Του Μάκη Μαλαφέκα*
Έχει ενδιαφέρον η υπευθυνότητα με την οποία αντιμετωπίζεται το ζήτημα. Οι τοποθετήσεις είναι σοβαρές. Ακόμη κι οι χαιρέκακες, είναι σοβαρά χαιρέκακες. Ίσως ακριβώς επειδή ο μανδύας του ΔΟΛ, η υπαρξιακή επένδυσή του, ήταν πάντοτε αυτή η πεποίθηση εγκυρότητας που τον καθιστούσε αδιαμφισβήτητη «πηγή» στα μάτια εχθρών και φίλων. Στα μάτια της κοινωνίας. Οι δύο εφημερίδες αναφοράς. Και, όντως, αυτό ήταν. (Υπ’ αυτήν την έννοια, η υπαρξιακή επένδυση του ΔΟΛ ήταν τελικά και η πιο επιτυχημένη του). Πηγή τίνος πράγματος όμως; Και αναφορά σε τι;
Τα δύο αυτά φύλλα –και μένουμε στα φύλλα διότι το πρωτοσέλιδο έχει τερατώδη σημασία σ’ αυτήν τη χώρα: είναι η ιερατική προτροπή, το διαρκές συλλογικό σημαινόμενο και ταυτόχρονα το συμβάν, το «δες τι γίνεται», η διαμορφωμένη πραγματικότητα– υπήρξαν δύο πολύ σοβαροί φορείς του νομιμοποιημένου εξουσιαστικού λόγου. Μάλλον οι σοβαρότεροι. Δεν ήταν οι σοβαρότερες εφημερίδες (το νευροκαβαλίκευμα των Νέων ήταν η Ελευθεροτυπία και του Βήματος η Καθημερινή, για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά), ήταν όμως η σοβαρότερη εγγύηση ότι θα καταλάβεις τις προθέσεις της εξουσίας, τις συγκλίσεις, τις αποστάσεις, τους συσχετισμούς. Ήταν το σημείο συνάντησης ή σύγκρουσης όλων των συμφερόντων. Το μαρκάρισμα, το τζαρτζάρισμα, η εκτροπή. Πόσες εκτροπές; Δεν έχει νόημα εδώ η λίστα. Ας πούμε η διαρκής εκτροπή. Η εκτροπή είναι ο προορισμός του σοβαρού πολιτικού Τύπου. Και ο ΔΟΛ ήταν πολύ σοβαρός οργανισμός.
Στα πρωτοσέλιδα των Νέων και του Βήματος, στο πολιτικό τους ρεπορτάζ, σου μιλούσε κατευθείαν η εξουσία, το Κεφάλαιο, πολλές φορές με σοκαριστική ευκρίνεια. Κι εσύ τοποθετούσες τα πράγματα στο κεφάλι σου ανάλογα με τα δικά σου φίλτρα, με το δικό σου αναλυτικό υπόβαθρο και με τις δικές σου προθέσεις. Η «πηγή» όμως, η βάση, ήταν αυτή. Και ήταν χρήσιμη βάση.
Ο σοβαρός (και σκυθρωπός) χαρακτήρας με τον οποίο σημαντικό κομμάτι της αριστερής αρθρογραφίας, που σε αυτό το σημείο μπορούμε να την πούμε και έγκριτη, υποδέχεται την πιθανολογούμενη κατάληξη του ΔΟΛ εντοπίζεται σε αυτήν ακριβώς την ιστορική χρηστικότητα. Χάνεται ξαφνικά η βάση αναφοράς. Σωπαίνει η μπάσα πατρική φωνή που ερχόταν απ’ το μεγάλο γραφείο, ο ψίθυρος με τις λύσεις του κοινωνικοπολιτικού διαγωνίσματος. Πώς θα ξέρουμε τι να λέμε όταν η εξουσία θα έχει πλέον πάψει να μας ενημερώνει; Θα τα καταφέρουμε;
* Ο Μάκης Μαλαφέκας είναι συγγραφέας