του Ηρόστρατου
Γνωριμία με την άγνωστη χώρα της αναπηρίας
Σκηνή πρώτη, αρχές δεκαετίας ’90: Κάνω το πρώτο μου τηλεοπτικό ρεπορτάζ. Θέμα: Σκύλος οδηγός τυφλού. Ο Μπόνγκο, ένα μαύρο λαμπραντόρ οδηγεί το αφεντικό του σε ένα λαβύρινθο εμποδίων. Για πρώτη φορά βλέπω εκεί που ήμουν εγώ τυφλός. Η πόλη είναι εχθρική για οποιονδήποτε μη αρτιμελή ή απλώς «εμποδιζόμενο».
Σκηνή δεύτερη, 2000: Πηγαίνω να δω ένα θεατρικό έργο: Τη χορεύτρια με ρόδες. Ηθοποιός σε καροτσάκι δείχνει πόσα μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος. Η ομορφιά και το ταλέντο δεν έχουν να κάνουν με την αρτιμέλεια.
Σκηνή τρίτη, λίγο καιρό αργότερα: Στην Αγία Παρασκευή φτιάχνουν ειδικά πεζοδρόμια με διαδρομές για τυφλούς. Στη συνέχεια ο εργολάβος τοποθετεί στη διαδρομή των τυφλών κολωνάκια για να μην παρκάρουν τα αυτοκίνητα. Μέχρι σήμερα (2014) τα κολωνάκια παραμένουν στη θέση τους. Κανείς δεν φαίνεται να νοιάζεται.
Σκηνή τέταρτη, 2014: Εργάζομαι πάνω σε μια έρευνα για τα άτομα με αναπηρία. Αναλγησία, ρατσισμός, αποκλεισμός, αδιαφορία. Κοινή διαπίστωση όλων ότι «τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα είναι αόρατα» διότι πουθενά δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν. Δεύτερη διαπίστωση: χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας και κουλτούρας.
Σκηνή πέμπτη, αισιόδοξη, 2014: Μαθαίνω ότι η Κίνηση Χειραφέτησης ΑμεΑ: «Μηδενική Ανοχή», σε συνεργασία με την Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία και το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός αποφάσισαν την οργάνωση τριημέρου γνωριμίας με την «άγνωστη χώρα της αναπηρίας» στις 20, 21 και 22 Ιουνίου 2014.
Σήμερα, Σάββατο και αύριο, Κυριακή είναι πλήθος οι ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις… Σκέφτομαι ότι σε δήμους και περιφέρειες που «κερδίσαμε» μπορούμε να αρχίσουμε να δουλεύουμε για ένα άλλο πρόσωπο της κοινωνίας. Χωρίς αποκλεισμούς. Πρέπει, όμως, πρώτα να γνωρίσουμε τον κόσμο της αναπηρίας.
Διαβάζω, ανάμεσα στα άλλα:
«…Η κυρίαρχη στάση που επιβάλλεται από τα ΜΜΕ, είναι να παρουσιάζεται συνήθως η αναπηρία ως περιθωριακό φαινόμενο. Η ίδια η τέχνη και το περιεχόμενό της είναι συχνά απαγορευμένος καρπός στους ανθρώπους με αναπηρία της χώρας μας.
Μέσα από τις δράσεις του τριημέρου αυτού, που θα περιλαμβάνουν θέατρο, χορόδραμα, προβολές ντοκιμαντέρ, workshops αλλά και συζητήσεις, αξιώνουμε την απομυθοποίηση του φαινομένου της περιθωριοποίησης και την παρακίνηση των συμπολιτών/συμπολιτισσών μας να συμμετέχουν σε αυτή την ανθρώπινη εμπειρία, μια εμπειρία που θα τους αποκαλύψει αυτό που υπάρχει πίσω από αυτό που φαίνεται…».
Το Εμπρός ανοίγει δρόμους, η Δικαιοσύνη τους κλείνει
Γράφω αυτές τις γραμμές ενώ επίκειται η δίκη (είχε οριστεί για την Πέμπτη, 19 Ιουνίου) των ηθοποιών που είχαν συλληφθεί σε αστυνομική επιχείρηση για το κλείσιμο του θεάτρου Εμπρός, στις 30 Οκτωβρίου, την ώρα που έκαναν πρόβα. Κρατήθηκαν επί ένα 24ωρο με την αυτόφωρη διαδικασία και στη συνέχεια παραπέμφθηκαν σε δίκη με τις κατηγορίες «της παραβίασης «σφραγίδων, διατάραξης οικιακής ειρήνης και κατ’ εξακολούθηση κατάληψης δημοσίου κτιρίου»…
Η κυβέρνηση των δωσίλογων (αλήθεια, γιατί «ξεχάσαμε» να την χαρακτηρίζουμε ως τέτοια;) δεν ανέχεται διαφορετικές φωνές, δεν ανέχεται αυτοδιαχειριστικά πειράματα, δεν ανέχεται την κοινωνία της δημιουργίας και της αλληλεγγύης. Εμείς, ας στηρίξουμε εμπράκτως και με την παρουσία μας τον αγώνα που δίνεται στο Εμπρός.Ας δημιουργήσουμε πολλά Εμπρός και στις γειτονιές μας!
Ματαρόα
Δύσκολοι καιροί για ηθοποιούς που σέβονται το ρόλο τους και «ποιούν ήθος»… Πολλοί είναι, πάντως, εκείνοι που δεν το βάζουν κάτω. Όπως η ομάδα των Ελλήνων καλλιτεχνών που ζουν στην Ελλάδα και τη Γαλλία και εδώ και ενάμιση χρόνο εργάζονται πάνω σε μια παράσταση βασισμένη στο βιβλίο Το ταξίδι του Ματαρόα 1945 – Στον καθρέφτη της μνήμης, της Νέλλης Ανδρικοπούλου, καθώς επίσης και σε ιστορικά ντοκουμέντα, αρχεία, έργα και μαρτυρίες επιβαινόντων και συνεντεύξεις όσων βρίσκονται εν ζωή.
Θυμίζω ότι το Ματαρόα είναι το καράβι με το οποίο διέφυγε στη Γαλλία μια ομάδα 130 διανοουμένων το Δεκέμβριο του 1945. Ήταν μια πρωτοβουλία του Οκτάβιου Μερλιέ και του Ροζέ Μιλιέξ, διευθυντή και υποδιευθυντή αντίστοιχα του Γαλλικού Ινστιτούτου.
Η παράσταση πρόκειται να ανέβει τον προσεχή Νοέμβριο, στο Théâtre du Soleil, στο Παρίσι, σε σκηνοθεσία της Hélène Cinque. Στόχος της ομάδας είναι να πραγματοποιηθεί «ένα συμβολικό “ταξίδι επιστροφής”, παρουσιάζοντας την παράσταση σε όλες τις πόλεις-σταθμούς του ταξιδιού, καταλήγοντας πίσω στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015». Το εγχείρημα αυτό στηρίζεται στους συμμετέχοντες, αλλά και σε όλους εμάς που μπορούμε να βοηθήσουμε να καλυφθούν τα έξοδα μέσω crowdfunding.
Για να βοηθήσετε μπορείτε να μπείτε εδώ:
https://www.indiegogo.com/projects/mataroa-la-memoire-trouee
* Στη φωτογραφία, έξω από το Theatre du Soleil, κάποια μέλη της ομάδας του Mataroa: Ελίτα Κουνάδη, Νίκος Κυπουργός, Helene Cinque, Κυβέλη Καστοριάδη, Δημήτρης Ντάσκας.
