Η δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς πυροδοτεί ραγδαίες εξελίξεις
Στο προηγούμενο φύλλο γράφαμε για τις πρώτες αντιδράσεις μετά τη δολοφονία, την περασμένη Πέμπτη στην Τύνιδα, του Μοχάμεντ Μπραμί, βουλευτή του Λαϊκού Μετώπου. Στο μεταξύ συνεχίζονται οι διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, κάτω από την πίεση των οποίων οξύνεται η κυβερνητική κρίση και δρομολογούνται ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις. Η σημαντικότερη ίσως από αυτές είναι η δημιουργία ενός πολιτικού και κοινωνικού «Μετώπου Σωτηρίας» που επιδιώκει την ανατροπή της κυβέρνησης και νέες εκλογές.
Από τη μέρα κιόλας της δολοφονίας του Μπραμί μέχρι και σήμερα οι καθημερινές διαδηλώσεις καταλήγουν συχνά σε αιματηρές συγκρούσεις με την αστυνομία. Μέχρι στιγμής ένας διαδηλωτής σκοτώθηκε και εκατοντάδες έχουν τραυματιστεί, ανάμεσά τους και δύο βουλευτές της αντιπολίτευσης. Σε πολλές πόλεις οι διαδηλωτές έχουν πυρπολήσει τα γραφεία του κυβερνητικού Ενάχντα. Στο Σίντι Μπουζίντ, που θεωρείται η καρδιά της τυνησιακής εξέγερσης του 2011 και προπύργιο της Αριστεράς, οι κάτοικοι πυρπόλησαν και το κυβερνείο.
Όπως μας λέει ο Σάλεμ Μπεν Γιαχία, στέλεχος του Κόμματος Εργατών (το οποίο αποτελεί τη σημαντικότερη δύναμη του Λαϊκού Μετώπου), «σε όλη την Τυνησία καθημερινά διαδηλώνουν χιλιάδες, με επίκεντρο την πλατεία Μπαρντό, όπου βρίσκεται το κτίριο της βουλής. Σε αυτή την πλατεία, που είναι το δικό μας “Σύνταγμα”, συγκεντρώνονται κάθε νύχτα ως και 50.000 άνθρωποι. Το σύνθημα που κυριαρχεί είναι “Τώρα! Τώρα! Το Ενάχντα πρέπει να ανατραπεί τώρα!”».
Νέα τακτική της τυνησιακής Αριστεράς
Μετά τη δολοφονία, το Λαϊκό Μέτωπο «επιτάχυνε» την εφαρμογή της νέας τακτικής στην οποία ήδη προσανατολιζόταν, με βάση την εκτίμηση ότι οι ισλαμιστές είναι ο βασικός κίνδυνος για την ανατροπή των όποιων δημοκρατικών και κοινωνικών κατακτήσεων μέχρι σήμερα. Μας λέει σχετικά ο Σάλεμ Μπεν Γιαχία: «Διακηρύξαμε την ανάγκη δημιουργίας ενός μετώπου σωτηρίας που θα επιδιώξει: Πρώτο, την παραίτηση της τρικομματικής κυβέρνησης, που απέτυχε πλήρως σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Δεύτερο, τη διάλυση της παρούσας βουλής, στους 20 μήνες ζωής της οποίας ο πληθωρισμός καλπάζει, η ανεργία φτάνει σε άνευ προηγουμένου επίπεδα, και οι παρακρατικοί δολοφονούν ατιμώρητοι τα στελέχη μας. Τρίτο, τη συγκρότηση μιας μεταβατικής κυβέρνησης σωτηρίας, που θα ολοκληρώσει τη σύνταξη του σχεδίου νέου Συντάγματος και θα πραγματοποιήσει ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές».
