχνικά όνειρά τους, ή να δημιουργήσουν νέες επιχειρηματικές ιδέες. Το UBI δημιουργεί μια πιο ελεύθερη και πιο ανεξάρτητη εργατική δύναμη, ικανή να ακολουθήσει τόσο τις παραδοσιακές όσο και τις μη παραδοσιακές μορφές εργασίας. Μια καθολική Κοινωνική Ασφάλιση, ένα UBI, αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την ενδυνάμωση που θα μετασχηματίσουν την κοινωνία μας.
* Ο Πολ Λαρούντι είναι Αμερικανός ιρανικής καταγωγής, στέλεχος του διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη και της πρωτοβουλίας «Ένα Καράβι για τη Γάζα». Έχει συλληφθεί και απελαθεί από το Ισραήλ και την Ινδία. Ζει από τη δουλειά του ως τεχνικός πιάνου. Το παρόν 1ο μέρος του κειμένου του δημοσιεύθηκε στις 20/6/2020 στον δικτυακό τόπο Dissident Voice (dissidentvoice.org), που αυτοπροσδιορίζεται ως «ριζοσπαστικό δελτίο στον αγώνα για ειρήνη και κοινωνική δικαιοσύνη». Εδώ παρατίθεται με μικρές συντμήσεις και μεσότιτλους της Σύνταξης. Ο συγγραφέας διευκρινίζει ότι καλωσορίζει κριτικές και προτάσεις στη σελίδα του στο facebook (www.facebook.com/paul.larudee).
Μετάφραση: Ερρίκος Φινάλης
Τα επόμενα μέρη του Μανιφέστου
Στα άρθρα που θα ακολουθήσουν θα εξετάσουμε άλλα στοιχεία που θα ξαναφτιάξουν την κοινωνία μας. Αυτά περιλαμβάνουν:
► Τη μελέτη ενός εθνικού σχεδίου υγείας μέσω της επέκτασης και αναθεώρησης του υπάρχοντος συστήματος Medicare.
► Την απάντηση στις ανάγκες στέγης του πληθυσμού μας, και ιδίως των αστέγων.
► Την παροχή ενός καθαρού και υγιούς περιβάλλοντος διαβίωσης για όλους μας, αλλά κυρίως για τους πλέον ευπαθείς ανάμεσά μας.
► Τη βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού μας συστήματος και της προσβασιμότητας σε αυτό, περιλαμβανομένης μιας ποιοτικής και δωρεάν ανώτατης εκπαίδευσης.
► Την ενδυνάμωση του λαού στη διακυβέρνηση, πιο ελεύθερα και προσβάσιμα εκλογικά δικαιώματα, τερματισμό του συστήματος των Εκλεκτόρων, εξάλειψη των ισχυρών ελίτ και προστασία των δικαιωμάτων όλων – περιλαμβανομένου του δικαιώματος πλήρους κυριαρχίας για τα αυτόχθονα αμερικανικά έθνη και επαναδιαπραγμάτευση των αποζημιώσεων.
► Μεγαλύτερους περιορισμούς στα προνόμια των εταιριών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, και πιο δημοκρατικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και ένα υπουργικού επιπέδου Τμήμα Προστασίας Καταναλωτή, μεταρρύθμιση των υποθηκών, κατάργηση των χρηματιστηριακών παραγώγων, και άλλες μεταρρυθμίσεις στα ιδρύματα και τις πρακτικές του επενδυτικού και χρηματοπιστωτικού τομέα.
► Υποστήριξη των εργατικών συνδικάτων και επέκτασή τους στους ακόμα ανοργάνωτους εργάτες, μεγαλύτερη συμμετοχή στη διεθνή οργάνωση μέσω συνδικάτων, περιλαμβανομένης της απαγόρευσης (ή παρεμπόδισης μέσω αντικινήτρων) εισαγωγής προϊόντων που έχουν παραχθεί σε εργοστάσια όπου απαγορεύεται η συνδικαλιστική δράση.
► Μεγαλύτερη πρόσβαση σε μη πολίτες των ΗΠΑ να εισέρχονται νόμιμα στη χώρα για εργασία, και προστασία των χωρίς χαρτιά μεταναστών, καθώς και φιλελευθεροποίηση του συστήματος απόκτησης της υπηκοότητας των ΗΠΑ.
► Τερματισμό της συγκέντρωσης των ΜΜΕ στα χέρια μιας ολιγάριθμης ελίτ, τέλος στις μονοπωλιακές πρακτικές και τη λογοκρισία, και ιδίως την πολιτικά κατευθυνόμενη λογοκρισία και άσκηση επιρροής από τα κοινωνικά δίκτυα.
► Πλήρη αλλαγή της αστυνόμευσης, με μεγαλύτερους περιορισμούς στη χρήση βίας, κοινοτικό έλεγχο για την πρόσληψη/απόλυση/πειθαρχία των αστυνομικών, εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου πρόσληψης και εκπαίδευσης των αστυνομικών, προώθηση της αλλαγής νοοτροπίας στην αστυνομία – και πώς επιτυγχάνεται.
► Μείωση των φυλακίσεων και κατάργηση του βιομηχανικού συμπλέγματος των φυλακών.
► Κλείσιμο όλων των στρατιωτικών εγκαταστάσεων των ΗΠΑ εκτός του εδάφους τους, τερματισμό των επεμβάσεων και της ανάμιξης σε υποθέσεις άλλων χωρών. Τέλος στις παράνομες επιχειρήσεις της CIA και κατάργηση της AUMF (Άδεια Χρήσης Στρατιωτικής Δύναμης).
► Σεβασμό της κυριαρχίας των άλλων εθνών.
