Μέχρι τις ακτές της Κρήτης έφτασαν οι διεκδικήσεις της Λιβύης, η οποία με ρηματική διακοίνωση που κατέθεσε στον ΟΗΕ εμφανίζει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της, πατώντας πάνω στα τετελεσμένα του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Σύμφωνα με τη ρηματική διακοίνωση, τους χάρτες και τους πίνακες συντεταγμένων που τη συνοδεύουν, η προσωρινή (αλλά διεθνώς αναγνωρισμένη) «Κυβέρνηση της Τρίπολης» ακολουθεί την τουρκική μεθοδολογία στον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών, σβήνοντας από τον χάρτη τα νησιά του Αιγαίου και υπολογίζοντας τη μέση γραμμή από τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Με μία κίνηση που έρχεται σε συνέχεια μιας αλληλουχίας προκλήσεων (τουρκολιβυκό μνημόνιο, μνημόνιο ενεργειακής συνεργασίας Τουρκίας-Λιβύης, μεταναστευτικό), η Λιβύη (και οι δύο συγκρουόμενες πτέρυγες), με τις πλάτες της Άγκυρας, γκριζάρει όλη τη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης, αμφισβητεί την εγκυρότητα της συμφωνίας ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, αμφισβητεί τη νομιμότητα των αδειοδοτήσεων για έρευνες υδρογονανθράκων σε οικόπεδα νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου, τινάζοντας στον αέρα το αφήγημα περί αμερικανικής θωράκισης πίσω από τις συμφωνίες με τη Chevron (η όποια παζαρεύει συμφωνίες και με τη Λιβύη) που πρόβαλε η κυβέρνηση.
Μειωμένη επήρεια, κυριαρχία α λα καρτ
Είναι ενδεικτικό ότι, για να στηρίξει την παράλογη μεθοδολογία της, η Λιβύη βασίζεται στο κλείσιμο του Κόλπου της Σύρτης κόντρα στις προβλέψεις του διεθνούς δικαίου, αλλά και στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο που, αν και παράνομο (κατά την Ελλάδα αλλά και την Ε.Ε.), παράγει ήδη πραγματικά τετελεσμένα. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι η εν λόγω μεθοδολογία εφαρμόζεται μόνο στην περίπτωση των περιοχών επαφής με την Ελλάδα, και όχι με τη Μάλτα ή την Ιταλία, κάνοντας ξεκάθαρο ότι έχουμε να κάνουμε με μια πολιτική απόφαση που στόχο έχει να πιέσει δια της περικυκλώσεως την Ελλάδα και όχι να παράξει λύσεις βασισμένες στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Η επιλογή της κυβέρνησης να αποδεχτεί την έστω μειωμένη επήρεια των νησιών κατά τη σύναψη συμφωνιών για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, φαίνεται να ανοίγει την όρεξη για ακόμη μεγαλύτερη αμφισβήτηση από την Τουρκία και τους δορυφόρους της.
Σε κάθε περίπτωση γίνεται κατανοητό ότι όσο η Ελλάδα αρνείται να ασκήσει έλεγχο στην επικράτειά της (επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.), όσο αρνείται να κατοχυρώσει και να υπερασπιστεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα, τόσο θα αφήνει χώρο ώστε αυτά να αμφισβητούνται, με ορατό τον κίνδυνο της de facto απώλειάς τους, όσο καλά νομικά εδραιωμένα κι αν είναι αυτά. Η αμφισβήτηση μάλιστα προέρχεται όχι μόνο από ισχυρούς παίκτες (όπως η Άγκυρα) αλλά ακόμη και από φαινομενικά αδύναμες χώρες (όπως η Λιβύη ή η Αλβανία). Μπορεί η κυβέρνηση να δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι οι ενέργειες αυτές είναι παράνομες και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα, μπορούν όμως (και αυτό δείχνει η εμπειρία) να παράξουν πραγματικά αποτελέσματα, που σωρευτικά θα επιβληθούν (δια της ισχύος) ως τετελεσμένα.
Τουρκικός δάκτυλος
Η Τουρκία αναδεικνύεται σε βασικό κερδισμένο της κρίσης στις σχέσεις Ελλάδας-Λιβύης. Η ίδια εμφανίζεται αποστασιοποιημένη από τις αντιπαραθέσεις με την Ελλάδα (κατά τα πρότυπα της Διακήρυξης Φιλίας των Αθηνών). Με τον τρόπο αυτό δεν διακινδυνεύει την προσέγγιση με τη Δύση, τη συμμετοχή στο κοινό αμυντικό πρόγραμμα της Ε.Ε. ή την αγορά των F-35 από τις ΗΠΑ, ενώ την ίδια στιγμή εμφανίζει εαυτόν ως μέρος της λύσης ‒ με μια κάποια μοιρασιά στη Μεσόγειο, συμβατή με τις προβλέψεις της Γαλάζιας Πατρίδας. Την ίδια στιγμή ενισχύει την παρουσία της στο έδαφος της Λιβύης, τόσο ασκώντας πλήρη έλεγχο στην «κυβέρνηση της Τρίπολης» (εγγυητής της ασφάλειας της οποίας είναι ήδη από την περίοδο του εμφυλίου) με την οποία συνεχίζει να υπογράφει συμφωνίες (ενεργειακή συνεργασία, εξορύξεις μετάλλων κ.ά.), όσο και προσεγγίζοντας την πλευρά του στρατάρχη Χαφτάρ, ανακοινώνοντας την εκ νέου λειτουργία του προξενείου της στη Βεγγάζη, εν αναμονή των διαδικασιών επικύρωσης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου και από την Βουλή των Αντιπροσώπων με έδρα το Τομπρούκ.
Το Μαξίμου συνιστά «ψυχραιμία»
Την ίδια στιγμή η ελληνική εξωτερική πολιτική αδυνατεί να περιγράψει μια ρεαλιστική στρατηγική ανάσχεσης των πιέσεων. Το Μαξίμου και ο ΥΠΕΞ εμφανίζονται καθησυχαστικοί, επαναφέροντας διαρκώς το αφήγημα περί Διεθνούς Δικαίου και νομιμότητας, ενώ είναι σαφές πως αυτό τον καιρό προτεραιότητα του Γ. Γεραπετρίτη και της κυβέρνησής του είναι οι εσωτερικές πιέσεις (Τέμπη και ΟΠΕΚΕΠΕ) που απειλούν τη σταθερότητα του καθεστώτος. Ο υπουργός Μετανάστευσης Θ. Πλεύρης (μέρος ευρωπαϊκής αποστολής) τρώει πόρτα από τον Χαφτάρ εν μέσω αυξημένων μεταναστευτικών ροών προς την Κρήτη, ο ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτης έχει απανωτές επαφές και με τις δύο πλευρές από τις οποίες δηλώνει ικανοποιημένος, χωρίς όμως να μπορεί να σταματήσει την τροπή των πραγμάτων. Μοιάζει να μην μας υπολογίζουν και αυτό είναι ίσως το πιο ανησυχητικό. Διάφοροι μαρτυρούν ήδη τους σχεδιασμούς που έχουν για την περιοχή οι Τούρκοι, για μια «καζάν-καζάν» διευθέτηση στη Μεσόγειο, με μοχλό την ενεργειακή συνεργασία (είναι πολλά τα λεφτά) και βέβαιες τις επώδυνες υποχωρήσεις από κυριαρχικά μας δικαιώματα.
