του Στέλιου Ελληνιάδη
Ό,τι συμβαίνει στην Αμερική, σε επίπεδο πολιτισμού, αργά ή γρήγορα διαδίδεται σε όλο τον κόσμο.
Σε ορισμένους δε τομείς αυτός ο ακολουθητισμός είναι ιδιαιτέρως εμφανής. Από τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε και τη μουσική που ακούμε μέχρι το πολιτικό σύστημα και τον τρόπο που είναι οργανωμένες και λειτουργούν οι κοινωνίες μας. Γι’ αυτό, η συστηματική μελέτη των αμερικανικών δεδομένων, βοηθάει πάντοτε να δει κανείς το μέλλον στις κοινωνίες υποδοχής της αμερικάνικης κουλτούρας. Είτε αμέσως είτε με χρονοκαθυστέρηση, κάθε τι αμερικανοποιείται με μικρότερες ή μεγαλύτερες προσαρμογές στις τοπικές συνθήκες. Είναι εντυπωσιακό πόσο έχει αμερικανοποιηθεί η ζωή στην Ευρώπη, με λαούς και πολιτισμούς που δημιούργησαν την Αμερική και οι οποίοι επί αιώνες κυριαρχούσαν στο μεγαλύτερο μέρος της γήινης σφαίρας, όπως οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί. Μεταξύ των συστατικών στοιχείων του εξαμερικανισμού, η αμερικανικού τύπου δημοκρατία και το αμερικάνικο οικονομικό μοντέλο είναι από τα πιο ισχυρά και τα πιο διαδεδομένα ατού της ηγεμονίας των ΗΠΑ.
Η ευκολία με την οποία η μητροπολιτική Ευρώπη διολίσθησε στο νεοφιλελευθερισμό και στην ολιγοκρατία συμπαρασύροντας όλους τους δορυφόρους της σε ένα κατήφορο δίχως πάτο, είναι ανησυχητική. Γιατί δεν είναι μόνο το τρομερό χάσμα των ανισοτήτων, του 1% έναντι του 99%, που εντείνεται και απλώνεται σε όλο το δυτικό κόσμο και ακόμα παραπέρα. Είναι και ο εκφυλισμός των θεσμών της αστικής δημοκρατίας που παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις αναγγέλλοντάς μας την επόμενη φάση, της δημοκρατίας χωρίς δημοκρατία.
Νεότερο,αλλά όχι τελευταίο σε μια αλυσίδα μετάλλαξης της αστικής δημοκρατίας είναι η σταδιακή εξουδετέρωση των πολιτικών κομμάτων, όχι η τυπική, αλλά η ουσιαστική.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, με δύο αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου που ερμηνεύουν το Σύνταγμα και έχουν ισχύ μεγαλύτερη από τους νόμους που ψηφίζουν τα νομοθετικά σώματα, αίρονται και τα τελευταία εμπόδια για τη νόμιμη κυριαρχία των ολιγαρχών στο πολιτικό σύστημα. Με την πρώτη απόφαση, το 2010, το Δικαστήριο έδωσε το δικαίωμα για τη δημιουργία εταιριών, αποκαλούμενων super PAC, οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτούνται απεριόριστα από πλούσιους ιδιώτες και μεγάλα τραστ και να δαπανούν χωρίς κανένα περιορισμό ποσά για την επιρροή των εκλογικών αποτελεσμάτων. Με τη δεύτερη απόφαση, στις 2 Απριλίου, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η δια της χορηγίας άσκηση επιρροής στους πολιτικούς αποτελεί προστατευόμενο δικαίωμα παρόμοιο με την ελευθερία της έκφρασης! Η απεριόριστη διακίνηση πλέον εκατομμυρίων δολαρίων για τη διαμόρφωση των εκλογικών αποτελεσμάτων είναι απολύτως νόμιμη.
