Παραγωγική ανασυγκρότηση, τροφική επάρκεια, συνεργατικές-συνεταιριστικές ενώσεις
Του Γιώργου Παπαγιαννόπουλου*
Διατυπώνω μια πρόταση παραγωγής, για να βγούμε κάποτε από… το «τούνελ». Θεωρώ πρώτιστη την ανάγκη παραγωγικής ανασυγκρότησης. Με οργάνωση της παραγωγής, συνεργατικές-«εναλλακτικές» μορφές εργασίας. Με αγροτικούς συνεταιρισμούς, καταναλωτικούς συνεταιρισμούς που λειτουργούν Χωρίς Μεσάζοντες, δίκτυα ανεξάρτητων επαγγελματιών που παράγουν συνεργατικά. Τροφική επάρκεια.
Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε έναν διαρκή και ωμό εκβιασμό, με τις μνημονιακές κυβερνήσεις να υποθηκεύουν με τις επιλογές τους ολόκληρο τον εθνικό πλούτο και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Εκτός όμως από την υποθήκευση, προωθείται τεράστια μεταφορά πλούτου από τους εργαζόμενους και τα μεσαία στρώματα σε ποικίλα κοινωνικά παράσιτα όσο και στους «δανειστές». Από το Δημόσιο στους πειρατές των ιδιωτικοποιήσεων, από τους παραγωγικούς κλάδους στη χρηματιστική κερδοσκοπία. Όλες αυτές οι μεταβιβάσεις διευθύνονται από τις «αγορές» και κατευθύνονται κυρίως σε ξένους δήθεν επενδυτές.
Όντας πεπεισμένοι ότι:
- Η κρίση έρχεται ως επιστέγασμα της συστηματικής αποδιάρθρωσης της εγχώριας παραγωγής, του κοινωνικού κράτους και περιορισμού στοιχειωδών δικαιωμάτων της εργασίας («ελαστικοποίηση»), της ασυδοσίας του παρασιτικού κεφαλαίου («ευελιξία») και του αφελληνισμού της οικονομίας (Χρηματιστήριο, δομημένα ομόλογα, φυγάδευση κεφαλαίων, μαύρο χρήμα). Της μετατροπής της χώρας σε μια αποικία χρέους.
- Η εγχώρια κρίση, ανεξάρτητα από τα αίτια, γίνεται εκρηκτική εξαιτίας των επιλογών που επέβαλαν οι «δανειστές» και αποδέχθηκαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις. Προκύπτει ότι, για τα αδιέξοδα που μας ταλανίζουν, προβάλλει η ανάγκη για διατύπωση εναλλακτικών προτάσεων και δράσεων. Η ανάγκη να υπάρξει ένα Εθνικό Σχέδιο Επιβίωσης και Ανασυγκρότησης της κοινωνίας, του κοινωνικού κράτους και της παραγωγής, με προτεραιότητα την ευημερία και αξιοπρέπεια των λαϊκών στρωμάτων και με κατεύθυνση και κίνητρο την κοινωνική δικαιοσύνη. Τούτο ανάμεσα σε άλλα σημαίνει:
- Ανάσχεση του ξεπουλήματος και της αισχροκέρδειας, υπεράσπιση του εθνικού πλούτου, δουλειά και δίκαιη αμοιβή για όλους. Κοινές δράσεις για έλεγχο της κερδοσκοπικής ασυδοσίας, της διαφθοράς. Κοινές δράσεις στην παραγωγή και διανομή αγαθών και υπηρεσιών, με κατεύθυνση προς μια οικονομία υπέρ των υποτελών τάξεων με ουσιαστικό κοινωνικό χαρακτήρα και περιεχόμενο.
- Υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και των δημοσίων αγαθών, εργατικός και λαϊκός έλεγχος στους θεσμούς και στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.
Κατάρτιση, λοιπόν, με δημόσιο διάλογο, Προγράμματος Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Αναδιανομής του Πλούτου και Ανθρώπινης και Αειφόρου Ανάπτυξης.
«Διότι: Σήμερα είναι επιτακτική ανάγκη:
- Η ανάπτυξη της πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής. Η παραγωγική ανασυγκρότηση, οι εναλλακτικές μορφές ανάπτυξης. Η στήριξη μορφών συλλογικής διαχείρισης, όπως: συνεταιρισμών, ομαδικών καλλιεργειών, δημοτικών και δημοσυνεταιριστικών επιχειρήσεων, διαχείριση των λαϊκών αγορών από επιτροπές άμεσων παραγωγών, καταναλωτών κ.ο.κ.
