Ηχηρή παρέμβαση και πιέσεις από παλιά «γεράκια».
Στην Πράγα, στις 8 Απριλίου, θα υπογραφεί η νέα συμφωνία για τη μείωση των πυρηνικών όπλων μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας, η οποία θα αντικαταστήσει τη START (Συμφωνία για τη Μείωση των Στρατηγικών Όπλων) του 1991. Στην καινούργια συμφωνία προβλέπεται μείωση κατά 30% του πυρηνικού οπλοστασίου και στις δύο χώρες. Η εν λόγω συμφωνία προηγείται της Διεθνούς Διάσκεψης για τη μη διάδοση των πυρηνικών που θα γίνει 12 και 13 Απριλίου στην Ουάσιγκτον, όπου πρέπει να παρουσιάσουν «καλό πρόσωπο».
Ωστόσο, θα ήταν βιαστικός κανείς να βγάλει το συμπέρασμα ότι δυνάμεις που έχουν στηριχθεί επί 60 ολόκληρα χρόνια στα πυρηνικά όπλα θα παραιτηθούν τόσο εύκολα απ’ αυτά, κυρίως γιατί γύρω από την έρευνα και την παραγωγή τους διαπλέκονται ισχυρά συμφέροντα και γεωπολιτικές επιδιώξεις. Έτσι, και ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα βρισκόταν στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία για τη νέα START, στις 19 Ιανουαρίου, δημοσιεύτηκε στη Wall Street Journal ένα άρθρο των Τζ. Σουλτς, Χ. Κίσιντζερ, Ου. Πέρι και Σ. Ναν με τον εντυπωσιακό τίτλο «Πώς να προστατέψουμε τα αποτρεπτικά πυρηνικά μας μέσα».
Το άρθρο καλούσε σε μια μεγάλη αύξηση δαπανών για τα κρατικά εργαστήρια πυρηνικής έρευνας, το Los Alamos National Laboratory (LANL) στο Νέο Μεξικό και το Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) στη Βόρεια Καλιφόρνια. Οι συγγραφείς του υιοθετούσαν την άποψη που εξέφρασε, πρόσφατα, μια επιτροπή του Κογκρέσου για τα πυρηνικά όπλα, ότι «χρειάζονται επείγουσες επενδύσεις, προκειμένου να αναστραφούν οι αρνητικές συνέπειες των μεγάλων μειώσεων των πέντε τελευταίων χρόνων στους προϋπολογισμούς των εργαστηρίων για προγράμματα επιστήμης, τεχνολογίας και μηχανικής, που υποστηρίζουν και εγγυώνται τα αποτρεπτικά πυρηνικά μέσα της χώρας».
Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι σχετικές δαπάνες ήταν κατά μιάμιση φορά μεγαλύτερες από το μέσο όρο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.
Η παρέμβαση έγινε τη στιγμή που ο Λευκός Οίκος προετοίμαζε και επρόκειτο να δημοσιεύσει την «Ανασκόπηση της στάσης ως προς τα πυρηνικά όπλα», το πλαίσιο που καθορίζει τη θέση των πυρηνικών στη συνολική στρατιωτική στρατηγική. Η «Ανασκόπηση», ύστερα από αλλεπάλληλες αναβολές, αναμένεται να ανακοινωθεί στα μέσα του τρέχοντος μήνα.
Η παρέμβαση υπέρ της ανάπτυξης της πυρηνικής έρευνας μπορεί να ερμηνευτεί ως μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας πολιτικής συναλλαγής που θα λάβει χώρα τους επόμενους μήνες, μέσα στο αμερικανικό κατεστημένο. Τα δύο εργαστήρια πυρηνικής έρευνας επί μακρόν υπήρξαν οι προμαχώνες κατά των διεθνών συνθηκών που περιόριζαν την ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων. Οι επικεφαλής αυτών των εργαστηρίων θα επιχειρήσουν να αποσπάσουν τις μεγαλύτερες δυνατές παραχωρήσεις από τον Ομπάμα, ως αντάλλαγμα της υποστήριξης οποιασδήποτε νέας διεθνούς συμφωνίας για τον έλεγχο των πυρηνικών.
Κορυφαία θέση στη λίστα των στόχων τους κατέχει μια καινούργια εγκατάσταση παραγωγής πυρήνων (pit) της νέας βόμβας πλουτωνίου στο Λος Αλάμος, κόστους 2 δισ. δολαρίων. Η εγκατάσταση αυτή θα μπορεί να παράγει πάνω από 200 pit το χρόνο.
Η βόμβα πλουτωνίου αποτελεί το αποφασιστικό στάδιο προς τη δημιουργία της νέας γενιάς πυρηνικών βομβών, πράγμα που σημαίνει ότι το πρόγραμμα αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο των σχεδίων του πυρηνικού κατεστημένου για την ανανέωση της παραγωγής πυρηνικών όπλων. Στη λίστα των προτεραιοτήτων βρίσκεται, επίσης, η εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στο εργοστάσιο Υ-12 του Όακ Ριτζ, στο Τενεσί. Προκειμένου να κερδίσει την υποστήριξη των υπερασπιστών της «άμυνας» Ρεπουμπλικάνων για την κύρωση της νέας συνθήκης START, η κυβέρνηση Ομπάμα έχει υιοθετήσει μια αύξηση δαπανών για τα πυρηνικά της τάξης του 10% στον προϋπολογισμό του 2010-2011. Μεγάλο μέρος αυτών των δαπανών θα δοθεί για την καινούργια εγκατάσταση στο Λος Αλάμος. «Η αύξηση της αξιοπιστίας των αμερικανικών όπλων», ανέφερε ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν σε ομιλία του το Φεβρουάριο (New York Times 28/2), «καθιστά δυνατή την εξάλειψη των πυρηνικών που “περισσεύουν”».
Το ερώτημα είναι: Τι αντίκρισμα θα έχουν τα μέτρα μείωσης των πυρηνικών όπλων, εάν ικανοποιηθούν τα αιτήματα των πυρηνικών εργαστηρίων και η αύξηση των δυνατοτήτων του -έστω και αριθμητικά- μικρότερου οπλοστασίου; Μάλλον μηδαμινό, στο βαθμό μάλιστα που αφενός προωθείται η έρευνα για καινούργια πυρηνικά όπλα και, αφετέρου, ενισχύεται η ομάδα εκείνη που αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την επίτευξη πραγματικού πυρηνικού αφοπλισμού: η ιντελιγκέντσια των πυρηνικών εργαστηρίων και το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα με το οποίο διασυνδέεται.
Μ.Ν.
(Πηγή: Ζmagazine)
