Περί ανορθολογισμού και άλλων… δεινών
Βλέποντας τη νέα ταινία του Γούντι Άλεν, η Μαγεία στο Σεληνόφως, ομολογώ ότι… τρόμαξα προς στιγμήν. Φαινόταν ξαφνικά να έχει υποκύψει ο σαρκαστικός, περί τα θρησκευτικά ζητήματα, σκηνοθέτης στον ανορθολογισμό των μέντιουμ και του κόσμου των πνευμάτων. Ευτυχώς, η εξέλιξη της ταινίας απέδειξε για άλλη μια φορά το δαιμόνιο χιούμορ του Γούντι Άλεν, που αυτή τη φορά είχε μια βρετανική απόχρωση, με τις απολαυστικές ατάκες του Κόλιν Φερθ…
Γεγονός είναι ότι σε εποχές κρίσης οι ανορθολογισμός ανθεί. Και τα κεράκια που ανάβει κανείς στην εκκλησία, είναι το λιγότερο. Μάγοι, γκουρού, θεραπευτές, ζώδια, φωτισμένοι από την Ανατολή, δημιουργούν ένα απίστευτο πλέγμα του οποίου κοινό στοιχείο είναι η διαφυγή από την πραγματικότητα και η αναζήτηση «λύσεων» εκεί που υπάρχουν μόνο αδιέξοδα.
Η ταινία Η τελευταία φάρσα του Βασίλη Ραΐση (προβάλλεται από την Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου στον Κινηματογράφο Μικρόκοσμος) αγγίζει αυτό το θέμα με έναν διαφορετικό τρόπο. Το χιούμορ μπλέκεται με το δράμα και οι απαντήσεις δεν είναι τόσο προφανείς.
Η παρέα των ηρώων της ταινίας -που έχουν καθηγητή τον Αριστείδη Μπαλτά- είναι νεαροί επιστήμονες που διασκεδάζουν κάνοντας φάρσες σε μέντιουμ και πνευματιστές, θέλοντας να αποκαλύψουν τους τρόπους που εξαπατούν τους αφελείς. Ώς εδώ υπάρχουν κάποιες αναλογίες με τη Μαγεία στο Σεληνόφως, αφού κι εκεί ο πρωταγωνιστής έχει ως σκοπό να αποκαλύψει την απάτη ενός μέντιουμ.
Στην ταινία του Ραϊση -που είχα την ευκαιρία να τη δω πριν φτάσει στην τελική της μορφή- τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο ένας από την παρέα γνωρίζεται με μια ομάδα ανθρώπων η οποία ακολουθώντας έναν «θεραπευτή» μοιάζει να βρίσκει αν όχι τη γιατρειά, πάντως ελπίδα και ανακούφιση. Ο ίδιος ο πρωταγωνιστής στέκει πια αναποφάσιστος: Να διαλύσει την αυταπάτη των ανθρώπων;
Μαζί με την πραγματική του ταυτότητα, αποκαλύπτεται ότι και ο ίδιος είναι άρρωστος. Θα υποκύψει, άραγε, στον ανορθολογισμό;
Η ταινία θέτει τα ερωτήματα κι εμείς θα πρέπει αν ανακαλύψουμε τις απαντήσεις: Στη δική μας στάση ζωής και στον τρόπο που μπορούμε να απευθυνόμαστε στους άλλους.
Ο ανορθολογισμός της εποχής θα πρέπει να ηττηθεί. Αλλά ποια μπορεί να είναι τα όπλα μας; Πόσο ευάλωτοι είμαστε οι ίδιοι στην κρίσιμη στιγμή;
Ο ήρωας του Γούντι Άλεν φλερτάρει με την προσευχή και την επίκληση του Θεού, όμως εκεί ακριβώς ξυπνά και καταλαβαίνει τι στ’ αλήθεια συμβαίνει που δεν είναι καθόλου υπερβατικό.
Πιο δραματικά, ο ήρωας του Ραΐση φλερτάρει με το θάνατο…
Αξίζει να πούμε, επίσης, ότι η εξαίρετη ταινία του Βασίλη Ραΐση -η οποία τιμήθηκε με το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης το 2013- δημιουργήθηκε με σχεδόν μηδενικό προϋπολογισμό, χωρίς καμία χρηματοδότηση ή οικονομική βοήθεια.
Ένα… φεστιβαλάκι για την Ιστορία
Άρχισε χθες και συνεχίζεται σήμερα και αύριο στις Λεύκες της Πάρου μια διαφορετική συνάντηση για την Ιστορία. Πρόκειται για το histoRia, το 1ο Festivalακι Ανοιχτής Ιστορίας» με θέμα Ιστορία: Καθρέπτης & Ορίζοντας, που πραγματοποιείται με την επιμέλεια της ιστορικού Μαρίας Σαμπατακάκη υπό την αιγίδα του Δήμου Πάρου.
Όπως σημειώνουν οι διοργανωτές, «Το “histoRia” αντιλαμβάνεται την Ιστορία σαν ένα είδος συλλογικής αυτογνωσίας. Η φιλοσοφία δημιουργίας του στηρίζεται στην απλότητα, τη νηφαλιότητα και την ουσία του ιστορικού επιστημονικού λόγου και την επικοινωνία του μ’ ένα ευρύτερο κοινό, κατά τρόπο που να αφορά και να ενδιαφέρει. Το “histoRia” δεν γίνεται με όρους συνεδρίου. Είναι μία ανοιχτή πρόσκληση σε όλους για συμμετοχή σε μία διαδικασία διαλόγου για τον “ιστορικό μας εαυτό”…».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει τόσο η συμμετοχή σημαντικών ιστορικών επιστημόνων της νεότερης γενιάς, όσο και δημοσιογράφων που δίνουν μια δική τους οπτική για την Iστορία. Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της τριήμερης συνάντησης θα προβληθούν σπάνια ντοκιμαντέρ και ιστορικό οπτικοακουστικό υλικό.
Σήμερα (Σάββατο) το θέμα είναι Καταστροφή και Ανάταση, Το διαρκές παιχνίδι της Ιστορίας, ενώ αύριο (Κυριακή) οι ομιλητές διαπραγματεύονται Μία διαδρομή, από το τότε στο τώρα.
Την πρώτη ημέρα, όπου το θέμα ήταν Διευρύνοντας το ακροατήριο – η Ιστορία στο δημόσιο λόγο, σύμφωνα με το πρόγραμμα, προβλήθηκε η ταινία της Λαμπρινής Θωμά και του Νίκου Βεντούρα Το Παλικάρι, ο Λούης Τίκας και η σφαγή του Λάντλοου, η οποία αναφέρεται στην ιστορία των εργατικών κινητοποιήσεων στις ΗΠΑ των αρχών του 20ού αι., στην καθοριστική συμβολή του Κρητικού μετανάστη Λούη Τίκα (Ηλία Σπαντιδάκη) καθώς και στις συνθήκες δολοφονίας του.
Την Κυριακή θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ Θριαμβεύοντας στον χρόνο, μια Αμερικανική παραγωγή του 1947, το πρώτο έγχρωμο μεταπολεμικό ντοκιμαντέρ για την Ελλάδα. Το σενάριο πραγματεύεται την πορεία του ελληνικού πολιτισμού μέσα στον χρόνο.
Μέγαρο Λευκών, Πάρος, 12,13,14 Σεπτεμβρίου 2014, 20:00.