Έτσι, ήδη από το απόγευμα της Πέμπτης 25/7 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη μετά το πέρας της οποίας ο Χάμα Χαμαμί, μιλώντας εξ ονόματος του Λαϊκού Μετώπου του οποίου είναι επικεφαλής, χρησιμοποίησε πολύ σκληρή φρασεολογία, τονίζοντας ότι «το σημερινό καθεστώς είναι χειρότερο κι από αυτό του Μπεν Άλι, αφού πλέον δολοφονούνται και βουλευτές». Στη συνέχεια κάλεσε σε πολιτική ανυπακοή, στο πλαίσιο της οποίας παρότρυνε τους βουλευτές να μποϊκοτάρουν τις εργασίες της βουλής, και συνεχείς κινητοποιήσεις «μέχρι την ανατροπή της κυβερνητικής συμμορίας και τη διάλυση της παρούσας βουλής». Τέλος, δήλωσε ότι επίκεινται συναντήσεις με άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης για τη συγκρότηση μετώπου σωτηρίας.
Προς μια μεταβατική κυβέρνηση
Την περασμένη Κυριακή, κι ενώ το κύμα λαϊκής διαμαρτυρίας συνέχιζε να ταρακουνά τη χώρα, πραγματοποιήθηκε η πρώτη ευρεία συνάντηση της αντιπολίτευσης μετά από σχετική πρόσκληση του Λαϊκού Μετώπου. Σ’ αυτήν πήρε μέρος το μέτωπο «Ένωση για την Τυνησία», στο οποίο κυριαρχούν οι φιλελεύθεροι και θεωρείται σήμερα η πρώτη πολιτική δύναμη της χώρας, καθώς και δεκάδες κοινωνικές οργανώσεις γυναικών, ανέργων, συνδικάτων κ.ά. Η συνάντηση υιοθέτησε ομόφωνα τις προτάσεις του Λαϊκού Μετώπου και τρεις μέρες αργότερα αναγγέλθηκε η δημιουργία κοινού μετώπου σωτηρίας. Είχε μεσολαβήσει ο θάνατος 14 στρατιωτικών σε ενέδρα των ακραίων ισλαμιστών, γεγονός που κατέδειξε την αδυναμία της κυβέρνησης και επιτάχυνε την επίτευξη συμφωνίας της αντιπολίτευσης.
«Στο μέτωπο σωτηρίας συμμετέχει το Λαϊκό Μέτωπο, η Ένωση για την Τυνησία, άλλα πατριωτικά, σοσιαλιστικά και προοδευτικά κόμματα, και 16 κοινωνικές, πολιτιστικές και νεολαιίστικες οργανώσεις», υπογραμμίζει ο Σάλεμ Μπεν Γιαχία. «Μας ενώνει ο κοινός στόχος της ανατροπής του καθεστώτος και της δημιουργίας μιας κυβέρνησης λαϊκής σωτηρίας που θα αποκαταστήσει την ομαλότητα, θα ολοκληρώσει το σχέδιο νέου Συντάγματος και θα μας οδηγήσει σε δημοκρατικές εκλογές», συμπληρώνει το στέλεχος του Κόμματος Εργατών. Στο μεταξύ και η εργατική συνομοσπονδία UGTT ανακοίνωσε ότι υποστηρίζει ομόφωνα το αίτημα για ανατροπή της κυβέρνησης, διάλυσης των ισλαμικών παρακρατικών «πολιτοφυλακών» και δημιουργία κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας από πρόσωπα κοινής αποδοχής.
Κυβερνητική κρίση και ταυτόχρονα αδιαλλαξία
Αυτές οι εξελίξεις, και κυρίως η επίμονη λαϊκή κινητοποίηση, εντείνουν τους τριγμούς στον τρικομματικό κυβερνητικό συνασπισμό. Έτσι, ο υπουργός Εσωτερικών εμφανίστηκε στην τηλεόραση να ζητά συγγνώμη για τη βιαιότητα της αστυνομίας και εξομολογήθηκε ότι… θα ήθελε να παραιτηθεί υπέρ μιας κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας! Τον πρόλαβε όμως ο υπουργός Παιδείας, που παραιτήθηκε προχτές. Ενδεικτικό της έντασης της κρίσης είναι το γεγονός ότι αυτή αγγίζει πλέον και τον σκληρό πυρήνα των ισλαμιστών, με τον αντιπρόεδρο του Ενάχντα να παραδέχεται δημόσια ότι «το κόμμα μας έχει απωλέσει μεγάλο μέρος της λαϊκής του βάσης» και να καλεί τους ομοϊδεάτες του «να τείνουν χέρι συνεργασίας στην αντιπολίτευση».
