Ένα αποκαλυπτικό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη
του Μιχάλη Σπάσου*
Παρά τελικά τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τις επιταγές του νέου ΕΣΔΑ (Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων), οι υπέρμαχοι της καύσης και των μεγαλοεργολαβικών συμφερόντων προσπαθούν με κάθε μέσο στη Θεσσαλονίκη να επιβάλουν την καύση ως τη μόνη δυνατή λύση που θα «σώσει» την πόλη και την Κεντρική Μακεδονία από τα απορρίμματα.
Αφορμή για να βγουν όλα στη φόρα, ήταν η 2η και τελευταία μέρα του συνεδρίου «Θεσσαλονίκη 2030: Σχεδιάζοντας ένα άλλο αστικό μέλλον» στη θεματική ενότητα «Διαχείριση αστικών αποβλήτων», όπου ανέβηκαν οι τόνοι για τα καλά και φάνηκαν τα δύο στρατόπεδα!
Από τη μία ο δήμος Θεσσαλονίκης και ο ΦΟΔΣΑ υπερασπίστηκαν ξεκάθαρα την κατασκευή εργοστασίων καύσης κόντρα στις επιταγές του νέου ΕΣΔΑ και από την άλλη μεριά στελέχη και συλλογικότητες από το δήμο Παύλου Μελά κυρίως, αλλά και από άλλες περιοχές, που υπεραμύνθηκαν της ανακύκλωσης και τάχθηκαν κατά της καύσης απορριμμάτων ως αποκλειστικό στόχο.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης παρουσίασε το σχεδιασμό του για τη διαχείριση απορριμμάτων, εκπροσωπούμενος από τον Γιάννη Μπουτάρη, δήμαρχο, και τον Θανάση Παππά, Αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας που ήταν ο κεντρικός εισηγητής.
Ο κ. Παππάς ανέφερε ότι ο νέος ΕΣΔΑ ζητάει πράγματα που είναι ανέφικτα και στόχους που δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Τόνισε ότι η ανακύκλωση δεν μπορεί να φτάσει σε υψηλά επίπεδα. Πάλι θα έχουμε πολλά απορρίμματα, άρα η μόνη λύση είναι η κατασκευή εργοστασίων καύσης.
Λίγο αργότερα, τη γραμμή αυτή της καύσης υπερασπίστηκε και ο κ. Μπουτάρης που είπε ότι προτιμά τη σχολή «τα ρίχνω όλα μέσα εκτός από το γυαλί και το καθαρό χαρτί και κάνεις μονάδα – κέντρο διαλογής όπου με διάφορες μεθόδους χωρίζονται και στο τέλος μένει ένα σημαντικό υπόλοιπο που είναι καύσιμο». Σε αυτό το σημείο έκανε ειδική μνεία στο εργοστάσιο που εγκαινιάστηκε στη Σόφια (κατασκευής Μπόμπολα) που είναι επεξεργασίας και αξιοποίησης απορριμμάτων.
Πώς το zero waste έγινε μηδενικό σκουπίδι… λόγω καύσης!
Το κερασάκι στην… τούρτα έβαλε ο κ. Γεράνης, πρόεδρος στο ΦΟΔΣΑ Κ. Μακεδονίας, τονίζοντας ότι αυτά που λέει ο νέος ΕΣΔΑ περί ανακύκλωσης και στόχων είναι ευχολόγιο(!) «Η Κ. Μακεδονία θα αγκαλιάσει την ενεργειακή αξιοποίηση που θα προσφέρει ατμό και ενέργεια σε εργοστάσια και σε πολίτες». Μάλιστα προσπάθησε να εξηγήσει ότι το zero waste που επικαλούνται στην Ευρώπη θα προκύψει μέσω της καύσης (καμία σχέση).
Αυτός όμως που πραγματικά άφησε όλους με το στόμα ανοιχτό ήταν ο Χρήστος Καραγιάννης, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Περιβαλλοντικών Μελετών Α.Ε. που από ό,τι πληροφορηθήκαμε είναι η υπεύθυνη εταιρεία που θα σχεδιάσει κατά παραγγελία του ΦΟΔΣΑ το νέο σχεδιασμό της Κεντρικής Μακεδονίας για τα απορρίμματα. Ο κ. Καραγιάννης ούτε λίγο ούτε πολύ μίλησε απαξιωτικά για το θεσμό της ανακύκλωσης και είπε ότι είναι ασύμφορος, ότι υπερβάλλουν σε όλη την Ευρώπη με τη δήθεν κερδοφορία της και ότι η μόνη συμφέρουσα και εφικτή λύση στη Θεσσαλονίκη είναι η καύση απορριμμάτων!
