Του Δημήτρη Οικονομίδη.
«Την πρώτη φόρα που σήκωσα την μπάρα, ήταν το κάτι άλλο… Έχω πάει σε πορείες, να με κυνηγούν τα ΜΑΤ… Κι όμως, είχα προετοιμαστεί: η παρανομία των εταιριών, το Σύνταγμα… ήταν και στις Αφίδνες όπου ήδη το κάναν κι άλλοι… όμως όταν βρέθηκα στο ταμείο: τρακ, αβεβαιότητα, άγχος μην εμφανιστεί η αστυνομία –ήμουν και μόνος– κάτι τραύλισα στον υπάλληλο, ούτε που άκουγα τι μου έλεγε (κάτι «να πάρει τον αριθμό μου»; Δεν το είχα προβλέψει!). Άφησα τα λόγια και βγήκα ψιλοτρέμοντας και σπρώχνω την μπάρα! Ωχ! Και μόνο το «γκλανγκ» και η σειρήνα που πήρε μπρος με διέλυσαν… Ψιλοθόλωσα, έτρεμα, ίδρωσα, ταχυπαλμία, γκάζωσα κι έφυγα σαν κυνηγημένος. Να φύγω, να φύγω μακριά… Μου πήρε 2-3 λεπτά να συνέρθω αλλά μετά… πανηγύρι! Μουσική στο φουλ και γέλιο… μιλάμε για φτιάξιμο!».
Ακούγοντας αυτή την αφήγηση από ένα σύντροφο, «ψημένο» άνθρωπο, που δεν τα μασάει, αναρωτήθηκα: Πόσο σημαντικό και δύσκολο είναι, τελικά, το «να πάρεις την τύχη στα χέρια σου», να βρεθείς, και μάλιστα μόνος, μπρος στο «Ναι ή το Όχι », κι ας μην είναι το «μεγάλο Ναι», κι ας είναι ένα τόσο «απλό» θέμα (συνήθως στα «μικρά» και καθημερινά «παίζεται» το παιχνίδι).
Ένα ολόκληρο ψυχοσυναισθηματικό πλέγμα, που μας κρατάει δέσμιους, ορθώνεται μέσα μας σε τέτοιες στιγμές. Ιδιαίτερα όταν βρισκόμαστε μόνοι, όπως στα διόδια, από την 1η Φλεβάρη μπροστά στον ελεγκτή, στο αφεντικό ή τον προϊστάμενο στη δουλειά (τους συναδέλφους όταν «χαλάς την πιάτσα» γιατί δεν λουφάρεις, έναν καθοδηγητή, στις καθημερινές μικροεξουσίες της οικογένειας, της ερωτικής σχέσης…).
Μάλλον θα πρέπει να σκεφτούμε στα σοβαρά ότι αυτό που ονομάζουμε «ιδεολογία», ιδέες για τη ζωή, δεν είναι κάποιες ιδέες από τη σπηλιά του Πλάτωνα, αιθέριες, άυλες, που επιδρούν με μαγικό τρόπο. Αλλά ότι ο τρόπος αυτός, είναι τα ατομικά και συλλογικά ψυχοσυναισθηματικά πλέγματα που κινητοποιούνται κάθε φορά και μας κινητοποιούν ή ακινητοποιούν. Αυτή είναι «η υλική δύναμη των ιδεών» κι όχι κάποια αφηρημένη ιδεολογία, στο χώρο ενός «άσαρκου» πνεύματος.
Οι αλυσίδες είναι κι έξω (στρατός, αστυνομία, φασιστικές συμμορίες) αλλά και μέσα (δέος, φόβος, ενοχή αλλά κι υποταγή κι εξουσιομανία). Ποιες είναι οι πιο δυνατές;
Αυτά πρέπει να σκεφτόταν ο Μπρεχτ όταν έγραφε στο Φάτσερ «…ότι τον άνθρωπο συρρίκνωσε ο φόβος και διέστειλε η μωρία».
Θέλει «τόλμη η ελευθερία» – για την υπέρβαση του φόβου και τη μετατροπή του σε δύναμη (κι «αρετή» για τη σώφρονα και δημοκρατική χρήση αυτής της δύναμης που προσφέρει).