Όμως ο ισλαμιστής πρωθυπουργός Αλί Λαραγιέντ αντέδρασε με σφοδρότητα, τονίζοντας ότι «η κυβέρνηση θα συνεχίσει να ασκεί την εξουσία της με οποιοδήποτε κόστος, χωρίς να υποκύψει στους ταραξίες και στην άκρα αριστερά»! Στη συνέχεια, υποσχέθηκε νέο εκλογικό νόμο ώς τις 23 Οκτωβρίου, και νέες εκλογές στις 17 Δεκεμβρίου (συμβολική μέρα – είναι η επέτειος αυτοπυρπόλησης του νεαρού Μοχάμεντ Μπουαζίζι, που αποτέλεσε το έναυσμα της τυνησιακής εξέγερσης). Παραμένει όμως αμφίβολο αν θα μπορέσει να εκπληρώσει το προαπαιτούμενο της ολοκλήρωσης του σχεδίου νέου Συντάγματος, αφού ήδη σχεδόν 70 από τους 217 βουλευτές μποϊκοτάρουν τη Βουλή – αν τους ακολουθήσουν 3-4 ακόμη, δεν θα υπάρχει η παρουσία των 2/3 που απαιτούνται για να λειτουργεί το σώμα… Έτσι, ακόμα και φιλοκυβερνητικοί αναλυτές αμφιβάλλουν αν η τακτική «μαστίγιο και καρότο» θα καταφέρει να εκτονώσει τη λαϊκή πίεση, πόσο μάλλον που η συνεργασία της Αριστεράς και των Φιλελεύθερων στενεύει τα τελευταία περιθώρια ελιγμών για τους ισλαμιστές.
Ερρίκος Φινάλης
1. Ο τρικομματικός κυβερνητικός συνασπισμός, στον οποίο κυριαρχούν οι μετριοπαθείς και φιλοδυτικοί ισλαμιστές του Ενάχντα. Το Ενάχντα έχει χάσει μεγάλο μέρος της εκλογικής επιρροής του (37% στις εκλογές του 2011, σήμερα γύρω στο 20-25%) προς όφελος των φιλελεύθερων, της Αριστεράς και των ακραίων ισλαμιστών (σαλαφιστές), οι οποίοι υπολογίζονται σήμερα μεταξύ 5 και 10%.
2. Η Ένωση για την Τυνησία, στην οποία κυριαρχούν οι κοσμικοί-φιλελεύθεροι. Σε αυτήν εντάχθηκαν επίσης κόμματα της κεντροαριστεράς, το πρώην Κ.Κ., και ορισμένοι από το παλιό καθεστώς του Μπεν Άλι. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο συνασπισμός αυτός είναι σήμερα η πρώτη πολιτική δύναμη της χώρας με 35-40%.
3. Το Λαϊκό Μέτωπο, στη δημιουργία του οποίου πρωτοστάτησε το Κόμμα Εργατών, και στο οποίο συμμετέχουν άλλα 11 μικρότερα κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το Λαϊκό Μέτωπο υποστηρίζεται από περίπου 15% του εκλογικού σώματος.
4. Το στρατόπεδο του παλιού καθεστώτος του Μπεν Άλι, με βασική δύναμη τους «αμετανόητους», αφού αρκετοί από το παλιό καθεστώς στρέφονται σήμερα προς το Ενάχντα.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι οπαδοί του Μπεν Άλι αποσπούν γύρω στο 5-10% του εκλογικού σώματος.
* Στις εκλογές του 2011 συμμετείχε μόλις το 52% του εκλογικού σώματος. Σε όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις η πραγματική πρώτη δύναμη είναι οι αναποφάσιστοι, με περίπου 40%. Επίσης, το 70-75% δηλώνει «απογοητευμένο» από την κυβέρνηση.