Και οι δύο αυτές αποφάσεις εκδόθηκαν μετά από προσφυγές ενός λόμπι πλουσίων Ρεπουμπλικάνων, με τίτλο «Ενωμένοι Πολίτες», και ενός ολιγάρχη από την Αλαμπάμα ονόματι Shaun McCutcheon. Η μειοψηφία που διαφώνησε στο Ανώτατο Δικαστήριο υποστήριξε ότι μ’ αυτές τις αποφάσεις «εξαϋλώνονται οι νόμοι που έθεταν κανόνες αφήνοντας ένα υπόλειμμα ανεπαρκές να διαχειριστεί τα πολύ σοβαρά προβλήματα δημοκρατικής νομιμότητας που αυτοί οι νόμοι είχαν σκοπό να επιλύουν». Οι νόμοι αυτοί, που είχαν θεσπιστεί στη δεκαετία του ’70, έβαζαν όρια στα χρήματα που μπορούσε να δώσει ένας χορηγός και να πάρει ένας πολιτικός ή ένα κόμμα στις εκλογές, προκειμένου να αποτρέπεται η εξαγορά των υποψηφίων από ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες.
Όλα αυτά τελείωσαν. Οι ολιγάρχες είναι απολύτως ελεύθεροι να ρίχνουν όσα χρήματα θέλουν στον πολιτικό στίβο προκειμένου να ασκούν τη μέγιστη δυνατή επιρροή στους γερουσιαστές και τα κόμματα. Η διαφθορά των πολιτικών κατοχυρώνεται για πρώτη φορά, και με πανηγυρικό τρόπο, από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Πολιτικοί του σωλήνα
Αλλά αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ότι με την «ελευθερία» αυτή, οι ολιγάρχες δεν αρκούνται πλέον στην υποστήριξη του ενός ή του άλλου πολιτικού. Προχωρούν πολύ παραπέρα, επιλέγοντας οι ίδιοι ποιος θα κατέβει στις εκλογές και αναλαμβάνοντας οι ίδιοι να εξουδετερώσουν όλους τους αντιπάλους του! Από τη μια διοχετεύοντας εξωφρενικά ποσά υπέρ των επιλεγμένων υποψηφίων και από την άλλη συγκροτώντας ειδικές ομάδες, που μηχανεύονται καμπάνιες απαξίωσης, δυσφήμησης και εξόντωσης των ανεπιθύμητων πολιτικών. Οι δημοσιογράφοι Alex Altman και Zeke Miller, στο εκτενές άρθρο τους στο περιοδικό Time (10 Μαρτίου 2014), αποκαλούν αυτές τις ομάδες hit squads, όρο που χρησιμοποιείται για τα εκτελεστικά αποσπάσματα των συμμοριών και των παρακρατικών οργανώσεων.
Ο Ed Rollins, ένας βετεράνος Ρεπουμπλικάνος, λέει «δεν χρειάζονται πια τα κόμματα». Αφενός γιατί τα χρήματα δεν θα περνούν από τους μηχανισμούς των κομμάτων και αφετέρου γιατί και οι πολιτικοί που προβάλλονται ή ανατρέπονται δεν θα επιλέγονται πλέον από τα κόμματα. Με τεράστια κεφάλαια στη διάθεσή τους, αυτές οι «μη κερδοσκοπικές» εταιρίες εκτελούν τις εντολές των χρηματοδοτών τους. Επιλέγουν άτομα που ευθυγραμμίζονται περισσότερο με τα συμφέροντα και τις απόψεις των μεγαλοχορηγών και τα προβάλλουν με τρόπο που αναγκάζει τα κόμματα, που επίσης χρηματοδοτούνται από τους ίδιους χορηγούς, να ανακηρύξουν υποψήφιους αυτούς που οι εταιρίες έχουν επιλέξει. Μια απ’ αυτές τις εταιρίες, η Λέσχη για Ανάπτυξη, προκειμένου να επιλέξει τον υποψήφιο που θα υποστηρίξουν οι χρηματοδότες της στην πολιτεία της Λουιζιάνα, με βάση τις προδιαγραφές που αυτοί θέτουν, πέρασε από τεστ συνεντεύξεων εκατό άτομα, χωρίς καμία ανάμιξη του κόμματος που αυτοί ανήκουν. Συνήθως, οι εταιρίες αυτές χρηματοδοτούνται από ομοϊδεάτες επιχειρηματίες, αλλά έχουν ήδη προκύψει εταιρίες που χρηματοδοτούνται από ένα ή από μία πολύ κλειστή ομάδα επιχειρηματιών.
