Όταν οι καλλιτέχνες νομιμοποιούν το πραξικόπημα εναντίον της ΕΡΤ
του Μάνου Καλογιάννη
Έμαθα, πρόσφατα, μέσω του Διαδικτύου, ότι ο νέος κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας της χώρας, η περιβόητη ΝΕΡΙΤ, απέκτησε τις πρώτες εκπομπές της. Ορισμένες από αυτές αποτελούν, κατ’ ουσίαν, συνέχεια εκπομπών που ήδη υπήρχαν στην πάλαι ποτέ ΕΡΤ, ενώ άλλες είναι καινούργιες. Στις τελευταίες συγκαταλέγονται και, κατά κάποιο τρόπο, ξεχωρίζουν δύο: Τα στέκια-ιστορίες αγοραίου πολιτισμού του σκηνοθέτη Νίκου Τριανταφυλλίδη και Μουσική παντού του τραγουδοποιού Κωστή Μαραβέγια.
Κάπου εδώ εντοπίζουμε ένα σημείο, όπου «οφείλουμε» να σιωπήσουμε μπροστά στη «συντελεσμένη θετικότητα», επικυρώνοντας εκείνη τη βολική λήθη στην οποία βουλιάζουν τα πάντα σε αυτόν τον τόπο. Με τα λόγια του Κ. Μαραβέγια: «Προσωπικά, προτιμώ να στρέφω το βλέμμα μου προς το μέλλον με αισιοδοξία και δημιουργική διάθεση. Εφόσον, λοιπόν, η Δημόσια Τηλεόραση υφίσταται, με τις όποιες αδυναμίες της και θα εξακολουθεί να υφίσταται ανάμεσα σε εναλλαγές κυβερνήσεων και διευθυντών, σε πήγαινε-έλα συντελεστών και στελεχών που, αργά ή γρήγορα, θα ξεχαστούν, καλό είναι να την υποστηρίζουμε όπως μπορούμε και με όσες δυνάμεις διαθέτουμε. Είναι ευκολότερο να ασκεί κανείς κριτική από το να συνεισφέρει θετικά στην δημιουργία. […] Πιστεύω στην ελευθερία και στην αλληλεγγύη. Για αυτό τον λόγο μένω εκτός κομμάτων και παρωχημένων ιδεολογημάτων επιλέγοντας την αυτονομία και την ανθρωπιά».
Ας αναλάβω συνειδητά, επομένως, τον ρόλο κάποιου που υπερασπίζεται «παρωχημένα ιδεολογήματα» κι επιμένει, κόντρα στον καιρό, να ισχυρίζεται ότι εάν κανένας σκηνοθέτης, σεναριογράφος, συγγραφέας ή μουσικός δεν δεχόταν να εμφανιστεί στο συγκεκριμένο μόρφωμα (πόσο μάλλον να δημιουργήσει εκπομπές γι’ αυτό…) η ΝΕΡΙΤ θα παρέμενε τελείως «ξεκρέμαστη». Ένα ολόμαυρο «κενό» που θα εξακολουθούσε να θυμίζει τον -αυταρχικό, κυνικό και αντιδημοκρατικό- τρόπο με τον οποίο προέκυψε, όταν ένας κατάπτυστος πρωθυπουργός ακροδεξιών πεποιθήσεων αποφάσισε να κλείσει εν μία νυκτί τη δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση μιας ολόκληρης χώρας. Κι ότι θα περίμενα από τους «προοδευτικούς» ανθρώπους (στους οποίους συνήθως συγκαταλέγουμε και τους καλλιτέχνες) να μην «νομιμοποιούν» με την παρουσία τους αυτό το «έγκλημα», αλλά να το επισημαίνουν, να το στηλιτεύουν, να το αντιμάχονται.
Φαίνεται, ωστόσο, ότι συνιστά κάποιου είδους αμαρτία προς το πνεύμα της εποχής η απόρριψη οποιασδήποτε δελεαστικής πρότασης. Ως εάν κατηγορική προσταγή των καιρών μας να αποτελεί η απαίτηση να γραπώνουμε οποιαδήποτε ευκαιρία παρουσιάζεται στον δρόμο μας. Να ξέρουμε να λέμε «ναι» σε ό,τι προκύπτει… Έτσι, για την πλειονότητα των καλλιτεχνών-διανοουμένων, οι οποίοι συμμετέχουν -με οποιοδήποτε τρόπο- στις πολιτιστικές εκπομπές της ΝΕΡΙΤ, είναι πιθανό να μην τέθηκε καν κάποιο δίλημμα στη συνείδησή τους. Απλώς αποδέχτηκαν μια συμφέρουσα επαγγελματική πρόταση (τι πιο φυσικό;)…
Ας μου επιτρέψουν, τουλάχιστον, όλοι αυτοί οι αξιότιμοι κύριοι που έχουν τόσο εύκολο το «ναι» να εκτιμώ και να θαυμάζω μονάχα όσους επιμένουν να λένε ορισμένα δύσκολα, ασύμφορα και, ενδεχομένως, επώδυνα «όχι». Και -διακριτικά- να τους υπενθυμίζω ότι ένας από τους πλέον «πετυχημένους» Έλληνες τραγουδοποιούς των δύο τελευταίων δεκαετιών, πιθανότατα και ο πιο σημαντικός, κατάφερε να φτάσει εκεί που έφτασε, απέχοντας -επιδεικτικά σχεδόν- από όλες τις καθιερωμένες τηλεοπτικές διαμεσολαβήσεις (video-clips, εμφανίσεις σε εκπομπές «πολιτισμού», συνεντεύξεις κλπ.). Αναφέρομαι, βεβαίως, στον Θανάση Παπακωνσταντίνου, ο οποίος, μάλιστα, συνέθεσε κάποτε ένα κομμάτι με τίτλο Έργο Αρ.1 σε Mlb για τσεκούρι και τηλεόραση. Τους το αφιερώνω…