Λίγο αργότερα, υπεραμύνθηκαν της ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων –εξαπολύοντας μάλιστα σφοδρή επίθεση κατά του κ. Καραγιάννη και του κ. Γεράνη για την απαξιωτική στάση που έχει ο ΦΟΔΣΑ σε αυτό το ζήτημα– ο Αθανάσιος Λαζαρίδης, αντιδήμαρχος Πρασίνου, Περιβάλλοντος και Ανακύκλωσης του δήμου Παύλου Μελά και ο υπογράφων το παρόν άρθρο (μίλησε εκ μέρους των πολιτών και της πρωτοβουλίας που τάσσεται υπέρ της κοινωνικής και δημόσιας ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων στο Δήμο Παύλου Μελά).
Ο δεύτερος στην εισήγησή του παρουσίασε τι σημαίνει κοινωνική διαχείριση απορριμμάτων και επιπλέον έθεσε μία άλλη οπτική γωνία για τη διαχείριση των απορριμμάτων, αυτή της απαξίωσης των πολιτών, δείχνοντας μία σειρά φωτογραφίες από τη δυτική Θεσσαλονίκη, τονίζοντας την αδιαφορία της πολιτείας και του ΦΟΔΣΑ: «Πώς είναι δυνατόν οι πολίτες να συμμετέχουν και να είναι ενεργοί όταν εσείς οι υπεύθυνοι τους έχετε απαξιώσει; Θέλετε να σας πιστέψουν;
»Γιατί κοιτάζετε μόνο το τεχνικό κομμάτι δίχως να ενδιαφέρεστε για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, των ενεργών πολιτών για την ορθή διαχείριση; Και αυτό γίνεται όχι απλά με την ενημέρωση με φυλλάδια, αλλά με την άμεση συμμετοχή τους στην όλη διαδικασία. Τους βάζεις και αυτούς στο παιχνίδι της διαχείρισης για να μπορούν να ελέγχουν. Τα απορρίμματα δεν είναι σκουπίδια, αλλά ένα είδος περιουσιακού μας στοιχείου. Είναι αδιανόητο να μιλάτε για καύση αν δεν δρομολογηθούν τα πρώτα στάδια, επανάχρηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση.
»Όταν προσφέρεις την εύκολη λύση της καύσης τα γκρεμίζεις όλα αυτά. Όλοι οι δήμοι θα έχουν ένα “μαξιλαράκι ασφαλείας” και απαξιώνεις τον υπεύθυνο και ενεργό πολίτη.
»Η λύση θα έρθει με τοπικά σχέδια και μικρής κλίμακας έργα. Η κάθε περιοχή και δήμος έχει τη δική της φυσιογνωμία και χαρακτηριστικά. Σε μικρή κλίμακα είναι πιο εφικτή η ευαισθητοποίηση των πολιτών.
»Μια από τις καλύτερες και πραγματοποιήσιμες προτάσεις είναι η κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων που οι πολίτες μέσα από συνεταιρισμούς ή κοινωνικές ομάδες (σχολεία, γειτονιές, συλλόγους), όχι επιχειρήσεις, θα πάρουν την κατάσταση μαζί με το δήμο στα χέρια τους για να ελέγχουν τη διαχείριση και να αποφασίζουν για τη μορφή της ανταποδοτικότητας προς τους πολίτες, και τα οφέλη που θα έχει ο δήμος και το τμήμα καθαριότητας που έτσι εξασφαλίζει και νέες θέσεις εργασίας. Σκοπός είναι να γίνουμε όλοι κοινωνοί της ιδέας και ενεργοί πολίτες. Δεν είναι απλά ότι κάνω ανακύκλωση.
»Δυστυχώς ο ΦΟΔΣΑ που ακόμη δεν έχει αναπλάσει σωστά την πρώην χωματερή Δερβενίου, θέλει να μας “σώσει” απ’ τα σκουπίδια μόνο με τη λογική της καύσης και πηγαίνοντας κόντρα στο ΥΠΕΚΑ και στο νέο ΕΔΣΑ. Μάλιστα ο κ. Καραγιάννης που θα σχεδιάσει το νέο σχεδιασμό του ΦΟΔΣΑ, απαξιώνει την ανακύκλωση ως μη συμφέρουσα! Και ως μόνη συμφέρουσα λύση προτάσσεται η καύση. Άρα καταλαβαίνετε τι είδους σχεδιασμός για την περιφέρεια Κ. Μακεδονίας μας περιμένει».
Ο αγώνας λοιπόν συνεχίζεται δυναμικά σε όλα τα επίπεδα, κατά της κατασκευής του φαραωνικού ΣΜΑ Ευκαρπίας, κατά της καύσης στο ΤΙΤΑΝ και υπέρ της ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων.
* Ο Μιχάλης Σπάσος είναι Εκπαιδευτικός – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