Σύμφωνα με ντοκουμέντα που έφερε στη δημoσιότητα το περιοδικό Mother Jones, οι αδερφοί Koch, που θεωρούνται από τους πλέον συντηρητικούς και σκληρούς Ρεπουμπλικάνους, χρηματοδοτούν πολλές τέτοιες «μη κερδοσκοπικές» εταιρίες, κάνοντας ακόμα και μυστικές συμφωνίες με άλλους επιχειρηματίες, για να προωθήσουν σε όλη την Αμερική, σε ομοσπονδιακό και πολιτειακό επίπεδο, τους πολιτικούς της προτίμησής τους, που είναι υποχρεωμένοι να υπηρετούν τα συμφέροντά τους. Σύμφωνα με το «Κέντρο για Υπεύθυνη Πολιτική», «το πολιτικό δίκτυο που έχουν στήσει οι αδελφοί Koch συγκέντρωσε 400 εκατομμύρια δολάριο το 2012»! Η «μη κερδοσκοπική» εταιρία «Αμερικάνοι για Ευημερία» που ελέγχεται από τους Koch, «ξόδεψε πάνω από 27 εκατ. δολάρια για να χτυπήσει τους Δημοκρατικούς Γερουσιαστές που υποστήριζαν τη μεταρρύθμιση του Ομπάμα για την επέκταση της δημόσιας περίθαλψης». Οκτώ εκατομμύρια δολάρια ξοδεύτηκαν για αρνητικά μηνύματα εναντίον ενός μόνο Δημοκρατικού Γερουσιαστή στη Βόρεια Καρολίνα, της Kay Hagan, για να μην επανεκλεγεί. Ο John Childs έδωσε στις εταιρίες αυτές 4,2 εκατ. δολάρια και ο Robert Rowling 3,6 εκατ., το 2012. Μεγάλα ποσά διαθέτουν και ο George Soros για να στηρίξει Δημοκρατικούς και ο Tom Steyer υπέρ των πολιτικών που θέτουν περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή.
Είτε με τους Ρεπουμπλικάνους είτε με τους Δημοκρατικούς, αυτού του είδους οι «μη κερδοσκοπικές» εταιρίες, π.χ. Freedom Works, Madison Project, Senate Conservative Fund, Heritage Action for America, American Bridge 21st Century, Priorities USA, Catalist, America Rising κ.ά., αναλαμβάνοντας καθ’ ολοκληρίαν τη διαχείριση των τεράστιων ποσών που μέχρι πρόσφατα διοχετεύονταν με πολλούς περιορισμούς στα κόμματα, μπορούν να καθορίζουν, με οδηγίες από τους χρηματοδότες, ποιος θα εκλέγεται και ποιος δεν θα εκλέγεται στα νομοθετικά σώματα, αλλά και σε άλλες εκλόγιμες θέσεις, δικαστών, υπουργών, επικεφαλής υπηρεσιών ασφαλείας και ελεγκτικών μηχανισμών κ.λπ.
Είναι πλέον γεγονός ότι οι πολιτικοί ουσιαστικά διορίζονται από τους ολιγάρχες, τα κόμματα χάνουν τον αντιπροσωπευτικό τους ρόλο και η πολιτική δεν επηρεάζεται απλώς, αλλά καθορίζεται από τα συμφέροντα της συντριπτικής μειοψηφίας των υπερπλουσίων.
(Τα στοιχεία και τα αποσπάσματα είναι από το περιοδικό Time και από αμερικάνικες οργανώσεις για τα δικαιώματα και τους θεσμούς)
Not-for-sale,
Γκαούρ
Υ.Γ. Το φαινόμενο ήδη μεταφυτεύεται στην Ελλάδα. Από το αποκλειστικό δικαίωμα των εντόπιων ολιγαρχών να επιλέγουν ποιοι πολιτικοί θα εμφανίζονται στην τηλεόραση, ποιοι θα υποστηρίζονται και ποιοι θα αμαυρώνονται, και την κατασκευή και προώθηση κομμάτων αντιπερισπασμού, π.χ. Ελιά και Ποτάμι, μέχρι την επιλογή δημάρχων-μαριονετών, βλέπε Πειραιά, η Δημοκρατία των Εταιριών είναι υπό κατασκευή.
