Είναι ποσοτικά και ποιοτικά διαφορετική η παρακολούθηση των πολιτών όχι λόγω των δυνατοτήτων που προσφέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά λόγω των πολιτικών αποφάσεων που λαμβάνουν οι άρχουσες τάξεις.
Παρακολούθηση που γίνεται με πολλούς τρόπους ώστε να καλύπτεται κάθε πτυχή της ζωής των ανθρώπων, όλων των ανθρώπων. Για παράδειγμα, η CIA καταθέτει στο Κογκρέσο ότι φακελώνει τους πολίτες όλου του κόσμου αξιοποιώντας τα προσωπικά στοιχεία που ένα δισεκατομμύριο χρήστες εκουσίως δηλώνουν στο Facebook. Είναι επίσης γνωστό ότι αποθηκεύονται όλες οι τηλεφωνικές συνδέσεις συνδρομητών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας. Το ίδιο και η ψηφιακή αλληλογραφία. Κ.λπ., κ.λπ.
Όλο αυτό το πολύπλευρο πλέγμα παρακολούθησης των πολιτών δεν αφορά μεμονωμένα άτομα, αλλά το σύνολο των πολιτών κάθε χώρας. Μία αντιδημοκρατική εκτροπή που η εξουσία όχι μόνο δεν αποκρύπτει, όπως έκαναν στο παρελθόν τα αυταρχικά καθεστώτα προσπαθώντας να εμφανίζονται ως δημοκρατικά, αλλά, αντιθέτως, προβάλλει πανηγυρικά ώστε οι πολίτες, όλοι οι πολίτες, να ζουν με το φόβο του μεγάλου αδερφού και να αισθάνονται εντελώς αδύναμοι μπροστά στην ισχύ της εξουσίας.
Το υπερσύγχρονο κύκλωμα παρακολούθησης των πολιτών στην καρδιά της «μεγαλύτερης δημοκρατίας του κόσμου» αποτελεί την πιο αδιάψευστη απόδειξη αυτής της νέας πραγματικότητας.
Ένα «μάτι» για τον καθένα
Σε εικοσιτετράωρη βάση, 3.700 κάμερες παρακολουθούν και καταγράφουν τις κινήσεις των πολιτών στο κέντρο της Νέας Υόρκης. Αυτό συμβαίνει και σε πολλές άλλες πόλεις, στον ελεύθερο δημοκρατικό κόσμο. Η ιδιαιτερότητα της Νέας Υόρκης είναι ότι πρόκειται για το πιο σύγχρονο σύστημα στον κόσμο. Το κέντρο ελέγχου της παρακολούθησης κόστισε 150.000.000 δολάρια! Οι κάμερες του κυκλώματος έχουν τη δυνατότητα να εστιάζουν στον κάθε πολίτη ξεχωριστά, να τον ακολουθούν κατά βήμα και να καταγράφουν όλες τις λεπτομέρειες πάνω του. Αν κάθεσαι σε ένα παγκάκι με ένα βιβλίο, η κάμερα μπορεί να ζουμάρει πάνω στη σελίδα που είναι ανοιχτή και να «διαβάζει» το κείμενο! Όλες αυτές οι κάμερες στέλνουν το υλικό τους αδιάκοπα στους υπολογιστές που λειτουργούν συνδυαστικά. Κάθε φορά που ένας χειριστής επιλέγει ένα άτομο, οι κάμερες καταγράφουν και συνθέτουν την πορεία του οπουδήποτε κι αν πάει, από δρόμο σε δρόμο κι από κτήριο σε κτήριο. Έτσι, το κέντρο γνωρίζει με ποιους συναντήθηκε ο παρακολουθούμενος, σε ποιο ιατρείο πήγε, τι ψώνια έκανε, με ποιον φιλήθηκε, τι ώρα μπήκε σε ένα μαγαζί, τι είδους σάντουιτς έφαγε, κάθε τι που ανάγεται στην προσωπική ζωή ενός πολίτη και θεωρητικά τουλάχιστον είναι απαραβίαστο. Στη Νέα Υόρκη, πέρα από το αμερικανικό Σύνταγμα και τους ομοσπονδιακούς νόμους που προστατεύουν τα δικαιώματα του πολίτη, υπάρχει και η πολιτειακή νομοθεσία που επιτρέπει την παρακολούθηση ενός πολίτη μόνο στα πλαίσια μιας έρευνας για ένα συγκεκριμένο έγκλημα και μόνο με δικαστικό ένταλμα. Η παρακολούθηση και βιντεοσκόπηση των πολιτών, με τον τρόπο που γίνεται, είναι πέρα για πέρα παράνομη, αλλά καμία νόμιμη αντίδραση από πολίτες και οργανώσεις προστασίας των πολιτικών δικαιωμάτων δεν λαμβάνεται υπόψη.
