Η επιχείρηση να τεθεί εκτός νόμου το Κ.Κ. Ουκρανίας κάθε άλλο παρά αποτελεί εξαιρετική περίπτωση για τις χώρες του πάλαι ποτέ σοβιετικού μπλοκ – είτε ανήκουν σήμερα στη «δημοκρατική» Ε.Ε. είτε όχι. Τα κομμουνιστικά κόμματα ασφυκτιούν υπό μια δρακόντεια νομοθεσία, όταν δεν είναι και επισήμως παράνομα. Στην Τσεχία για παράδειγμα, όπου (σε αντίθεση με πολλά άλλα πρώην «ανατολικά» κράτη) το κομμουνιστικό κόμμα έχει ιστορικές ρίζες και διατηρεί διψήφια εκλογικά ποσοστά, υποχρεούται να έχει ως έμβλημα… δύο κερασάκια, καθώς το σφυροδρέπανο έχει απαγορευτεί. Η επίσημη αιτιολόγηση σχεδόν παντού είναι ταυτόσημη: Πρώτον, ο κομμουνισμός είναι εγκληματική ιδεολογία, χειρότερη κι από το ναζισμό. Δεύτερον, όσοι τον επικαλούνται ήταν και παραμένουν πράκτορες της Μόσχας, άρα εχθροί.
Είναι αλήθεια ότι, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, τα «νέα» κομμουνιστικά κόμματα στελεχώθηκαν από όσους εκπροσώπους των παλιών καθεστώτων δεν μεταλλάχθηκαν σε νεοφιλελεύθερους κ.λπ. Και, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, πορεύτηκαν με μια «νοσταλγική» γραμμή. Εξαιτίας τέτοιων χαρακτηριστικών δεν ήταν και πολύ δημοφιλή, γεγονός που βοήθησε την απόπειρα των νέων καθεστώτων να τα ξεφορτωθούν – η μπάλα πήρε βέβαια και ζωντανές ριζοσπαστικές δυνάμεις, που αναφέρονταν στον κομμουνισμό αλλά δεν «διεκδικούσαν» την ιδεολογική και πολιτική κληρονομιά της προηγούμενης κατάστασης.
Πέρα πάντως από την προσπάθεια των φιλοδυτικών ελίτ να προληφθεί ο έστω και θεωρητικός κίνδυνος αναγέννησης επαναστατικών ιδεών, τον πιο σημαντικό ρόλο παίζει η γεωπολιτική αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία. Καθώς η Ουκρανία μετατράπηκε σε επίκεντρο αυτής της σύγκρουσης, η συνέχιση της ύπαρξης κομμουνιστικών σχηματισμών θεωρήθηκε αδιανόητη από την ούτως ή άλλως αντικομμουνιστική και ακροδεξιά κυβέρνηση του Κιέβου και τους «δημοκράτες» Δυτικούς πάτρωνές της. Πόσο μάλλον που σήμερα η Ρωσία προωθεί μια «ομοσπονδοποίηση» της Ουκρανίας μέσω της προσάρτησης της Κριμαίας και της επιρροής της στις, ντε φάκτο αποσχισθείσες από την εξουσία του Κιέβου, ανατολικές επαρχίες της.
Αυτήν την εβδομάδα ο επικεφαλής της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ» ανακοίνωσε το σχέδιο ίδρυσης, μαζί και με άλλες επαρχίες που δεν ελέγχονται πλέον από το καθεστώς του Κιέβου, ενός νέου ανεξάρτητου κράτους (Μαλοροσίγια, δηλαδή Μικρή Ρωσία) στη θέση του «αποτυχημένου ουκρανικού κράτους». Έτσι η Μόσχα προωθεί την κατοχύρωση μιας ζώνης σε βάθος άνω των 100 χιλιομέτρων εντός των επίσημων ουκρανικών συνόρων, η οποία θα λειτουργεί ανασχετικά στην απειλή που νιώθει λόγω της περικύκλωσής της από φιλοδυτικά καθεστώτα.
Οι φραστικές μόνο αντιδράσεις που προκάλεσε μέχρι στιγμής αυτή η ανακοίνωση δείχνουν ότι μάλλον υφίσταται μια έστω και προσωρινή ιδιόμορφη «συνεννόηση» μεταξύ Τραμπ και Πούτιν – ότι θα αντιπαρατίθενται για την Ουκρανία, αλλά ταυτόχρονα δεν θα κλιμακώσουν τη μεταξύ τους σύγκρουση, ανεχόμενοι σιωπηρά και οι δύο το σημερινό στάτους κβο. Σ’ αυτά τα πλαίσια, η θέση εκτός νόμου του Κ.Κ. Ουκρανίας στις περιοχές που ελέγχει το καθεστώς του Κιέβου (όσο κι αν αυτό το κόμμα διακηρύττει ότι δεν αναγνωρίζει την απόσχιση των ανατολικών επαρχιών και ότι υποστηρίζει την ακεραιότητα της χώρας) αντιμετωπίζεται κυνικά ως «φυσιολογική διευθέτηση εσωτερικών θεμάτων»…
Γ.Α.
