Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανάγκη να δει ότι για να αλλάξεις κάτι, πρέπει πρώτα να το καταλάβεις
του Χρύσανθου Ξάνθη
Τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν τόσο σύνθετα που επιτρέπουν αρκετές αναγνώσεις. Εντός ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν δυόμισι απόψεις.
Η μία είναι πως παρά τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις (αλήθεια, ποιες είναι αυτές;), πάμε καλά και μπήκαμε στην τελική ευθεία της αντιπαράθεσης. Και μπαίνει έντονα ο στόχος της αυτοδυναμίας. Αυτή η εκτίμηση εκφράζεται σε παραλλαγές από τις πιο πολλές τάσεις του πολύπαθου κόμματος (ακόμα μια φορά που υπάρχει σύμπνοια στις ηγεσίες…).
Η δεύτερη είναι το «δεν θέλουμε θλιμμένους στη γιορτή μας»! Έρχεται από κόσμο της βάσης που δούλεψε, έτρεξε για ένα καλό αποτέλεσμα, θέλει πραγματικά να το χαρεί και δεν έχει αυτιά και μάτια για να τα κουράσει.
Υπάρχει και η μισή! Θα τη δούμε σε μερικά άρθρα, σε ένα μούδιασμα σε πολύ κόσμο, σε λίγες τοποθετήσεις στις διαδικασίες. Αυτή είναι αντιδημοφιλής γιατί μπορεί να κατηγορηθεί ότι τα ίδια λένε και οι μνημονιακοί ή άλλοι στην Αριστερά. Και οι πιο ορκισμένοι εχθροί σου μπορεί να λένε πράγματα λογικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος τα λέει είναι και εχθρός σου. Στην πραγματικότητα, τα αποτελέσματα μαρτυρούν κάποιες τάσεις που οφείλουμε να τις δούμε. Αν θέλουμε να τις αλλάξουμε. Αλλιώς πάμε όπως πάμε και όλοι μαζί στο τέλος θα γιορτάσουμε…
Η πραγματική τάση
Η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ έχει ανακοπεί. Τα τελευταία δύο χρόνια δεν παρήγαγε μαζί με τα πιο προωθημένα κομμάτια του λαού ένα αντιθετικό πρόγραμμα για μια μεγάλη αλλαγή. Οι κοινωνικοί χώροι οδηγήθηκαν σε συνδικαλιστικές μάχες παλιού τύπου που κατέληξαν σε ήττες. Οι προσωπικές τακτικές και τα φέουδα δημιούργησαν ένα παζλ διαφορετικών ή αλληλοσυγκρουόμενων απόψεων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ασχολήθηκε με την ανάγκη ανάπτυξης ενός πλατιού κινήματος αλλαγής, αλλά εξόκειλε όλο και περισσότερο σε μάχες κοινοβουλίου και επικοινωνιακές τακτικές. Δεν μπόρεσε να δεθεί με τα συνθήματα των πλατειών που κινητοποίησαν εκατομμύρια ανθρώπους και συντάραξαν το πολιτικό κατεστημένο. Το κόμμα άρχισε, αμέσως μετά τις εκλογές του Ιούνη 2012, να κλείνει απέναντι στο λαό. Αναπτύχθηκε η ιδιοκτησιακή αντίληψη, οι φράξιες αυτοεπιβεβαιώνονταν ανάλογα με το πόσες εισηγήσεις αναλάμβαναν στις Τοπικές Οργανώσεις. Έχουμε ένα κόμμα πιο κλειστό, πιο φοβικό απέναντι στις νέες ιδέες και την κριτική.
Ο λαός έχει κουραστεί, φαίνεται να βρίσκεται στη φάση της ανάθεσης και της διαχείρισης, ενώ υπάρχουν και κομμάτια του που δένονται με αντιδραστικές λύσεις ή εξαγοράζονται από επιχειρηματίες, κόμματα και κράτος. Από το 2008 είχαμε μια κλιμάκωση με απόγειο τις εκλογές του 2012. Ας θυμηθούμε ότι τότε, παρά την εκλογική ήττα, το κλίμα ήταν τέτοιο που ταίριαζε περισσότερο σε μια πολιτική νίκη.
Τα ζητούμενα και τα κριτήρια
Η αντοχή του Κέντρου του συγκροτήματος Λαμπράκη και οι εξελίξεις στην όποια Κεντροαριστερά πιέζουν την προσπάθειά μας, ενώ έχουμε και την εξαέρωση της ΔΗΜΑΡ και των ΑΝΕΛ. Βέβαια, πάρα πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ εξεγείρονται μόνο με την ιδέα συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ, ενώ είναι πιο ελαστικοί με τον πασοκισμό. Από την επομένη των Ευρωεκλογών εμφανίζεται η πίεση όχι απλώς να συμμαχήσουμε με τμήματα της Κεντροαριστεράς, αλλά να γίνουμε κομμάτι της.
Αν το ζητούμενο είναι να βρεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση, αυτό το κείμενο δεν έχει και πολύ ενδιαφέρον. Αν το ζητούμενο είναι να αλλάξει η χώρα, ας τα συζητήσουμε. Γιατί μόνος του ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, ίσως να μπορεί να τα διαχειριστεί. Βλέπω ήδη στραβομουτσούνιασμα συντρόφων που ετοιμάζονται να με κατηγορήσουν για απαισιοδοξία, γκρίνια και ήττα. Και αμέσως μετά το: «ωραία, και τι προτείνεις;».
Για να βγει κανείς από τη δύσκολη θέση θα μπορούσε να αρχίσει να αραδιάζει γενικά σωστές ατάκες («επανίδρυση του κόμματος», «πάμε στο λαό» κ.λπ.) που έχουν ξανακουστεί. Ας μην πάμε εύκολα στις προτάσεις. Πρώτα να συζητήσουμε την ουσία των τάσεων που μας κόβουν το δρόμο. Και, τελικά, για να αλλάξεις κάτι πρέπει πρώτα να το καταλάβεις ή να το παραδεχτείς! Και μετά ίσως να μπορείς και να το διορθώσεις.