Και το χειρότερο, σ’ αυτή την καταφανή παραβίαση της ελευθερίας και των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των πολιτών, είναι ότι ο μηχανισμός αυτός χρηματοδοτήθηκε και στήθηκε όχι μόνο από το δήμο και την αστυνομία της Νέας Υόρκης, αλλά και από μεγάλες εταιρίες της Wall Street που θέλουν να παρακολουθούν τους πολίτες που κυκλοφορούν στις περιοχές που έχουν τις έδρες τους, αλλά και να ξέρουν τις συνήθειες υπαλλήλων και πελατών τους που κινούνται αμέριμνα προς και από τις δουλειές τους. 2.000 κάμερες του συστήματος ανήκουν σε μεγάλες επιχειρήσεις, 700 σε διάφορους ιδιώτες και 1.000 στην αστυνομία της πόλης. Μάλιστα, στο κέντρο ελέγχου, στην οδό Μπρόντγουεϊ 55, έξω από τους θαλάμους παρακολούθησης υπάρχουν αναρτημένες επιγραφές των εταιριών που συγχρηματοδοτούν το σύστημα και έχουν πρόσβαση με δικό τους προσωπικό στο υλικό, όπως Goldman Sachs, Citigroup, JPMorgan Chase κ.ά. Μερικές απ’ αυτές είναι εταιρίες που ευθύνονται για την κατάρρευση της αμερικανικής οικονομίας και διώκονται για καταχρήσεις και απάτες μεγάλη κλίμακας, κι όμως αυτές παρακολουθούν τους πολίτες. Πρόκειται για αστυνόμευση από πολυεθνικές εταιρίες, παράνομη σύμφωνα με τη νομοθεσία, εφικτή χάρη στη σύμπραξη με την αστυνομία και το δήμο.
Άλλο νόμοι κι άλλο αστυνόμοι
Εντωμεταξύ, πριν από λίγες μέρες, στις 23 Ιανουαρίου, μετά από προσφυγή πολιτών, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, που οι αποφάσεις του έχουν ισχύ νόμου, έβγαλε μία ομόφωνη απόφαση, κάτι που δεν γίνεται συχνά, με την οποία απαγορεύει κατηγορηματικά την τοποθέτηση από τις αρχές συσκευών GPS (δορυφορικό σύστημα εντοπισμού θέσης) στα αυτοκίνητα πολιτών χωρίς αιτιολογημένο δικαστικό ένταλμα. Μεταξύ άλλων, το σκεπτικό των δικαστών αναφέρει ότι «αποτελεί παραβίαση συνταγματικής διάταξης η διείσδυση της κυβέρνησης σε συνταγματικά προστατευόμενο χώρο (σημ.: το αυτοκίνητο θεωρείται προστατευόμενος ιδιωτικός χώρος) προκειμένου να συλλέξει πληροφορίες… Η παρακολούθηση αποτελεί μία ακριβή και λεπτομερή καταγραφή των δημοσίων κινήσεων ενός πολίτη που εμπεριέχει πλήθος πληροφοριών για τις οικογενειακές, πολιτικές, επαγγελματικές, θρησκευτικές και σεξουαλικές του σχέσεις… επισκέψεις στον ψυχίατρο, σε πλαστικό χειρούργο, κλινική εκτρώσεων, κέντρο περίθαλψης φορέων του aids, στριπτιζάδικο, δικηγορικό γραφείο, ξενοδοχείο, συνδικαλιστική ένωση, τζαμί, συναγωγή ή εκκλησία, γκέι μπαρ και πολλά άλλα…»
Βέβαια, διαβάζοντας κανείς τις ωραίες αποφάσεις των αμερικανικών δικαστηρίων δεν σημαίνει ότι έχει επαφή με την αμερικανική πραγματικότητα. Μεγαλύτερη επαφή με την πραγματικότητα έχουν οι αστυνομικές ταινίες που προβάλλονται στην Αμερική και σε όλο των κόσμο, μέσα από τις οποίες αποκαλύπτεται πιο αληθινά ο τρόπος που ενεργούν οι αρχές και πόσο δεσμεύονται από τους νόμους και τις δικαστικές αποφάσεις. Στις ΗΠΑ και στις άλλες δημοκρατίες, η κυβέρνηση, οι μυστικές υπηρεσίες, η αστυνομία, ακόμα και οι ιδιώτες παρακολουθούν ασύστολα τους πολίτες με κάθε μέσο ανά πάσα στιγμή. Στις αστικές δημοκρατίες οι καλοί νόμοι και οι σωστές δικαστικές αποφάσεις μόνο επιλεκτικά εφαρμόζονται. Αυτό δεν εμποδίζει τους μηχανισμούς προπαγάνδας να κατηγορούν όλα τα μη φιλικά στη Δύση καθεστώτα για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι μαζικές συλλήψεις 700 ειρηνικών διαδηλωτών του κινήματος Occupy Wall Street στη γέφυρα του Μπρούκλιν, τον περασμένο Οκτώβρη, και χιλιάδων άλλων σε ολόκληρη την Αμερική, χωρίς καμία αφορμή, δεν αποτελεί δείγμα αυταρχισμού για το αμερικανικό κατεστημένο, ενώ η σύλληψη ενός διαδηλωτή στην Τεχεράνη, τη Μόσχα ή το Πεκίνο, είναι πρωτοσέλιδη καταγγελία!
