Του Ηρακλή Λογοθέτη
Έλαβα προσφάτως μια έκκληση συμπαράστασης από την ομάδα που υποστήριζε την ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, δηλαδή την ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Αυτό το σπουδαίο εργαλείο τεκμηρίωσης της εκδοτικής μας ζωής έπαψε να ενημερώνεται από τον περασμένο Φεβρουάριο, καθώς το ΕΚΕΒΙ (που ήδη ψυχορραγούσε) έκλεισε και στη συνέχεια μεταστεγάστηκε δήθεν, εκ του προχείρου και κακήν κακώς, στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού όπου οι προοπτικές του είναι άδηλες. Τα μέλη της ομάδας αγωνίζονται να βρουν χρηματοδότες ώστε η αδιαμφισβήτητης αξίας προσπάθειά τους να συνεχιστεί και εύχομαι να τα καταφέρουν. Γι’ αυτό, άλλωστε, συνυπέγραψα την έκκλησή τους. Πρέπει να γνωρίζουν, ωστόσο, ότι διεξάγουν πλέον αγώνα οπισθοφυλακής και από θέση που γίνεται επισφαλέστερη κάθε μέρα που περνά και για όσο καιρό η λαίλαπα που πλήττει τα γράμματα και τις τέχνες σαρώνει ένα-ένα όλα τα προπύργια του πολιτισμού. Πρέπει ακόμα να θυμούνται ότι η δυσχερής κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει δεν είναι πρωτόγνωρη και ότι τα προμηνύματα του κινδύνου είχαν δοθεί εγκαίρως και με τρόπο σαφέστατο.
Όταν τον Απρίλιο του 2010 έκλεισε με απόφαση του τρέχοντος, εκείνη την περίοδο, υπουργού Πολιτισμού (κάποιου Γερουλάνου νομίζω) το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού (ΕΚΕΘΕΧ) του οποίου ήμουν διευθυντής, είχα απευθυνθεί δημόσια και προς όλες τις κατευθύνσεις προειδοποιώντας ότι τα χειρότερα έπονται. Έγραφα ότι το ΕΚΕΘΕΧ ήταν το πρώτο θύμα μιας γενικευμένης επίθεσης στους πολιτιστικούς φορείς της πολιτείας και ότι η απόφαση της κατάργησής του αποτελούσε προοίμιο παρόμοιων αποφάσεων με τελικό στόχο την παράδοση του πολιτισμού στην αγορά και τις εμπορικές ορέξεις των ιδιωτών. Η στιγμή ήταν κρίσιμη. «Όποιος σωπάσει σήμερα χίλιες φορές σωπαίνει», κατέληγα στην εναγώνια έκκλησή μου να στηθεί ένα μέτωπο αντίστασης απέναντι στον άγριο νεοφιλευθερισμό. Οι τότε ιθύνοντες άλλων φορέων όμως (και πολλοί άλλοι που ο λόγος τους θα μετρούσε κάπως) σιώπησαν μουδιασμένοι, ελπίζοντας να περάσει η μπόρα – ώσπου το κακό άρχισε να χτυπάει και τη δική τους πόρτα. Με τα ίδια προσχήματα που έκλεισαν το ΕΚΕΘΕΧ (κοστίζει πολύ και δεν κάνει καλά τη δουλειά του) έβαλαν λουκέτο στο Κέντρο Ελληνικού Κινηματογράφου και ακολούθησε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου… Και μιλώ για προσχήματα και μάλιστα δόλια γιατί αν δεν έχεις εμπιστοσύνη στην ηγεσία ενός φορέα την αλλάζεις, δεν υποβαθμίζεις ούτε καταργείς τον ίδιο τον φορέα.
Σήμερα, ακόμα και μέσα στην θύελλα που συνταράζει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία φέρνοντας στο προσκήνιο την έγνοια της απλής επιβίωσης, όλ’ αυτά είναι προφανή. Πολλοί έχουν μετανιώσει για τη στάση τους και οι ειλικρινέστεροι το αναγνωρίζουν αλλά τότε το μέτωπο έσπασε και τώρα είναι αργά για δάκρια. Δεν είναι όμως τόσο αργά να αντιληφθούμε ότι με πρόσχημα την «απελευθέρωση του πολιτισμού από το κράτος» οι κυβερνώντες είναι στυγερά αποφασισμένοι να ρίξουν κάθε δημιουργό που συμβάλλει στον πολιτισμό του τόπου μας βορά στην ασυδοσία μιας χυδαίας αγοράς. Η επιχείρηση απαξίωσης των δημόσια χρηματοδοτούμενων πολιτιστικών φορέων της χώρας, ό,τι τέλος πάντων απόμεινε απ’ αυτούς, συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Και δεν θα κοπάσει αν δεν αντιληφθούμε το μέγεθος του εγκλήματος που συντελείται και δεν συσπειρωθούμε για την αντιμετώπισή του. Γι’ αυτό θα επαναλάβω και ο έχων ώτα ακουέτω: Όποιος σωπάσει σήμερα, χίλιες φορές σωπαίνει.