- Η αξιοποίηση του συνόλου του εθνικού πλούτου, ορυκτού και υποθαλάσσιου υπέρ του έθνους και του λαού. Η προστασία της δημόσιας περιουσίας. Λαϊκή κινητοποίηση για τη γη, τη στέγη, το κλίμα και τους φυσικούς πόρους, την αγροτική αναδιάρθρωση και τη διατροφική επάρκεια.
- Στο επίπεδο της ανάπτυξης. Η αυτοοργάνωση, για ανάπτυξη των εγχώριων παραγωγικών πηγών, με αλληλεγγύη στο κόστος, αλλά και στην κατανομή του προϊόντος, αποτελεί ένα πεδίο που ώς τώρα θεωρείται ότι ανήκει αποκλειστικά στην επιχειρηματική πρωτοβουλία, ενώ οι πολίτες (παραγωγοί και καταναλωτές) «διαπαιδαγωγούνται» με όλα τα μέσα, να παραμένουν σταθερά παθητικοί» (από συλλογικό κείμενο που κυκλοφορήσαμε ως «Λαϊκή Αλληλεγγύη» τον Ιανουάριο 2010).
Αναδεικνύεται, έτσι, η επικαιρότητα συνεργατικών Πρωτοβουλιών όπως π.χ. εδώ στην Αθήνα η δημιουργία του Καταναλωτικού Συνεταιρισμού «Προμηθέας Λυόμενος» πρόσφατα, η προσπάθεια σήμερα στην Κεφαλονιά για τη δημιουργία μιας «Συναδελφικής Κομπανίας».
Είναι σαφές ότι ο συνεργατικός φορέας δεν είναι κόμμα, αλλά κάτι πολύ πιο πολυσήμαντο. Επιδιώκει ένα κοινωνικό παραγωγικό-αναπτυξιακό μέτωπο σε εθνική κλίμακα. Αυτό συνεπάγεται στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (μΜΕ), δημιουργία εταιριών λαϊκής βάσης, συνεταιρισμών, ομαδικών καλλιεργειών και κοινοπραξιών, πρωτοβουλίες των εργαζομένων για ματαίωση του αφελληνισμού βιώσιμων επιχειρήσεων, στήριξη μεταποιητικών συνεταιρισμών, ενίσχυση πρωτοβουλιών για αξιοποίηση παραγωγικών δυνατοτήτων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μέσα από την ανάγκη μιας συνεργατικής πρωτοβουλίας, προσηλωμένης στη λαϊκή αλληλεγγύη και στην παραγωγική ανασυγκρότηση, δημιουργήσαμε έναν πιλοτικό συνεργατικό φορέα, βασισμένο σε ορισμένες θεμελιακές και απαράβατες αρχές, που είναι και κριτήρια για τις οικονομικές του αποφάσεις, αλλά και για την ανάδειξη των κατάλληλων προσώπων, καθώς και για τις συνεργασίες που θα προωθεί.
Ανάμεσα στα άλλα:
- Η επιδίωξη ενότητας των δημιουργικών ανθρώπων.
- Η διαρκής ανατροφοδότηση και κάθετη ανέλιξη του έργου (αναπτυξιακή διάσταση).
- Η σύζευξη της αλληλεγγύης με την αξιοσύνη.
- Η αρχή της μορφωτικής αυτονομίας. Για έναν πολιτισμό αλληλεγγύης, δημιουργικότητας, δικαιοσύνης και αυτοδιάθεσης.
Επιδιώκει ένα κοινωνικό παραγωγικό-αναπτυξιακό μέτωπο σε εθνική κλίμακα, αρχίζοντας πιλοτικά από πολύ μικρής κλίμακας δραστηριότητες, που μπορεί να αλληλοϋποστηρίζονται με πρωτοβουλίες ανέργων, μικρών παραγωγών, μικροκαλλιεργητών, ή ομάδων καλλιεργητών, μεταποιητικών συνεταιρισμών κ.ο.κ.
Έτσι αποσαφηνίζεται το βάθος και το εύρος της σημασίας που δίνουμε σε αυτό που αποκαλούμε Ενότητα των δημιουργικών ανθρώπων (Μάρτης 2013, κείμενο του Συνεταιρισμού Καταναλωτών «Προμηθέας Λυόμενος»).
Έτσι αντιμετωπίζεται με καλύτερους όρους η κρίση διαρκείας που προέκυψε στην πατρίδα μας.
Έτσι διατηρούμε ανοιχτό τον δρόμο για την ουσιαστική λειτουργία της (περιορισμένης σήμερα) δημοκρατίας για την επαναδιεκδίκηση της εθνικής ανεξαρτησίας.
* Ο Γιώργος Παπαγιαννόπουλος είναι αρχιτέκτων-συγγραφέας