Κι αυτό δεν είναι καινούριο, στις ΗΠΑ, όπου μέχρι το 1985, μόνο η αστυνομία της Νέας Υόρκης είχε σχηματίσει πάνω από ένα εκατομμύριο φακέλους, όχι εγκληματιών, αλλά πολιτών που συμμετείχαν σε δράσεις κατά του πολέμου, για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, το πρόβλημα της στέγασης, τα πολιτικά δικαιώματα κ.λπ. Πολλοί απ’ αυτούς χαρακτηρίζονταν κομμουνιστές ή αντιαμερικανοί.
Τώρα, όλο και περισσότερο, στις δυτικές κοινωνίες, τα δημοκρατικά δικαιώματα προσαρμόζονται στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνιστώσες που ορίζει η ολοκληρωτική προπαγάνδα. Όπως έλεγε ένας σχολιαστής, οι περισσότεροι μικροαστοί είναι αντίθετοι με τις βιντεοσκοπήσεις των κινήσεών τους όχι επειδή παραβιάζονται τα δικαιώματά τους σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους, αλλά γιατί φοβούνται μην μάθει ο/η σύζυγός τους τις κρυφές τους δραστηριότητες που έχουν σχέση με το σεξ, το τζόγο ή το ποτό.
Συνδυασμός ασυδοσίας και αλλοτρίωσης
Στη Δύση, η κρατική ασυδοσία είναι ευθέως ανάλογη με το βαθμό αλλοτρίωσης του πολίτη που έχει καταφέρει ο μηχανισμός χειραγώγησης που έχει απλώσει τα πλοκάμια του παντού. Αλλοτρίωση που δεν επιτρέπει στον πολίτη να αξιολογήσει την αντιδημοκρατική εκτροπή. Η αντίληψη για το φασισμό είναι στερεότυπη, στενή και εκπορεύεται από τη συνολική γερμανική και ιταλική εμπειρία των δεκαετιών του ’30 και του ’40. Σωστός ο συσχετισμός, αλλά ελλιπής. Ελλιπής γιατί παραλείπεται εντελώς η στενή σύνδεση του φασισμού με τον κοινοβουλευτισμό και υποβαθμίζεται η στήριξη που παρέχουν οι αστικές δημοκρατίες στα ακραιφνώς φασιστικά καθεστώτα, τα οποία πολλές φορές υποθάλπουν ή εγκαθιστούν οι ίδιες. Παραλείψεις που καλλιεργούνται σκόπιμα ώστε να μην μπορεί κανένας να συνδέσει το φασισμό με την αστική δημοκρατία. Γι’ αυτό, στις αστικές δημοκρατίες, κάθε φασιστική πτυχή τους εξωραΐζεται και νομιμοποιείται από τους πολιτικούς εκφραστές της ολιγαρχίας του πλούτου, που αποτελούν την πραγματική εξουσία πίσω τόσο από τα καθεστώτα του φασισμού όσο και της αστικής δημοκρατίας. Με τη στήριξη των μέσων προπαγάνδας και των μηχανισμών καταστολής, αλλά και την υποστήριξη ή συναίνεση σημαντικής μερίδας των πολιτών που θεωρούν ότι ο θεσμοθετημένος νόμιμος αυταρχισμός δεν μπορεί παρά να είναι δημοκρατικός. Κι αυτή η συναίνεση των ψηφοφόρων, η λαϊκή συναίνεση, αποτελεί τη μεγαλύτερη επιβεβαίωση της ανησυχητικής πορείας του φασιστικού φαινομένου στις αστικές δημοκρατίες.
